Эзоп. Бязибуруз са артух ван тахьай гаф, тIвар. Тамашадин гьакъиндай хабар гайила, инсан­ри итижни авуна: “Ам вуч гаф я? ТIвар яни? Та­маша килигиз  жедайди кьванни яни?” Суалар мадни гузвай. Гьелбетда, дуьньядин эдебиятдикай хабар авайбуруз, вузра кIелайбуруз, ктабрал  рикI алайбуруз “Эзоп” гаф малум я, тIвар тирди чизва. Гьа икI, чнани адакай куьруь делилар гун. Эзоп  къадим...

Шаир  Марина  Цветаевади  кхьенай: “Анжах  ахьтин ктабар майдандиз акъудна кIанда хьи, чеб авачиз хьуни азаб, азият гудай. Куьрелди — жуванбур, столдал хьана кIанза­вайбур, герекбур”, яни чпихъ муьгьтежвал авайбур. И гафарин ван хьайида хьиз, Дагъустандин лайихлу экономист, журналист  Джамил  Саидович  Насибова   мукьвара са хъсан герек ктаб — “Гъуьгъвез — наме” чапдай акъуднава. Ам Ахцегь  райондин къадим...

1999-йисан 29-сентябрдиз, “Куьредин ярар” культурадин центрадин гьерекатар себеб яз, Алкьвадрин хуьре, сифте яз, алим, философ, шаир Гьасан эфендидин уьмуьрдиз ва яратмишунриз талу­кьар­навай гурлу сувар кьиле фенай. Ам камалэгьли дидедиз­ хьайидалай инихъ 165 йис тамам хьунихъ галаз алакъалу авунвай. Райадминистрациядин кьил Эфенди Пашаевича­ культурадин центради­ къарагъарнавай и месэладиз дуьз тир къимет ганай ва сувар вини дережада...

(Эвел — 37-41-нумрайра) Къадим гелер “Шарвили” эпос чна дегь девиррай атай эсер я лугьузва. Ам куьгьне тирди куь субутзава? Эсерда суьгь­бетзавай вакъиайри? Тарих­рин­ яргъавили? Кхьенвай тегьерди?.. Зи фикирдалди, эсердин куьгьневал адан чIала субутзава. ЧIал я гьар са вакъиадиз, шейиниз, игитдиз “паспорт” (тIвар) гузвайди. Гьихьтин куьгьне тIварар, ­за­тIар, къайдаяр, алакъаяр ава “Шар­вили” эпосда? КIел­дайла, чаз ам...

Сулейман-Стальский райондин — 90 йис И йикъара Кьасумхуьрел райондин 90 йисан гьуьрметдай “Хизанрин маш­гъу­латар” тIвар ганвай яратмишзавай хизанрин конкурс шад гьалара кьиле фена. Ана кьуд школадай кIел­завай аялри ва абурун хизанри иштиракна. Мярекат райондин образованидин управлениди теш­килнавайди тир. Ам кьиле тухун Курхуьруьн школадин лезги чIалан муаллим  Гуьзел  Алиевадал  тапшурмишнавай. Гьар са хизанди нубатдалди чпин кIвалин-къан...

Алай йисан 15-октябрдиз Бакуда Р.Бегьбудован тlварунихъ галай Гьукуматдин Манидин Театрда СтIал Сулейманан 150-йисан юбилейдин мярекат гзаф гурлуз кьиле фена. Гуьлнара Къарахановадини Зекера Захарова тухвай няни 1957-йисуз Ж. Жаббарлыдин тIварунихъ галай Азербайжандин Киностудияда С.Сулейманакай чIугунвай «Мани икI туькIуьрзава» фильмдай са чIук къалуруналди гатIумна. «Самур» Лезги Милли Меркездин кьил Имран Рзаев и мярекат гьикI арадиз атанатIа рахана....

Дагъустандин халкьдин артист Ибрамхалил Рамазанован — 75 йис Адакай рахадайла, Артист гаф чIехи гьарфунилай кхьиниз лайихлу я. Ам сегьнедал атун бес я, инсанрин гуьгьуьлар ачух, шад жеда, залда гурлу капарин ван гьатда. Ихтилат Лезгийрин СтIал Сулейманан тIварунихъ галай музыкадинни драмадин театрдин артист  Ибрамхалил  Рамазановакай  я. Са тIимил вахт инлай вилик заз И. Рамазановахъ галаз ихтилатар...

11-октябрдиз Дербент шегьерда, Лезгийрин госмуздрамтеатрдин залда, Дагъустандин халкьдин артист, сегьнедин зурба устад, вич фадлай неинки лезгийриз, гьакI маса халкьарин тамашачийризни  айгьамринни хъуьруьнрин кIватI хьиз  машгьур хьанвай  Ибрамхалил  Рамазанович  Рамазанован  75, сегьнеда къугъваз 55 йис тамам хьуниз бахшзавай гурлу мярекат кьиле фена. Зал сиве-сивди сегьнедин искусстводал ашукьбуру ва юбилярдиз рикIивай гьуьрметзавайбуру ацIурнавай.  РикIел  хкин:  Ибрамхалил Рамазановича...

2019-йисан 10-октябрдиз дуьньядин 6 уьлкведа – Урусатда, Туьркияда, Азербайжанда, Украинада, Эстонияда ва Белоруссияда вири дуьньядин лезгийрин умуми диктант кьиле фена. И макъалада чна диктантдин нетижаяр гузва. Лагьана кIанда, нетижаяр гьеле вири уьлквейрай, шегьеррай агакьнавач. Гьавиляй агъадихъ чапзавай сиягьдик алаваяр кухтада. Къейд ийин хьи, кIвалахриз къимет диктантдин Положенида къалурнавай къайдайрал амална ганва. Диктант кьиле тухвай майданрин...