Малум тирвал, советрин девирда халкьарин яратмишдай къу­ватриз ян тагана вилик фидай­ мумкинвилер ганай. Чи республи­када тарихда садрани тахьай хьтин яратмишдай цIийи жуьредин интеллигенция арадал атанай. Уьмуьр йигиндиз вилик физвай а девирда лезги литературада виниз тир агалкьунар хьанай. Советрин девирдин милли литература арадиз атунин кардик лайих­лу пай кутурбурукай сад гъиле авай йисуз чна вичин виш йис...

Фикирдиз хквезва ам… Са кье­тIенвални вичихъ тахьай эвелан гуьруьш, садра хатадай хьиз гьалтайла, кIвачел акъвазна, хьайи ихтилат (адакни тади квай, зазни кIвалахди маса мумкинвал тазвачир). Чара хъхьайла, амукьай гьисс — гъавурда акьадай, вичихъ ихтибариз жедай мукьва кас я. Инанмишвални: гьалт хъийиз жеда­ чун, маса рахунарни ийида. Гила фикирдиз хквезва ам, вичихъ галаз, гьайиф хьи, са...

Седакъет Керимовадин — 70 йис Жуван къелемдин дустуникай, халкьдин къагьриман рушакай са ктаб, 20 макъала ва очерк, са шумуд шиир кхьенватIани, а кхьинра са вуч ятIани агакьзавачирди, рикIелай ракъурнавайди, са квекай­ ятIа­ни кхьенвачирди хьиз жеда заз. «Белки кьетIен вичвал – жуввал авай и зурба къелемэгьлидин яратмишунрикай кхьин патал зи къелем ажуз ятIа», –  лугьуз фикирда...

Хайи чилихъ авай кIанивал! Адан метлеб, къимет, ширинвал, эбедивал иллаки яргъариз акъатайла, ашкара жеда. Инсандиз и кар икьван гагьда фикир тагай цIийи гьисс хьиз ачух жеда. Ихьтин фикирдал зун Руслан Къафланован «Муграгърин рагъ» ктаб кIелайла атана. Чи чилел атай, адан агьалийрин яшайишдихъ галаз таниш хьайи са камалэгьлиди чи вилаятдиз «ашукьринни шаиррин макан» лагьаналдай. И гафарик...

(Эвел — и ссылкадай) Дяведилай гуьгъуьнин девир Дяведилай гуьгъуьниз Ш.-Э. Мурадован уьмуьрда цIийи девир башламиш жезва. Ада мадни чIехи гьевесдалди кхьинар давамарзава. Акьван гагьди вичин эсерар анжах газетра чап хьайи шаирдин кьилдин ктабарни акъатзава:  «Хушбахт Дагъустан» (1949), «Лацу лифер» (1953),  «Дагъвидин манияр» (1957) ва масабур.  И девирда шаир вичин фикирар, веревирдер чIехи кIалубрин эсерра —...

Кьасум Фаталиеван — 100 йис 1983-йисуз шаир-сатирик, муаллим Фа­талиев Кьасум Уружевичан 60 йисан юбилей къейддайла, Дагъустандин халкьдин шаир, рагьметлу Шагь-Эмир Мурадова адаз ихьтин бенд бахшнай: Уьмуьрдин шадвилел ашукь я даим, Чирна на инсанар шадардай илим, Халкьдин рикI алай халис зегьметчи, Юбилей мубарак ваз, Кьасум муаллим. ЦIи рагьметлу Кьасум Фаталиеван — гзафбурун рикI алай шаирдин —...

Шагь-Эмир Мурадован — 110 йис ХХ асир гьам дуьньядин, гьамни лезги халкьдин тарихда чІехи бахтсузвилерин девир хьиз лишанлу я. И девирда вири дуьнья къарсурай кьве дяве, гьакІни жуьреба-жуьре инкъилабар, гьукуматрин къурулушра дегишвилер (переворотар) кьиле фини, жуьреба-жуьре сиясатдин режимар арадал атуни миллионралди инсанриз дердер, гъамар, хажалатар, мусибатар гъана. И асир дуьньядин тарихда гзаф ивияр авахьайди хьиз...