Абдулашим Гьажимурадов

Инсан

(Шииррин цикл)

* * *

Дин,

Иман,

Чпиз гьар сада

Тагузвай фикир,

Экв я инсандиз,

Чарасуз герек.

Сифте са жигъир…

* * *

Инсан —

Камал…

ТуькIуьра кIвал,

Къулайвал хьуй уьмуьрлух,

Гьар са касдиз аквадайвал,

Ви дуьня ви демирлух*…

___________

* Демирлух — кеспи ргазвай чад, бажарагъ, алакьун.

* * *

Вун дуьньядиз гъанва, инсан,

Вуна къайда хуьн патал,

Ви несилди — ви бегьерди

Адлу никIер гун патал.

* * *

ЧIални ганва ваз,

Эй инсан — пачагь,

Сифте хизанда,

Ахпа уьлкведа

Са къайда, адет,

Садвал тун патал,

Вири алемдиз

Шадвал гун патал…

* * *

Даима я, инсан, ви жинс,

ЯцIу яз далу…

Кьезил инсан къеледайни

Тухуда гару.

* * *

Гзаф партияр тиряк я халкьдиз,

Мумкинвал тагур фин патал вилик.

Гьар са кар эвел инсаниятдин

Аллагьди текдиз авурд я гъилик.

* * *

Эхир са къуз дегиш жедай,

Дуьнья я им, инсанар.

Аквазва квез, накь гайида

Къе хгузмач игьсанар.

* * *

Яшайиш  са базар я чаз.

Мад пул къведай рехъ авач.

Килиг, гьикьван дегиш ятIа:

Цава къаргъа, лекь амач…

«Лезги газетдин» 2019-йисан 43-нумрадай

_________________________________________________

Девирдин тIалар

 

Бязибуру кудда инсан

“ЧIехидан” са гафуналди.

Гъваш лагьайтIа, ядни гъида

Кьураматдиз сафуналди.

 

Са бязибур гьатдач худда,

ГатайтIани лашаралди.

Абур жеда кардик кутаз

Хурал гьалддай хашаралди.

 

Садбурув ви агакьдач ван,

Сес хкажна лугьуналди.

Сада кьада ви са нукьсан,

Кисарда вун къастуналди.

* * *

Нубат сефер килигзава духтурар:

Чи инсанрин вилер сагъ я, япар сагъ.

Себеб вуч я, куьз къекъвезва экуьнихъ,

АлачтIани цавал цифер, такваз рагъ?

 

Нубат сефер килигзава духтурар:

Гьар инсандин гуьгьуьл шад туш, рикI я сагъ.

Аламат я, ванер къвезва адаз “хуш”,

Акваз-акваз ичIи жезва дагъни багъ.

 

Нубат сефер килигзава духтурар:

Чи инсанрин вилер сагъ я, рикIни сагъ,

Мез хци яз, кьатI — кьатIзава уртах багъ,

Раб паталди пучзава къе куьтен, магъ…

* * *

Мецер ава ширинбур,

Мецер ава чиркинбур

* * *

На, балугъ хьиз, кIантIа хуьх це,

Зегьер жеда чиркин меце.

* * *

Ширин меци гъуьлягъ тIеквяй акъудда.

Чиркин меци тIалар санал агудда.

* * *

Руша шадай гададин

Гьерекат йигин жеда.

Гаф-чIал сад тир хизандин

Берекат къалин жеда.

* * *

Эгер ятIа вун къелемлух,

Зун тIурчи я, руш.

За кутур тIур татай дуьшуьш

Гьич хьайи кар туш.

 

Муаллим

 

Буйдин гуьзгуь туштIани вун,

Йикъа шумуд элкъуьрзава вуна вахъ!

Жуван гъилин, сивин, рикIин михьи­вал

Ваз кIанзава — тербия хьун гьар садахъ

 

Ем гуьзетдай шарагри хьиз мукара,

Вал вил алаз, классрава аялар.

Ана жедай алакъайриз тешпигь я

Демди вичи худда тунвай кьавалар!

 

Гьи устIар я зегьметди шад тийирди!

Ви зегьметди гузва элдиз безекар.

КIанзава ваз ви камара — уьмуьрда

Абур гьар сад хьун Ватандин дестекар.

* * *

И дуьньяда чан алай кьван алемрик

Акьул, зигьин, чирвал, гьам чIал,  пис-хъсан —

Виридакай ваз пай ганва, эй инсан.

Къадирлу хьухь: чIурмир терез  дуьньядин,

Жуван тIварцIихъ таз алахъ са затI хъсан!

«Лезги газетдин» 2021-йисан 31-нумрадай.

________________________________________________________

Бендер

Акьулдалди ая кар,

Жедач, дуст, ви рикIиз тIар.

Белки, жеда машгьурни

Вири алемда ви тIвар.

* * *

ТIвал ягъунивай гафариз пара,

Инсандин фикир гьатда гьа гара.

Туьк хьиз къазарин, хуравай  гарун,

Гьатна загъамра акатай зурзун.

* * *

Уьлкве тирвал гьарайда за

Гьахъвал патал Лезгистанда.

Ая кIвалах, алакьдайвал,

Гьарда вичин багъ-бустанда.

* * *

Ча-а-н лагьайла, ваз акI жемир

Чан гудай хьиз вун патал.

Ваз ийизва ада чан-рикI,

Вичиз къимет гун патал.

«Лезги газетдин» 2022-йисан 11-нумрадай.

_________________________________________

Са бенд

Сергьят течир затI я фикир,

Фида, катда гьар саниз.

Къе инсанди фагьум гузвач

Я незвай фаз, я цаниз…

 

Гьахъвал

 

Дуьнья дявейри кьуртIани гзаф,

Гьахъвал — гъалибчи акьалтда винел.

Ам, экв хьиз, чим хьиз, кьабулда  элди,

Дамахда, дамахда, рази яз вичел.

 

Гьарайда за

 

Са ванцеллаз гьарайда за

Гьахъвал патал Дагъустанда.

Чи са миллет жугъунралди

Чаравунвай Лезгистанда.

 

Шегьердавай къиметар

Рехъ. Кьуьнтел туьквен —

Мад акъатна рикIяй тIеквен

Ветерандин, хуьряй тир.

 

Хабар кьазва фан къиметар:

Вилик юкъуз — 37,

Накьан къимет — 38,

Къе лагьайтIа, 40 хьанва.

 

Хабар кьазва агъсакъалди

Вучиз икI ятIа.

— Кьуьзуь буба, аквазвач ваз,

Хкажнава доллар вич.

Фан къиметни, гьам себеб яз,

Агъуз жедач завай гьич…

* * *

Гаф акъатнач,

Кьурана зун.

Себеб сад я —

КIвалах тавун.

«Лезги газетдин» 2022-йисан 46-нумрадай.

___________________

Стха Агьмедулагьаз бахшзава
На эцигна ваз памятник, — маначи тир –
Лезги чIалан словарь.
Халкьдин шаир, классик тир
Эмин рахай, дилавар1.
___________________
1 Дилавар – гуьзелдиз, чIалан къайдаяр чиз рахадай

«Лезги газетдин» 2024-йисан 2-нумрадай.