Шаирдин цIийи ктаб, вични сад лагьайди, чапдай акъатнава. Авторди адаз “Аламукьда рикIел зи” тIвар ганва. Зи хиялдиз аялди сифте авур хъуьруьн, лагьай сад лагьай гаф, къачур сифте кам ва маса, гьакъикъатдани, рикIел аламукьдай декьикьаяр, крар къвезва. Заз чиз, шаирдин сифте ктаб акъатунни гьакьван вилив хуьзвай ва шад жедай кар я. РикIелни гьавиляй аламукьзава.
“Зи халкьдикай ни ягьанат ийида,
Адан хура гапур хьана акIида”.
И гафар тур веси я чаз виридаз,
ЧIехи сердер хквезва къе рикIел зи…
Зи гуьзел халкь, заз чизва, мад сад жеда,
Уьмуьрдик тIям, берекатлу дад жеда,
Садакай вад, вадакайни къад жеда,
Гьамишалугъ аламукьда рикIел зи.
( 5-чин )
Аквазва хьи, шаирдин рикIел халкьдин тарихдай гьихьтин вакъиаяр, яржар, тIварар гьамишалугъ аламукьзаватIа. За кьатIузвайвал, и келимаяр кIелзавайбурузни гузвай насигьат я. Пис насигьат я лугьуз жедач.
Лезги милли руьгьдикай ада гена лагьанва:
Тарихда дуьз гел авайбур,
Руьгьда милли кьел авайбур,
Гьар хуьре дем-мел авайбур
Я зи миллет, лезгияр…
( 6-чин )
Маса шиирдай кIелзава:
Сагърай Ватан, мублагь
чуьллер,
Хуьрер, пIирер, дереяр,
Бегьерлу хьуй таза цIирер,
Шарвилидин невеяр…
( 9-чин )
Пис алхиш яни?!
Вагиф Рамазанов — и цIарарин автор — Кьулан СтIалдилай я. Шаирди гьа ХХ асирдин Гомеран илгьамдин булахдай шуьрбет хъванвайди субутзава. Иллаки юмординни айгьамрин, сатирадин тах квай ва аялар патал теснифнавай эсеррай и кар хъсандиз раиж жезва.
Хъсан жедай, гьар шагьвардихъ
Хъуьтуьл, чими гар галайтIа.
Ахъаяйла, ви дакIардихъ
РикIиз кIани яр галайтIа…
( 29-чин )
Акуна заз са гьиллебаз,
Фу лап кьилиз акъатнавай.
ГъвечIи-чIехи кьазмачир кваз,
Кьама ялар дуьз гьатнавай.
( 32-чин )
Дугъри касдал тахсир къведа,
БатIул ксар катай чIавуз.
Тахсир кардал эхир къведа,
Къяна ракьар, гьатай чIавуз…
( 37-чин )
Ихьтин цIарар авторди халкьдин мисалрал, мискIалрал бинеламишна кхьенва, гьавиляй абурухъ тербиядин чIехи метлебни авайди гьиссзава.
Винидихъ лагьанва: ктабда аялар патал хейлин эсерар гьатнава. Абурукай, чи фикирдалди, “Афардин кьисмет” риваят, “Лезги гьарфарин сиягьда” — гьарфариз талукь яз кхьенвай кьве цIарцIин шиирар гьам туькIуьр хьунал, гьам метлебдалдини тафаватлу я.
Мад са хъсанвал — авторди ктабда фад дуьньядилай фейи вичин рагьметлу буба Рамазанов Асамудинан эсерарни тунва. Рухвайри бубайрин вилик ихьтин ферз — везифа кьиле тухун тарифдай кар, тербия гузвай делил я. Бубади вичин жегьил уьмуьр акьалтзавай несилар тербияламишуниз, комсомолдин крариз бахшнай. Вичин вахтунда кхьей са бязи шиирарни тунай. Гила, вичихъ мумкинвал хьайила, хци абур, ктабда туна, кIелдайбурув ахгакьарнава…
Санлай чна Вагиф Рамазановаз къачунвай кам мубаракзава. Ам, дугъриданни, рикIел аламукьдайди хьанва.
Вагифа ДГТУ-дин технологиядин факультет куьтягьна, чи уьлкведин консервиярдай карханайра зегьмет чIугуна. Алай вахтунда Каспий гьуьлуьн портуна Россельхознадзордин госинспектор яз, набататчивилин суьрсетрал (чиниз гъизвай ва инай дашмишзавай) гуьзчивал тухузва… Вахт хьайивалди, шиирарни, къаравилиярни кхьизва…
Мердали Жалилов
