Агьмедхан Сражидинов

Ханбичедиз…

Хайи йикъаз бахшзава

Ханбичедиз баркалла халкьдин патай,

РикIелай алуд тавур фу дидеди чрай,

Вун лезги халкьдин рикIинни руьгьдин я пай,

Дишегьлидин экв чи рикIера кузвай.

Лезги халкьдин архайрин диривал,

Шарвилидин турунин хцивал,

Алпандин халкьдин диривал,

Ярагъ Мегьамедан руьгьдин къативал,

Гьажи Давудан гъутарин пехъивал,

Кьуьчхуьр Саидан вилерин “экуьвал”,

Етим Эминан уьмуьрдин пашманвал,

Лезги бубайрин вафалувал, адилвал1,

Лезги дидейрин, вахарин регъуьвал,

Лезги рушарин иервал, тIарамвал,

Лезги рухвайрин, кьегьалвал, игитвал,

Лезги халкьдин чIехи садвал…

Дамахзава чна вал, Ханбиче,

Гьейран ийидай рикI авай къене!

Къалурай халкьдиз шииратдин уьлкве,

Сагърай вун, “бапIах алай”2  Ханбиче!

Багьа я чаз вун къекъвей гьар куьче…­

Хуьзва гьар са лезгиди вичин рикIе!

Сагърай вун, чан руш, вах, свас, диде,

Машгьур авур дуьньядиз чи Лезги уьлкве!

______________

  1. Адилвал —  гьахъвал.
  2. “БапIах алай” — халис  итимдин  хесетар  квай.

 

Лезги кьегьал Ашукь Алиханаз

Лезги кьегьалрин я вун лишан,

Ватанперес, кьегьал алпан!

Лезги ашукьрин я вун пайдах,

Лезги халкьдин манийрин булах.

 

Хкажна хьиз вуна чуьнгуьр хурал,

Ядайла халкьдин вилик мани,

Къати жеда руьгьдин къизмишвал,

РикIел къведа Ватан Алпан чи.

 

Юзурна чуьнгуьрд(ин) тIарам симер,

Къурмишна хьиз лезгийрин рикIер,

Сагъарзавай алпанвийрин чан,

Аллагьди хуьрай вун, Алихан!..

 

Лезги манидарриз

Ийизвай шад инсанрин рикIер,

Жегьилриз гъизвай бахтар,

Сивера (а)вай билбилрин сесер,

Куьн сагърай, лезги манидарар!

 

Руьгьдиз гузвай еке къуват,

Вилерин ишигъ ийизвай къати,

Халкь шадариз, ийизвай сад,

Куьн сагърай, манидарар лезги!

 

Гьар са манидал ийизва чна дамах,

Гьар садан сес язва тIямлу къаймах1.

Сагърай куьн гьар са стха, вах,

Лезги халкьдин “манийрин чарх”2.

 

Шуьрбетдилай ширин я куь сес.

Япара гьатайла, беден хьана суст,

Кис жеда чи гьар садан мез,

Мани жез руьгьдин демни дуст.

 

Лезги халкьдин сесерин гъетер,

Машгьур я куьн дуьньядиз къе.

Шадарзавай лезгийрин рикIер,

Сесер къати хьурай гьар садан сиве!

______________

  1. Къаймах — некIедин  чин.
  2. Чарх — дагъдин  чарх, цIил.

 

* * *

ГьикI хразва гатфарин гуьрчег цуьквер!

Беневша, маргаритка, къизилгуьлер…

Къашарикай я жеди куь вилер,

Живни акъвазда, агакьай куь ванер.

 

Квел рикI ацукьнава чилинни цавун,

Жедач куьн рикIиз къайи хьун!

Лезгийри дамахзава куь ванцел,

Твазвай чи рикIера ашкъидин гел.

 

Мегьамед, Брембег, Акиф,

Ашукь Алихан, Аслан,

Къе ийизва чна куь тариф,

Лугьузва халкьди: — “Сагърай куь чан!”

 

Дилара, Камила, Алина,

Роза, Марина, Фаризат,

Жамиля, Ирада, Жаклина,

Куь сесери ийизва чун шад!

 

Гъил къачу, азиз манидарар,

Инал тIвар кьун тавурбур.

Сесер къати хьурай, сагърай чанар,

Лезги халкьдин манийрин абур!

 

Чандин сагъвал! Сагъвал! Сагъвал

Гьатрай куь беденра, рагъ чиле хьиз.

Бахтар — хизанра, уьмуьрда — шадвал­

Аллагьди гъурай гьар садан кIвализ.

«Лезги газетдин» 2019-йисан 18-нумрадай

____________________________________________

Шииратдай кIусар

* * *

Зун тек туш и уьмуьрда гуьзел,

Зи беден лезги руьгьда цIранва,

Сагърай кьегьалар лезги чилел,

Лезги руьгьдай ацIанвай.

* * *

Я хуьр хьанач вахъ, я куьче,

Авайди анжах чкIай я уьмуьр.

Ви ватан я ички авай шуьше,

Хъвайила, вакай  ийизвай кьуьгъуьр.

* * *

Алукьайла Яран сувар,

Нез тахьайла хъчадин афар,

Вучда квекай, лезги папар,

И дуьньядал (ий)извай чамар?

* * *

Хкажа зи вилерин перде,

РикIин вилерай килига вун заз.

Чира вуч аватIа зи рикIе,

Акъвазнавай, вун акурла, ргаз.

* * *

Квахьнава къе хатур-гьуьрмет

ЧкIайдалай кьулухъ Ватан.

Инсанвилиз амач къимет,

Инсандикай хьанва гьайван.

* * *

Ви ширин ван галукьайла япарихъ,

Яд акъвазна, кьурада хьи булахар.

Ихьтин къуват жедайди туш къушарихъ,

Ни ганва ваз, гуьзел, ихьтин къуватар?

 

Эфендидиз…

 

Къачуна хьиз “нул-вад” шуьше,

Лацу дарман авай къене,

Кьилди жемир вун ви кIвале,

Ша мугьмандиз, гьата рекье.

* * *

Им вуч вахт я атанвайди

Инсанрин варариз?

Яраб вуж ятIа ам ганвайди

Инсанрин чанариз?

* * *

Урусатда, кьуна цIаяр,

Югъди-йифди кузва тамар.

Зайиф жезва чи фикирар,

Шииратдай квахьиз цIарар.

* * *

Ви гуьрчегвилиз авач кьадар,

Ван къвезвани, малаик Къизилгуьл?

ГанайтIа на заз ихтияр,

Ваз багъишдай за ашкъид гьуьл!

* * *

Аферин ви дидедизни бубадиз,

Вун хьтин цуьк дуьньядиз акъудай,

Хъсан хьанач аваз вун икI субайдиз,

ШейтIан курай итим вавай къакъудай.

* * *

Гьар са хуьре, шегьерда гьар

Куьчедиз гун Давудан тIвар.

Гьар са хуьре, шегьерда гьар

Эркекдал жен Давудан тIвар.

* * *

ЧIехи Ватан — Россия хьунухь къуватлу,

Чаз чизва, муаллим, валай я аслу.

Гьар са пеше — лежбер, аскер, алим —

Гьазурзавай, тIвар я ви адлу!

«Лезги газетдин» 2023-йисан 18-нумрадай