ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

СтIал Сулейманан муьгьуьббатдин лирика

СтIал Сулейманан шииратдин ирсиникай рахадайла, гзаф дуьшуьшра чаз шаирдихъ дишегьлидин къаш-къаматдиз, михьи муьгьуьббатдиз, рикIерин вафалувилиз талукьарнавай эсерар авач лугьудай хьтин фикиррин ванерни къвезвай. Гуя ам анжах политикадинни агитациядин, сатирадинни юмордин, паркутринни айгьамрин эсерар яратмишай кас тир. Амма чна фикирдай: дуьньядиз маш­гьур­ чIехи шиир — арифдар, чIалан сарраф ус­тад жен, дишегьлидин тариф тийин? Яваш-яваш и суал...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Гзаф терефрин бажарагъ

И мукьвара зи гъиле машгьур алим, методист, писатель, общественный деятель  Къурбан  Халикьович  Акимован гъиликай хкатнавай ва гьакIни адан вичин уьмуьрдикайни яратмишунрин рекьикай кхьенвай шейэрин библиографиядин  сиягь (указатель) гьатна. Ам туькIуьрайбур С.К.Алиевани С.Н.Мусаева я. И чIавуз абуру алимдин-писателдин хсуси архивдай ва Республикадин милли библиотекадин краеведческий каталогдин, картотекадин материалар ишлемишнава. А шейэрин анжах са кьилери 34 чин...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

«Къулав суьгьбет» ктабдикай

Ихьтин кьил алаз  мукьвара Дагъустандин ктаб­рин издательствода цIийи ктаб — гьикаяйрикай ибарат чIехи антология урус чIа­лал акъатнава. Ам 720 чиникай ибарат я. Ана Дагъустандин халкьарин­ чIаларал кхьизвай 92 автордин эсерар гьатнава­. Ихьтин кIвалах, критикади къейднавайвал, сифте яз арадал гъанва. И зегьмет чпин хивез къа­чур­бур Дагъустандин халкьдин шаир, Даггиздин ре­дак­тор Арбен Къардаш ва жегьил шаир, критик,...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Девирдин чин къалурзава («Кьве дидедин хва» ктабдикай)

Сардар  Абил…  И кас заз чир хьана саки къад йисав агакьзава. Амни чи къелемдин дуст, адан буба, лап хъсан ин­сан, муаллим, машгьур шаир, драматург Межидов Абдурагьманалди хьайи кар я. Рагьметлу Абдурагьман муаллимдиз вичин хва гзаф  кIандай, адал дамахдай. “Зи рикI алай хва я!” лугьудай рагьметлу­да, вичел кьил чIугваз, мугьманар атай­ла­. За жувакди лугьудай: гьи бубадиз...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Девирдин адет тирвал (Етим Эминан таржумаяр)

Вичин девирдин адет тирвал, Етим Эминаз дидед чIалалай гъейри, араб, фарс ва туьрк чIаларни хъсандиз чидай. Араб ва фарс чIаларал ада шиирар кхьейди чаз малум туш, амма туьрк чIалал шаирди арадал гъайи эсерар чи девирдив агакьнава. И шиирра вичин бажарагъ, устадвал, шаирвилин къудрат, дидед чIалал кхьей шиирра хьиз, къалуриз хьанвачтIани, шаирдин яратмишунрин девирар, адан кьатIунар,...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Шаирдикай кьве гаф (Х.Тагьиран 125 йисаз талукь яз)

1893-йисуз виликан Самур округдин Хуьруьгрин хуьре Алимов Алиман хизанда­ гада хьана. Адал Тагьир тIвар эцигна­. Тагьиран уьмуьрни, вичелай вилик хьайи лезги халкьдин шаиррин уьмуьр хьиз, аялвилин яшарилай азиятдик-зиллетдик акатна. Хейлин йисара Азербайжанда агъайриз нуькервал авур Тагьир хайи хуьруьз хтана. Инани адан уьмуьр четиндиз физвай. Зулухъ элкъвейла, ам вичин бубадихъ галаз мад Азербайжандиз хъфидай. Яшайишдин шартIар...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Вичин гъед жагъанвайди (А.Мирзебегован «Кьведра бахтлу кас» ктабдикай)

“Кьведра бахтлу кас”. Ктабдиз ихьтин тIвар авторди М. Бабаханован хиве кьун фикирдаваз гана. Хив райондин АрхитIрин хуьруьн юкьван школадин директорвиле кIва­лахай йисара шаирди кхьенай: “Зун кьведра бахтлу кас я: за жуван уьмуьр аялризни шиирриз бахшна. Вуч ава абурулай михьи, гуьрчег!” Дугъриданни, шаир гьахъ я. Адаз вичин уьмуьрдин гъед жагъана. Гьавиляй ада бахтлувални гьис­с­­зава. Гьеле 1987-йисуз...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Зульфикъар Къафланован чIалан сирер

Шаирдин чIал, гьар гьим къачуртIани, аламатдин алем я. Ада кIелзавай гьар са касдив маса инсанриз хас туширвал фагьум-фикир ийиз, рикIин гьиссерик къалабулух кутаз тада. И мукьвара зи гъиле бажарагълу шаир Зульфикъар  Къафланован  “Сефил гатфар” (2007-йис) тIвар алай ктаб гьатна. Вичел гьакъикъатдани шаир — лирик тIвар акьалтнавай Шихнесир Къафланован хци бубадин ирс цIийи шартIара устадвилелди давамарзава....

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Умуддикай кьуна даях… (А.Фетягьан — 70 йис)

Вичел чан аламайтIа, 70 йисан юбилей чна санал къейддай. Амма кьисметди и месэла масакIа гьялна. Шаир, гьикаятчи, публицист, литературадин критик, фольклорист, хъсан  редактор ва дуст, чIехи хизандин кьил… Абдулфетягь  Мегьа­медович  Фатахован  хатI гьа­кьван жуьреба-жуьре терефринди тир. Ада тунвай ирс екеди, несилри рикIел хуьдайди я: “Хиялрин зул”, “Ракъинин хъен”, “Вацран пешер”, “Зи экуь гъам”, “Къуншияр” —...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Гьиссерин гуьмбет (М.Жалилован «Тамун мах» поэмадикай)

Гъилевай йисан “ЛГ”-дин 25-нумрада М.Жалилован “Тамун мах” поэма чапнавай. Ада зун яргъалди фикиррик кутуна, эхирни, и цIарар кхьиниз мажбурна. Поэма вири 440 цIарцIикай ибарат я, шаир­ди абур, чпин мана-метлебдин акьал­тIай­ви­лиз килигна 8 патал пайнава. ЯтIани сад тир манадалди ва сад тир лирикадин игит­дал­ди абур мягькем я. Вафалувилелди халкьдиз, Ватандиз къуллугъун, четин вах­­тара гьар са карда...