Адакай Алкьвадар Гьасан эфендидин «Асари Дагъустан» ктабда лагьанва: «Къуба уезддин ТIагьиржал хуьруьн агьали Гьажи Эмирали эфенди гьакъи­къи алим ва камалэгьли хьана». Ада сифте хайи хуьре, ахпа Къубада, гуьгъуьнлайни Вини Ярагъдал шейх Мегьамедан медресайра кIелна, диндин ва тIебии илимар, рагъэкъечIдай патан чIалар чирна. Шиирар ТIагьиржал Эмиралиди лезги ва туьрк чIаларал теснифна. «Дурнаяр», «Жагъурда», «КIани яр», «Лугьуз-лугьуз»,...

Медресада чирвилер къачур Саид­агьмеда лезги ва туьрк чIаларал шиирар теснифна. Сифте яз шаирдикай­ Гъ. Са­дыкъиди малуматар гана, адан ши­ирар­ печатдиз акъудна. Гъилин­ кхьин­­ра адан тIвар Агьмед ал-Ахты яз къалурна­ва. ЧIехи устадвал хас Саид­агьмедан эсеррай ам лап кIевелай вичин ватандал, хайи чилел ашукь кас тирди аквазва.  Мисал яз, «Ахцегьрин тариф» шиирда ада лугьузва: Ахцегьрин уьмуьр фида...

Савадлу, дерин чирвилер авай, са шумуд чIал чидай кас тир. Шиирар лезги ва туьрк чIаларал теснифзавай. Халкьдин сиве адан «Атанва зун», «Ханумар»­ манияр амукьна. Чаз адан маса чIаларни малум я. Къурбананни Хиналугъ Эмина­н ашукьрин гьуьжетни вичиз халисандиз итиж ийиз тадайди я. Мискинжвидин чIа­лар 1964-йисуз табасаран алим М. Гьасанова Хив райондин Къуштил хуьре кхьин хъувуна. «Лезги...

Ада чпин хуьре медресада кIелна, диндин ва тIебии илимар, араб ва туьрк чIалар чирна. Хайи ва туьрк чIаларал шиирар теснифзавайди ва манияр лугьузвайди яз машгьур хьана. Шииррин эхирда ада вичин тIвар кьве жуьреда къалурзава: Ахцегь Назим ва Ахцегь Магьарам. Эсерра ада дуьньядин гьаларикай дерин веревирдер ийизва, эдебсузвилер негьзава, ам гьахъсузвилериз акси экъечIзава. И шаирдин эсерар...

Зи Лезгистан   Шалбуз дагъдиз къаншар авай, Женнет багъдиз ухшар авай, Тарих чIехи яшар авай Вун чи Ватан я, Лезгистан.   ПIирер, шейхер, эвлийрин муг, Пайгъамбарар къекъвенвай руг, Берекатдин я вун къурух, Вун чи Ватан я, Лезгистан.   Лезги халкьдиз за лугьун мад: И кардал зун я гзаф шад. Сад-садалай куьн хьурай вине Кьегьал хваяр...

Кесибрикай тир ашукь вичин чуьнгуьрни гваз хайи хуьряй акъатна, Къубада, Шекида, Ширванда къекъвена. Инра адан алакьунарни гужлу хьана, халкьдин арада тIвар-ван акъатна. Лезги Къадиран эсерра муьгьуьббатдин, дишегьлидин гуьрчегвилин, итимдинни дишегьлидин алакъайрин темадилай гъейри, халкьдин дуланажагъдиз талукь, обществода гьахъвал тахьунин месэлайрикайни хцидаказ лагьанва. Лезги Къадир вичин уьмуьрда, девлетдинни кесибвилин бягьсинал гьалтайла, датIана кесибвилин, гьахъ винел акьалтунин...

Ам Самур дередин Мискискарин хуьре дидедиз хьана. Дерин чирвилер авай руша шиирар лезги ва туьрк чIаларал теснифна. Халкьдин дердийрикай ва муьгьуьббатдикай чIалар туькIуьрзавай Лейли-Ханум маса вилаятризни сиягьатриз фидай, анра ашукьрихъ­ галаз гьуьжетриз экъечIдай. Адан чIехи бажарагъ «Ийимир», «Гьуьжет» ва чал агакьнавай маса шииррай аквазва. Лейли-Хануман шиирар сифте яз 1927-йисуз Бакуда акъатай «Элдин шаирар» кIватIалдик акатна....

Ам гилан Рутул райондин Ихрекрин хуьре дидедиз хьана. Шаир хайи хуьре ва ханарин меркез Илисуда чIехи хьана. Вилер зайиф тирвиляй адаз Буьркьуь Режебни лугьудай. Инсанрин алакъайра гьамиша гьахълувилин терефдар хьуниз килигна, — Гьахъ Режебни. Шаирди рутул, лезги ва туьрк чIаларал шиирар теснифдай ва абур чуьнгуьрдихъ галаз тамамардай. Чал адан жемиятдин алакъайрикай, яшайишдикай, муьгьуьббатдикай туькIуьрнавай «Инсан...