Фикирдиз хквезва ам… Са кьетIенвални вичихъ тахьай эвелан гуьруьш, садра хатадай хьиз гьалтайла, кIвачел акъвазна, хьайи ихтилат (адакни тади квай, зазни кIвалахди маса мумкинвал тазвачир). Чара хъхьайла, амукьай гьисс — гъавурда акьадай, вичихъ ихтибариз жедай мукьва кас я. Инанмишвални: гьалт хъийиз жеда чун, маса рахунарни ийида. Гила фикирдиз хквезва ам, вичихъ галаз, гьайиф хьи, са...
Муаллимдин илгьамдин бегьер Чаз чизвай гьуьрметлу инсанрикай сад тир Зиядхан Надирович Къараханов Кьурагь райондин Шимихуьре 1933-йисан 15-январдиз дидедиз хьана. Тпигъа юкьван школа, Дербентдин педучилище, ДГУ-дин филологиядин факультет акьалтIарна, ада районрин мектебра лезги чIалан муаллимвиле, хейлин йисара Шимихуьруьн юкьван школадин директорвиле, Махачкъалада Дагъустандин педагогвилин кадрийрин пешекарвал хкаждай институтда методиствиле кIвалахна. 2001-йисалай Дербентда яшамиш жезва, шегьердин образованидин...
Седакъет Керимовадин — 70 йис Жуван къелемдин дустуникай, халкьдин къагьриман рушакай са ктаб, 20 макъала ва очерк, са шумуд шиир кхьенватIани, а кхьинра са вуч ятIани агакьзавачирди, рикIелай ракъурнавайди, са квекай ятIани кхьенвачирди хьиз жеда заз. «Белки кьетIен вичвал – жуввал авай и зурба къелемэгьлидин яратмишунрикай кхьин патал зи къелем ажуз ятIа», – лугьуз фикирда...
Хайи чилихъ авай кIанивал! Адан метлеб, къимет, ширинвал, эбедивал иллаки яргъариз акъатайла, ашкара жеда. Инсандиз и кар икьван гагьда фикир тагай цIийи гьисс хьиз ачух жеда. Ихьтин фикирдал зун Руслан Къафланован «Муграгърин рагъ» ктаб кIелайла атана. Чи чилел атай, адан агьалийрин яшайишдихъ галаз таниш хьайи са камалэгьлиди чи вилаятдиз «ашукьринни шаиррин макан» лагьаналдай. И гафарик...
(Эвел — и ссылкадай) Дяведилай гуьгъуьнин девир Дяведилай гуьгъуьниз Ш.-Э. Мурадован уьмуьрда цIийи девир башламиш жезва. Ада мадни чIехи гьевесдалди кхьинар давамарзава. Акьван гагьди вичин эсерар анжах газетра чап хьайи шаирдин кьилдин ктабарни акъатзава: «Хушбахт Дагъустан» (1949), «Лацу лифер» (1953), «Дагъвидин манияр» (1957) ва масабур. И девирда шаир вичин фикирар, веревирдер чIехи кIалубрин эсерра —...
Кьасум Фаталиеван — 100 йис 1983-йисуз шаир-сатирик, муаллим Фаталиев Кьасум Уружевичан 60 йисан юбилей къейддайла, Дагъустандин халкьдин шаир, рагьметлу Шагь-Эмир Мурадова адаз ихьтин бенд бахшнай: Уьмуьрдин шадвилел ашукь я даим, Чирна на инсанар шадардай илим, Халкьдин рикI алай халис зегьметчи, Юбилей мубарак ваз, Кьасум муаллим. ЦIи рагьметлу Кьасум Фаталиеван — гзафбурун рикI алай шаирдин —...
Шагь-Эмир Мурадован — 110 йис ХХ асир гьам дуьньядин, гьамни лезги халкьдин тарихда чІехи бахтсузвилерин девир хьиз лишанлу я. И девирда вири дуьнья къарсурай кьве дяве, гьакІни жуьреба-жуьре инкъилабар, гьукуматрин къурулушра дегишвилер (переворотар) кьиле фини, жуьреба-жуьре сиясатдин режимар арадал атуни миллионралди инсанриз дердер, гъамар, хажалатар, мусибатар гъана. И асир дуьньядин тарихда гзаф ивияр авахьайди хьиз...
Зунни цав Шумуд чIалал зи яшара Вун захъ галаз рахана, цав — Бес хьана заз ви ишара, ГьакIни айгьам, агакьай зав… Фад гъавурда акьадай зун Ракъин-чIалан ва циферин, Регьятдаказ рахадай зун Вацран чIалав ва йиферив. Фасагьатдиз гъетерин чIал Агакьдай зав ажеб нурлу. Гьатта вацран мичIерин чIал Алахъдай зал мичIи-гурлуз. Таржумачи герекдачир...
Чапнавай ктабар дуьньяда пара ава. Абурукай са бязибур чпин девиррин энциклопедияр я лагьайтIа ягъалмишвал авач. Лезгийрин машгьур алим Алкьвадар Гьасан эфендидин 1913-йисуз Темир-Хан-Шурада араб чIалалди акъатай “Диван аль-Мамнун” тIвар алай ктаб гьахьтин энциклопедия яз гьисабиз жеда, XIX асирдин 2-паюна Дагъустанда, иллаки адан кьибле пата хьайи вакъиайрин. Гьайиф хьи, а ктаб чапна виш йисалай пара вахт...
И йикъара чи гъилиз мад са цIийи ктаб атана: “Таржумаяр”. Таржумачиди — чи машгьур шаир ва публицист, лезги чIалан сарраф устад Пакизат Фатуллаевади — ам вичин играми стха Буньямудинан руьгьдиз бахшнава. И кардихъ, за кьатIайвал, ихьтин сир ава: шаир-таржумачиди лезги чIалаз лап куьгьне девиррин авторрин эсерар элкъуьрнава. И кардалди халис гевгьерар-чIалан къашар садрани куьгьне тежерди,...
