И мукьвара зи гъиле машгьур алим, методист, писатель, общественный деятель Къурбан Халикьович Акимован гъиликай хкатнавай ва гьакIни адан вичин уьмуьрдикайни яратмишунрин рекьикай кхьенвай шейэрин библиографиядин сиягь (указатель) гьатна. Ам туькIуьрайбур С.К.Алиевани С.Н.Мусаева я. И чIавуз абуру алимдин-писателдин хсуси архивдай ва Республикадин милли библиотекадин краеведческий каталогдин, картотекадин материалар ишлемишнава. А шейэрин анжах са кьилери 34 чин кьунва! Ида къалурзава хьи, гьуьрметлу Къурбан муаллим гзаф терефрин бажарагъдин, чирвилерин, гьар са рекьяй пай ганвай виниз тиир дережадин руьгьдин, къанажагъдин инсан я.
Къурбан муаллимдин гъиликай хкатнавай ва адакай вичикай кхьенвай шейэр вири кIелнава лугьуз тахьайтIани, лап чIехи паюнихъ галаз зун таниш я. ЯтIани, библиографиядин список аквадалди алимди, писателди лап гзаф рекьерай акьван затIар кхьенва лагьана за фикирнавачир, кьатIанвачир. ИкI, ада вишелайни гзаф художественный эсерар-романар, повестар, очеркар, гьикаяяр, новеллаяр, 400-лай гзаф эдебиятдинни критикадин, илимдинни методикадин кIвалахар, гьа жергедай яз, педагогикадай, тарихдай, политологиядай, этнографиядай, философиядай, публицистикадин хейлин макъалаярни майдандиз акъуднава, кIелдайбурун вилик эцигнава.
Библиографиядин сиягьда винидихъ тIварар кьунвай шейэрин, гьакIни тезисрин, рецензийрин, программайрин, учебникрин, хрестоматийрин, пособийрин, ктабрин, кIватIалрин, гафарганрин, Къурбан муаллимдикай вичикай жуьреба-жуьре чешмейра акъатнавай макъалайрин (ва икI мад) кьилер, тIварар къалурнава.
Библиографиядин списокдин са-са чин ахъайиз, вил вегьейтIа, чаз аквада хьи, яратмишунрин 60 йисан (1958-2018) девирда Къурбан муаллимдин гъиликай 11 роман, 15 повесть, 17 новелла, 16 гьикая, 25 очерк, критикадинни литературоведенидин 208 макъала ва рецензияр, чIалаз ва лексикадиз талукьарнавай 16 макъала, урус чIалан методикадай — 25, Дагъустандин литературадай — 24, лезги литературадин методикадай — 74, педагогикадай ва культурадай — 30, тарихдайни этнографиядай — 32, политологиядай ва философиядай — 28, публицистикадин 34 кIвалах, монографияр, справочникар, словарар ва илимдин кIвалахар 30 хкатнава. Къурбан Халикьовичан вичин уьмуьрдикайни яратмишунрикай жуьреба-жуьре авторри кхьенвай макъалайрин кьадар лагьайтIа, 200-дав агакьнава. Ида Къурбан Акимов столдихъ, гьикьван давамлудаказ ацукьна, бегьерлудаказ кIвалахдай, зегьмет чIугвадай кас ятIа, яни халис энциклопедист тирди къалурзава.
Библиографиядин список (указатель) 8 разделдикай, гьакIни алимдин илимдин кIвалахрин, монографийрин, справочникрин, словаррин ва адан вичин уьмуьрдикайни яратмишунрикай кхьенвай публикацийрин сиягьрикай ибарат я. Адакай библиотекайрин къуллугъчийривай, критикривайни литературоведривай, муаллимривай, студентривай, мектебра, колледжра кIелзавайбурувай, алимдин, писателдин, методистдин яратмишунриз итиж ийизвай вирибурувай менфят къачуз жеда.
Алатай йисан 19-сентябрдиз Къурбан Халикьовичан юбилейдиз талукьарнавай илимдин сессиядални рахай гзафбуру къейд авурвал, 80 йис — им ахьтин такабурлу кукIуш я хьи, анлай, Шалбуз дагъдин кукIушрилай хьиз, кьулухъди вил яна, фейи рекьиз, вири уьмуьрдиз, авунвай крариз къимет гуз, гьакI цIийи планарни ягъиз жеда. И жигьетдай къимет гун хьайитIа, Къурбан муаллим баркаллу рехъ фенва. И рехъни жуван халкьдиз, уьлкведиз, илимдиз, ярар-дустариз гьикI къуллугъна кIандатIа, гьа кардин халис чешне я.
Къуй Квехъ, Къурбан стха, мягькем сагъламвал, яргъал уьмуьр, хизанда хушбахтлувал хьурай, чун гележегдани вуна цIийи-цIийи камаллу яратмишунралди шадаррай!
Шихмурад Шихмурадов
