Чапнавай ктабар дуьньяда пара ава. Абурукай са бязибур чпин девиррин энциклопедияр я лагьайтIа ягъалмишвал авач. Лезгийрин машгьур алим Алкьвадар Гьасан эфендидин 1913-йисуз Темир-Хан-Шурада араб чIалалди акъатай “Диван аль-Мамнун” тIвар алай ктаб гьахьтин энциклопедия яз гьисабиз жеда, XIX асирдин 2-паюна Дагъустанда, иллаки адан кьибле пата хьайи вакъиайрин. Гьайиф хьи, а ктаб чапна виш йисалай пара вахт...
Чи халкьдин лайихлу векилрикай ихтилат кватай чкадал анжах Къурушрин тIвар фикирда кьуртIа, и баркаллу хуьряй акъатнавай кьван алимрин, духтуррин, шаиррин, писателрин, карчийрин, сиясатчийрин, генералрин, пагьливанрин, жемиятдин деятелрин ва масабурун сиягь яргъиди жеда. КIелзавайбуруз Къурушрин хуьруькай, анин агьалийрикай жуьреба-жуьре йисара акъатай А.К.Седрединован “Къуруш-наме”, З.Ж.Баглиеван “Куруш и курушцы”, А.Ш.Вердиханован “Куруш: история и современность”, С.Къ.Диярханован “Высокогорный Куруш —...
Шихали Фетали хандин виридалайни гъвечIи ва пуд стхадин арада виридалайни пара алакьунар авай гада тир. Буба кьейидалай кьулухъ адалай Фетали хандин чIехи гьукумат чукIун тавунин вилик пад кьаз алакьна. Урусатдин а йисарин историографияди адакай шагьрин Персиядин терефдар, гьатта персни “авуна”. Урусатдин тарихчийри а йисара кхьенвай кIвалахра, Дербентдилай гатIунна, вири Кьиблепатан Кавказ Персия яз къалурнава, чкадин...
Къалурдач за Рагъул ятар акьаз къванцин къвалара, ВацI катзава каф кьилеллаз гьуьлуьхъди. Гьакьзавач ам вичин гьяркьуь хвалара, Ялиз ава зурба гьуьлуь вичихъди. Эй, Самур вацI, вуч аватIа рикIе ви? Лугьун тийиз чаз вуна ви сиреркай, Я дагъ, я раг са затIни туш сиве ви, Хабар туш ваз чи рикIевай хиреркай. Вун физава гум...
Кьве рикIин хиялар Гуьлуьшана гила хъуьтIуьн каникулар гуьзлемишзавай, вучиз лагьайтIа, Низама вич гьа вахтунда хкведа лагьана кхьенвай. КIани ярдивай къакъатун гъвечIи дерт яни мегер?! Низамахъ цIигел хьунухьихъ мад са себеб авай, имни адаз вичин хва къалуриз кIан хьунухьин гьевес тир. Вичел гъам-хажалат алтIушай вахтунда Гуьлуьшанан кефи аладардайди адан аял, цуькверин кIунчI хьтин Салман тир. «Къуй...
Мискьиди Са дагълух хуьре гзаф мал-девлет авай Къарабег лугьур кас хьана. Хеб хуьн патал ада кесиб инсанар чубанвиле кьазвай. Гьелбетда, чубанриз йикъан тIуьн-хъун гунни и девлетлудан хиве авай. Сифте кьилерай вичи вич хъсандиз къалуриз, ахпа икьрар хьайи гьахъ гун тийиз акурла, чубанар катзавай. Эхирни, мукьвал хуьрерай чубанвиле кIвалахдай кас жагъун тавурла, ам яргъал хуьрериз физ...
Кавказдин Албаниядин тIвар арадал атуниз, адан этимологиядиз талукь суалри чи йикъарани жуьреба-жуьре рахунар арадал гъизва. И месэладин патахъай авай кьван зендерин арада къадим уьлкведин тIвар лезги халкьарин “Алпан” гафунихъ галаз алакъалу ийизвай фикирни ава. Алпан мажусийрин къукърумар акъуддайдахъ ва цIайлапанрихъ галаз алакъада авай гъуцран тIвар тир. И гаф чи йикъарани лезги чIалан дестедик акатзавай халкьарин...
“Гьаждал фейи Мисри” Гатун варз тир. Зун, гьамиша хьиз, хтулрихъ галаз куьчедал ацукьнавай. Чи кIвалер шегьре рекьин къерехда ава. Са машин акъвазарна. Анай эвичIна, юкьван буйдин, са акьван чIехи яшар тахьанвай, къумрал якIарин итим чи кIвалер галай патахъди къвезвай. Яраб вуж ятIа? — фикирзавай за. Салам гана, буба хабар кьурла, заз ам чи хизандин хванахва...
Культурни итимар (“Рекьера” кIватIалдай гьикая) Зун райондиз хъфизвай автобусдиз акьахна. За салам гана. Гьелбетда, заз садани жаваб ганач. Им и рекье гьатнавай инсанар чIурубур я лагьай чIал туш. Эхирни япун дувулдал кьван яру хьайи за салам пуд лагьай сеферда тикрар хъувуна. “Эл-ле-ле” … — ванцелди са касди жаваб хгана. Зани ам “алексаламдай” кьабулна… РикIиз регьят...
Зи тIалабун Чун Аллагьдин рекье хьурай, Адан тIвар чи рикIе хьурай, Чи кьил даим вине хьурай, Ля илягьа илля Аллагь. Кьисмет тахьуй чаз гьич гьарам, Уьмуьр жервал чи лап хуррам, ГьакI хьурай ам мадни давам, Ля илягьа илля Аллагь. Гунагь крар такIан хьурай, Чаз чIехи тир иман хьурай, Диндикай чаз дарман хьурай, Ля...
