ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Алкьвадар Абдулкъадир (1885 – 1943)

Дагъустанда Советрин власть гъалиб­ хьайи йисара халкьдиз чирвилер гунин ге­гьенш кIвалахар тухвайбурукай­ сад Алкьвадар Абдулкъадир я. Ада мед­­ре­сада, гуьгъуьнлай Гуржистандин Гори­ ше­гьерда муаллимрин семина­рия­да­ кIел­­на. Советрин девирда ада эве­лим­жи­ лезги букварь ва чIехибуруз кIе­лиз-кхьиз чирдай учебник, Дагъустандин школаяр патал эвелдай туьрк, ахпа­ урус чIа­ла­рин учебникар туькIуьрна. Рес­пуб­лика­дин меркезда (адал гьеле «Махачкъала» тIвар акьалтдалди) Алкьвадар Аб­­дулкъа­дира­кай...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Расим Гьажидикай — мад сеферда

«Яб гузвани? Яб це…» 1 Адан ктабар чи классикрикай вирида­лайни фад-фад акъуд хъийизва. Им, гьелбетда, лап аваран кIвалах жезва: Расим­ Гьажи иллаки гзаф ва гьевесдивди кIелза­вай чи писатель яз амукьзава. И сеферда­ чал агакьнавай «Яргъал йисарин мани» кIва­тIалдик адан 80-йисарин эвелрин­ кьве роман — кIватIалдиз тIвар ганвай «Яргъал йи­сарин мани» ва «Лацу цавун кIаник» —...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

«Шткун патал чилел алай пехирар…»

И мукьвара чав Дагъустандин ктабрин­ издательстводи акъуднавай Мука­ил  Агь­­ме­дован «Шаирдин рикI» ктаб агакь­на. Усугъчайдал юкьван мектеб акьалтIа­рай М. Агьмедова Азербайжан­дин­ университетдин химиядин факуль­тет­­да кIел­на, хайи хуьруьн мектебда­ кIва­лахна. Хизан арандиз куьч хьайи 1980-йисалай ам Бут-Къазмайрин мектебда муал­лим я. М. Агьмедова жегьил чIавалай шиирар, поэмаяр, гьикаятдин эсерар кхьизва­. Адан шиирар уртах кьве кIватIалда («Къизилгуьлдин мани», «Къуьлуьн...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

«Мукаилар» тухумдин тар

И йикъара кIелзавайдав са гзаф гуьзел нехишрин жилдинал цуькведавай кабаш тарцин шикил алай ктаб агакьна. Им тарихдал рикI алай алим-биолог Мукаилов Мукаил Изберовичан нубатдин­  эсер я. Сифте­ ада вичин хуьруькай «Гъеп­цегь-наме», энциклопедия хьтин девлетлу ктаб, галаз-галаз кьве гъилера акъудна. Гила… хайи ватандин деринриз гьахьзава: «Мукаилар» тухумдин тар», яни  вичин (чпин) тухумдин тарих раиж ийизва. Лезги...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Агьмедпаша Агьмедпашаев

Халкьдихъ рикI кузвай арифдар Эхь, арифдар лугьуниз сардарахуьруьнви муаллим ва шаир Межидов Абдурагьманан хва Абил (Сардар Абил) ада къачунвай дерин чирвилерай, жемятдихъ галаз тухузвай кIвалахрай, кхьизвай маналу ктабрай лайихлу хьанва. Сардар Абила, гъвечIи чIавалай гатIунна, вичин дахди гайи насигьатрал амал авуна: вич хизандиз, хуьруьз, Ватандиз вафалувилелди къуллугъ ийиз вердишарна. Уьмуьрдин четинвилерин вилик гардан кIирнач. Афгъанистандин­...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Алибег Омаров

Мугьман Новелла Михаил Лакербай (Лакрба Миха Ахматович, 1901-1965) — абхазрин советрин девирдин писатель, драматург, сценарист ва журналист. Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи, муракаб кьисметдин инсан. Абхазрин советрин литература арадал гъайи ва а литературадихъ галаз санал чIехи хьайибурукай сад. М. Лакербаян и куьруь, туьнт милли рангарин эсерда къалурнавайди абхазрин уьмуьр ятIани, абурун игитар Кавказдин гьар са халкьдин...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Мавлуд Ярагьмедов

Мавлуд Ярагьмедов (1934 — 2001) Ам Кьасумхуьруьн райондин Вини Арагъ­рин хуьре дидедиз хьана. Азербай­жандин госуниверситет акьалтIарай ада яр­гъал йисара Бакуда Низамидин тIвару­­нихъ галай литературадин инсти­тутда илимдин чIехи къуллугъчи­ яз кIва­лахна. Ада Азербайжандинни Да­гъус­тан­дин лите­ратурадин алакъаяр, Етим Эминан ярат­мишунрин са бязи месэлаяр ахтармишна. Филологиядин илимрин доктор Мавлуд Ярагьм­едов лезги литературадикай кхьенвай цIудралди макъалайрин, рецен­зийрин автор я....

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Бажарагъди макьсаддихъ тухузва

Мукьвара жува иштиракай са мярекатда милли эдебиятдихъ галаз алакъалу ватанэгьлиди лагьайвал, чахъ кхьизвай, яни яратмишзавай ксар гзаф жезва. Иллаки — шиирар, бейтер теснифза­вайбур. Абуру хсуси иесийрин ти­пографийра чпин ктабарни акъуд­зава. Гьайиф хьи, майдандиз­ халисан шаир акъатнавани ва я адетдин нубатдин бейтчи алава­ хъхьанвани лугьудай пешекар­ авач. Шаир гафар шиир­дин кIа­лубра твазвайди ваъ, художест­венный жигьетдай дерин,...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Сифтегьанбурукай сад

Малум тирвал, советрин девирда халкьарин яратмишдай къу­ватриз ян тагана вилик фидай­ мумкинвилер ганай. Чи республи­када тарихда садрани тахьай хьтин яратмишдай цIийи жуьредин интеллигенция арадал атанай. Уьмуьр йигиндиз вилик физвай а девирда лезги литературада виниз тир агалкьунар хьанай. Советрин девирдин милли литература арадиз атунин кардик лайих­лу пай кутурбурукай сад гъиле авай йисуз чна вичин виш йис...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Сулейманни Жамидин – шаирар-русвагьчияр

Алай йисуз  Дагъустандин литературада машгьур кьве шаирдин юбилеяр — СтIал Сулейманан 155 ва Миграгъ Жамидинан  90 йисар — къейдун санал ацалтзава. Им хъсан лишан я. Абур гзаф месэлайри — лезги миллетдин векилар, кьетIен алакьунар авай русвагьчи шаирар, викIегь ва жумарт инсанар хьуни  сад-садаз мукьва ийизва. Кьилин мукьвавал Сулеймана ХХ асирдин сад лагьай паюна лезги халкь...