Куьре магьалдин вини Хъартасрин хуьряй я. Савадлу инсан яз, яшайишдикай, муьгьуьб­батдикай, диндикай шиирар кхьизвай. Абурукай чаз «Дишегьли», «Айиша», «Аман, Рейгьан», «На хуьх, Халикь» ва маса эсерар чида. Эрзихана Етим Эминан таъсирдик кваз теснифзавай, и кар ада чIехи шаирдиз кхьенвай са чарчяйни аквазва. Хъартас Эрзиханан яратмишунар  Гъ. Садыкъиди кIватI хъувуна, А. Къардаша печатдиз акъудна. «Лезги газетдин»...

Ада Агъа СтIалрин медресада кIелна. Округдин шариатдин суддин дуванбегвал авуна, маса къуллугъарни тамамарна. Девирдин гъавурдик квай инсан яз, Султана вичин рухвайриз Европадин культурадин тербия гана. Араб ва туьрк чIаларни чиз­вай Султана шиирар хайи чIа­лал теснифзавай. Дуванбегрин чIуру хесетрикай шиир кхьей Султан къуллугъдилай алуднай. Чал агакьнавай адан шииррик Мамрач Къазанфараз кхьенвай «Ашукь жемир» эсерни ква. «Лезги...

Хци зигьин авай гадади хуьруьн мед­ресада кIелна, илимрин дибар, чIалар чирна. Шаир Малла Нуридин хьиз адан тIвар-ван акъатна. 1877-йисан бунтара иштиракунай Малла Нури сифте Дербентда дустагъна, ахпа Урусатдиз суьргуьнна. Са кьадар йисара Нуриди Ростовдай Бакудиз тухузвай ракьун рекьел, Бакуда нафтIадин мяденра кIвалахна. И йисара ада фялейрин четин уьмуьрдикай, обществода авай гьахъсузвилерикай шиирар кхьена. Адазни, Ахцегь...

Бажарагълу жегьилди са шумуд мед­ресада девирдин чирвилер къачуна, рагъэкъечIдай патан чIалар чирна. Саид эфендидихъ лезги, араб ва туьрк чIаларал кхьенвай эсерар ава. Муьгьуьббатдин шиирра ам иллаки устадвилин вини дережадиз акъатайди чаз адан «Азиз къелем», «Катна дилбер» ва маса шииррай аквазва. Хачмаз Саидан чIалар сифте яз Гъалиб Садыкъиди кхьин хъувуна, печатдиз акъудна. «Лезги газетдин» 2025-йисан 23-нумрадай

Куьре магьалдин Агъа ЗахитIрин хуьре дидедиз хьайи ам девирдин савадлу инсанрикай тир. Ада дуьньядикай, кесиб инсанрин дерди-баладикай ва диндиз талукь шиирар туькIуьрна. Адан эсерар Къуба патан хуьрера гъилин хатIарин куьгьне ктабрай жагъун хъувунва. Агакьнавай хва кьейила, сабур хуьз тахьана, дердиникди лагьай ЗахитI Гьашиман «Фагьума» шиир инсанрин рикIел и мукьвал вахтарани аламай. «Лезги газетдин» 2025-йисан 23-нумрадай

Ам Вини Ярагъдал лежбер Агьмедан­ хизанда дидедиз хьана. Вахт агакьайла, хцин гележегдикай фикирзавай бубади кIевивал авуна, ада тIвар-ван авай Исмаил эфендидин хва Мегьамед эфендидин медресада кIелна. Зигьинлу гададин кIелунар анжах пуд йисуз давам хьана: азардикди буба кьена, хва хуьруьнвийрин данайрив фена — са кьас фу тIуьна кIанзавай. ГъвечIи данарбанди­ ширин ванцелди Къуръандин аятар кIел­дай. Ада...

Шаир ва алим, жерягь (векьер-кьа­ларалди сагъарзавай, вичин гъиликайни куьмек жезвай), мергьяматлу ва камаллу инсан хьиз, ам халкьдин бейнида амукьна. Шалбуз дагъдин кеферпатахъ галай Йигулрин хуьряй ам, етим аял яз, дагъдин кьиблепата тIулал алай Миграгъиз медресада кIелиз атана, адакай машгьур алим Абдулгъани-эфендидин сухта хьана. Гуьгъуьнин йисара ада Ахцегьа, Ярагъа, Шиназа алимривай чирвилер къачун хъувуна. КIелунар акьалтIарай...

Лезги Салигь Куьгьне чешмейра Салигь­ ал-ярагъи хьиз къалурнавай­ ам Куьре магьалдин Вини­ Ярагърин хуьряй я. Ада хайи хуьруьн медресада тарсар­ гана. Лезги магьалрани, Ширвандани­ чIе­хи­ алим ва шаир яз машгьур хьана. Лезги, араб ва туьрк чIа­ларал теснифна. Чал адан яшайишдикай, муьгьуьббатдикай тир ва гьакIни диндин мес­элайриз талукь шиирар агакьнава, абурукай яз, — «Ухшар я», «Я...