Дишегьли ДИШЕГЬЛИ… Пагь, гьикьван сирлу, гужлу манаяр ава и гафунихъ?! Дишегьли… Гьикьван сирер, аламатар аваз халкьнава ам Худади… Гагь ам “къайи муркIадин” къаябдиз элкъведа, гагь “ифенвай ракъинин” нурариз, гагь адан хъуьрезвай чинал садлагьана маргъузар акьалтда, гагь, кефияр куькда авайла, сивел мили хъвер жеда. Ам хъсан меслятчини я, суьгьбетчини, насигьатчини я, кьенятчини… Адалай сирер хуьз алакьда....
Хасплатова (Ибрагьимова) Эсфира Эмиргьамзаевна Мегьарамдхуьруьн райондин Советский хуьряй я. ДГУ-дин филологиядин факультет акьалтIарайдалай кьулухъ ада хайи хуьруьн юкьван мектебда урус чIаланни литературадин муаллим яз кIвалахзава. Азад декьикьайра Эсфира Хасплатовади шиирар кхьизва. Идалайни гъейри, шаир дишегьлидихъ чуьнгуьр, саз ядай бажарагъни ава. Ада са кьадар манияр кхьенва. Лезгийрин машгьур ашукь Айдунахъ галаз санал Эсфиради тамамарнавай “Ватан” мани...
Гатфарин сувар Ви кlвалахар кьилиз тухуз гьазур я, Гьар са инсан ви сувариз гатфарин. Ви суварин няметрин сан агъзур я, Гьар жуьредин дамахар гваз суварин. Ирид къаб кваз вилик ирид хуьрекдин, Дадмиш ийиз гьар садан дад аквазва. Берекатлу сувар гъана гьуьрметдин, Сада-садаз тебрикариз аквазва. Куькlуьнна куз ава гьар са куьчеда, Яран цlаяр хкаж...
Яран сувар лезгийрин виридалайни чIехи сувар я. Чи халкьди гатфарин сад лагьай югъ мартдин 22 яз гьисабзава, суварин мярекат лагьайтIа, 21-мартдин нянихъ башламишзава. Сувариз гьазурвилер. И сувариз неинки тIебиат, гьакI инсанарни цIийи хъхьун герек я. Суварин вилик квай йикъар инсанрин арада авай татугайвилер арадай акъуддай, къайивилер чими хъийидай, рикIера авай хъилер миливилиз элкъуьрдай чIав я....
Дагъустандин государстводин ктабрин чапханади и йикъара, чIехи арифдар СтIал Сулейманан юбилейдиз бахшна, кIелзавайбуруз урус чIалал лап вижевай савкьат багъишнава: “Вахтунин гьахъ гьинаватIа?..” ктаб. Ам туькIуьрайди, сифте гаф кхьейди ва хейлин шиирар урус чIалаз таржума авурдини Дагъустандин халкьдин шаир Арбен Къардаш я. Къейдна кIанда: Сулейманан шиирар, абурун къенепатан руьгь, туькIуьр хьунин устадвал, чIалан кьетIенвилер, фасагьатвал, художественный...
Мияса Мурадханова чи кIелдайбуруз Лезгийрин госмуздрамтеатрдин артистка яз чида. Амма шаирвал… И сирни чаз и мукьвара, Дербент шегьерда, шадвилин са мярекатда ачух хьана. Ада вичин эсеррин вижевай кIватIал заз багъишна. “Илгьамдин лувар” ктаб 2018-йисуз Дербентдин чапханади кIелдайбурув агакьарна. Мукьувай таниш хьайила акуна хьи, кIватIал саки тамамвилелди чи багъри театрдин коллективдиз бахшнавай бендерикай, манийрикай, тебрикрикай ибарат...
Фарида Къумрал гъвечIи Фарида, Ви тариф за ийида. ЧкIай кIвалах акурла, РикI жизбина аткида. Экуьнахъ фад къарагъиз, Дуьньяд крар суракьиз, Лиф хьана са эгечIда, Писни хъсан чарайиз. Ингье гъвечIи Фарида ЭкъечIнава секуьдал. Вечрехъ, кIелехъ гелкъведа, Кал нехирдай хкида. ГъвечIи Гьасрет Салам, салам, гъвечIи Гьасрет. Аллагьди ваз гурай нуьсрет. Гьалал хьурай дидедин нек,...
СтIал Сулейманан шииратдин ирсиникай рахадайла, гзаф дуьшуьшра чаз шаирдихъ дишегьлидин къаш-къаматдиз, михьи муьгьуьббатдиз, рикIерин вафалувилиз талукьарнавай эсерар авач лугьудай хьтин фикиррин ванерни къвезвай. Гуя ам анжах политикадинни агитациядин, сатирадинни юмордин, паркутринни айгьамрин эсерар яратмишай кас тир. Амма чна фикирдай: дуьньядиз машгьур чIехи шиир — арифдар, чIалан сарраф устад жен, дишегьлидин тариф тийин? Яваш-яваш и суал...
* * * Ви бармакдин гьар са чIарчIиз нур къурай, Зи лезги халкь дуьньядиз чир авурди. Ваз Аллагьди гуьзел женнетд юкь гурай, Акьуллу кьил садран агъуз тавурди. Ви гьар са гаф — хци алмас, муьхъ тежер, Аямар физ, гьулдан хьана, руьхъ тежер. Цана къелем къумлух чуьлда, цуьк тежер, Багъ битмишна, емиш дадмиш авурди. Ви рикIикай...
И мукьвара зи гъиле машгьур алим, методист, писатель, общественный деятель Къурбан Халикьович Акимован гъиликай хкатнавай ва гьакIни адан вичин уьмуьрдикайни яратмишунрин рекьикай кхьенвай шейэрин библиографиядин сиягь (указатель) гьатна. Ам туькIуьрайбур С.К.Алиевани С.Н.Мусаева я. И чIавуз абуру алимдин-писателдин хсуси архивдай ва Республикадин милли библиотекадин краеведческий каталогдин, картотекадин материалар ишлемишнава. А шейэрин анжах са кьилери 34 чин...
