Инсан (Шииррин цикл) * * * Дин, Иман, Чпиз гьар сада Тагузвай фикир, Экв я инсандиз, Чарасуз герек. Сифте са жигъир… * * * Инсан — Камал… ТуькIуьра кIвал, Къулайвал хьуй уьмуьрлух, Гьар са касдиз аквадайвал, Ви дуьня ви демирлух*… ___________ * Демирлух — кеспи ргазвай чад, бажарагъ, алакьун. * * * Вун дуьньядиз гъанва,...
Ишезава дагъдин хуьрер ИчIи жезва дагъдин хуьрер, Кьуру хьанва кIамар, вирер, Кимер кьунва мирги гъерер, Сагъ жедатIа ихьтин хирер? Къвезмач хуьре зенгинин ван, Авахьиз физ мектебдин къван, Хабар кьадай касни аван?.. Бес гьикI жедач рикIер пашман? Гарун нефес ава хуьре, ДакIарни рак амач кIвале. Низ эверда, устIар, фяле? Фикир физва жуьрба-жуьре. Ялгъуз ама хуьруьн сурар,...
Хуьруьз сиягьат «Гъуьгъвез-наме» ктабдин 97-118-чинра ганвай и кьиле, очеркда авторди, А.Шихсаидован гафаралди лагьайтIа, “хуьруьн тарихдихъ галаз алакъалу чан алачир вири объектар рахуниз мажбурнава”. Агъадихъ чна адай куьрелди бязи цIарар гъизва. …2007-йисан 28-сентябрдиз чун, чими партал ва пуд юкъуз бес жедай кьван суьрсетни гваз, КьакIарин хуьряй Гъуьгъвезиз яхдиз рекье гьатна… Агрономдин никIелай башламишна, чун элкъвена тIебиатдин...
Къадим къеле Агъа Къекъре, Вини Къекъре — Юкьвал дестек — къадим къеле! Хайи ватан, чан зи диге, Гьамиша вун ава рикIе! Аскеррин я къеле шагьид, Чапхунчийриз жаваб гайи. Азадвал, чаз ада хвейи, Чахъ галама даим цIийиз. ЦIар илитIна, кьуьзуь, жегьил Къелед цлав, шад яз гуьгьуьл. Ширин суьгьбет, къизгъин негъил, Ала анал камалдин гьуьл....
Алимрин макан Район тешкил хьайивилин Къе Ахцегьа сувар ава. Кьудкъанни цIуд йис я тамам, Хьана лугьуз халкьар ава. Къе Ахцегьрихъ гьар са рекьяй Вилик фидай къастар ава. Кьуд патахъай алтIушна эл, Мубаракдай дустар ава. Кьуд пад нурлу, гурлу хьана, Безетмишна цуькверивди. Вилик физва мад Ахцегьар, Кар алакьдай гъилеривди. Булдиз ава квехъ алимар...
И йикъара чи гъилиз мад са цIийи ктаб атана: “Таржумаяр”. Таржумачиди — чи машгьур шаир ва публицист, лезги чIалан сарраф устад Пакизат Фатуллаевади — ам вичин играми стха Буньямудинан руьгьдиз бахшнава. И кардихъ, за кьатIайвал, ихьтин сир ава: шаир-таржумачиди лезги чIалаз лап куьгьне девиррин авторрин эсерар элкъуьрнава. И кардалди халис гевгьерар-чIалан къашар садрани куьгьне тежерди,...
Дегь чIавара гьар са халкьди вич чапхунчийрикай хуьн патал кIелеяр, гьакIни кIеле-шегьерар эцигдай. Ихьтин эцигунрин куьмекдалди хайи чилел чанда са кьадар кичI авачиз яшамиш хьун мумкин тир. КIеви кIелеяр чIехи къуватрин хура акъваздай къалхан хьиз авай. Гьавиляй ихьтин кIелеяр эцигуниз иллаки фикир гудай. Лезгийрин дегь кIелейрик вичин тIвар бязи къадим фарс ва араб чешмейра “Билистан”...
Чан чи дидеяр! (Поэмадай чIукар) Шаирдин и эсер Ватандин ЧIехи дяведин йисара кашар, гужар, ялгъузвилер эхна, хизанар, хуьр хвейи къурушви дидейрин руьгьдиз бахшнава. Адай бязи чIукар чна инлай виликни ганай. Вичин аялвал а залан йисарал ацалтай авторди, къенин чIехи муаллимди гьар садан рикIиз таъсирдай шикилрал, къаматрал, кьисметрал чан гъанва. Эсер кьилдин ктаб яз акъудай вахтни,...
Чи ихтилат алим, публицист, шаир ва таржумачи Азиз Мирзебегован и мукьвара Даггизда урус чIалал чапдай акъатнавай “Зурба шаир ва просветитель” ктабдикай физва. Макъаладиз “Лап важиблу ва тарифлу кам” кьил гуналди, заз къенин йикъарин чи алимди-литературоведди XIX асирда неинки Дагъустанда, санлай Шаркь патан, гьакI РагъакIидай патан уьлквейрани машгьур хьайи алим-философ, тарихчи, тарикьатчи — динэгьли, гьа са...
Ахцегьай тир Мирзе Алидикай чал гзаф делилар агакьнава. Абурай чаз ам чIехи алим, насигьатчи, халкьдин тереф хвейи ватанперес хьайиди якъин жезва. Тарихдин илимрин доктор, профессор Жонрид Агьмедова вичин са ктабда кхьизвайвал, Мирзе Алидилай вилик Ахцегьа гьам кьван камаллу, бажарагълу маса кас хьайидан гьакъиндай шагьидвалзавай делилар гьелелиг чаз малум туш. Ахцегь Мирзе Алидикай, шейхдикай, алимдикай, шаирдикай,...
