Алатай гьафтеда Махачкъалада, Дуствилин кIвале, республи­када машгьур шикилчи  Къудрат  Алиеван  кIвалахрин “Портрет территории” тIвар алаз выставка ачухуниз талукьарнавай мярекат кьиле фена. Ана РД-дин Общест­венный палатадин председатель Абдухалим Мачаева, РД-дин медениятдин ирс хуьнин рекьяй Агентстводин руководитель Заур Къагьриманова, РД-дин милли сиясатдин ва диндин крарин рекьяй министрдин сад лагьай заместитель Гьарун Давидова, “Лезги газетдин” кьилин редактор Мегьамед...

Са тIимил йикъар идалай вилик Махачкъалада, “Дагъустан” тIвар алай культурадин дворецда, халкьдин театррин республикадин килигунар кьиле фена. И серенжемдин кьилин макьсад халкьдин гьевескаррин яратмишунрай “Халкьдин” (чешнелу) коллектив” лагьай тIвар тестикьарун тир. Мярекат РФ-дин Президентди малумарнавай театрдин Йисан сергьятра аваз тухвана. Мярекатда  Ахцегь, Бабаюрт, Ботлих, Гумбет, Къули, Новолак, Унцукул, Чарода, Хив, Кьурагь районрин коллективри иштиракна. Сегьнедал...

И йикъара Махачкъалада кьиле фейи “Халкьдин коллектив” лагьай тIвар тестикьарун патал халкьдин яратмишунрин коллективрин конкурс-килигуна Сулейман-Стальский райондай тир “Кьасумхуьруьн далдамчияр” ансамблдини иштиракна. Нетижада ансамблди “Халкьдин коллектив” лагьай тIварцIиз вич кутугайди тирди нубатдин сеферда тестикьар хъувуна. И тIвар коллективриз чешнелу кIвалахдай, тамамарунин устадвиляй, репертуардин виниз тир художественный дережадай ва репертуар милли, гьакIни алай аямдин хъсан эсерралди...

Пешеяр гзаф ава. Амма заз акI я хьи, журналиствилин пеше кье­тIен­бу­рукай сад я. Жув и пешедин иеси яз, заз и кар хъсандиз чизва. И пешеди ин­сан ри­кIелни алачир чкайриз акъудда, хиялда авачир ксарихъ галаз танишарда. Са тIимил вахт идалай вилик заз Кьасумхуьрел алай вахтунда вич Моск­ва шегьерда яшамиш жезвай, тIебиат­ди вичиз са шумуд пата­хъай пай...

“Лезги чIал:  алай аямдин шартIара хуьн ва виликди тухун”. Гьа ихьтин лишандик кваз мукьвара Каспийск шегьерда авай Республикадин образованидин центрада (РЦО)  лезги чIалан муаллимар патал семинар кьиле фена. Мярекат Дагъустандин А.А.Тахо-Го­­дидин тIварунихъ галай педагогикадин илимдинни ахтармишунрин институтди тешкилнавайди тир. Семинарда РЦО-дин директор  Анжела  Байрамбеговади,  Дагъустандин педагогикадин НИИ-дин илимдин чIехи къуллугъчи, мектебра кIелзавай аялар патал лезги...

Чун, лезгияр, пара чкIанватIани, санал бинела­миш халкь я. Чахъ вири ава: чIехи бубайрин ама­нат ва ядигар тир берекатлу чилер, чун сад тирди субутзавай Самур вацI, агъзур йисарин руьгьдин девлетар тир бубайрин яратмишунар, инсанпересвилин ва мугьманпересвилин михьи адетар, дяведин цIаярани зегьемлу зегьметдин женгера лигим хьанвай игитар, Лезгистандин руьгьдин яржарикай сад тир Шалбуз дагъ, халкьдин гьевесдинни илгьамдин...

2000-йисан 21-февралдилай инихъ  и югъ вири дуьньядин халкьари хайи чIаларин югъ-сувар яз къейдзава. ЧIал-Халкь-Ватан… И пуд гафни чеб-чпихъ галаз ахьтин алакъада ава  хьи, сад галачиз, муькуьбурун мана тамамдиз ачухариз жедач. ЧIал аватIа, халкь ава. Халкь ятIа, адахъ Ватанни ава. Амма девирар акI дегиш жезва хьи, чавай, хабарни авачиз, милли руьгь хуьзвай хазина — чIал квахьзава....

Чи суьгьбет М.Б.Бабахановахъ галаз я, а­н­жах и сеферда виридаз чизвай гьуьрметлу шаирдихъ хьиз ваъ, цIийи лезги-урус чIаларин словарь туькIуьрнавай касдихъ галаз хьиз. Май­рудин Бабахановичан гзаф йисарин зегь­мет­дин нетижа тир словарь чапдай акъатнава­, адан электронный версияни гьазур хьанва.  — Майрудин муаллим, чи фикир икI авахьна физва: эгер лингвистди ваъ, шаирди я вахт, я къуват гьайиф татана,...

“Сулейманан патав Эльбрусни Казбек са шейни туш, Су­лейман Кавказдин цIийи ку­кIуш я”, лагьанай  Эффенди  Капиева. Шаир хана 150 йис алатнава, амма чаз ам генани мукьва ва кIан жезва. Адан камалди лезги чIалан къадир авай вирибур анжах гьейранарзава. Зи рикIел шаирди вичин вахтунда фяледин гьакъиндай лагьай гафар хквезва: Дустарин арада вич мерд, Намус квай бермек я...

Н.С.Хрущева СтIал Сулейман партиядай гьикI “акъуднайтIа”… ФЛНКА-дин сайтдин редакцияди кIел­за­вайбуруз экономикадин илимрин кандидат, публицист, общественно-политический деятель Шихсефи Сефиханова  “ХХ асирдин Гомер”, чIалан устад СтIал Сулейманан яратмишунрихъ галаз алакъалу тир са ажайиб вакъиадикай  кхьенвай макъала кIелун теклифзава. Ингье адан асул мана. Яргъал йисара зун тIвар-ван авай алим, философиядин илимрин доктор, РФ-дин илимдин лайихлу деятель, профессор, алай...