“ЦIийи Кавказ” дестеди  А.Омарован “Чи девлет (лезги халкьдин сувар­ри­кай, мехъеррин адетрикай)” ктаб чап­диз­ гьазурнава.  Чна адай са чIук гузва­. Вучиз? — жузазвани куьне. Куьгьне девиррилай амукьнавай адетар ва ­суварар гьамиша халкьдин кален­дардихъ галаз алакъалу я. Лезгийрин халкь­дин календарь, тестикь хьанвай фикирдалди, гьеле чи девирдал къведалди II-I агъзур йисара арадал атана. Чал ам, гьелбетда, са кьадар...

Кьунанни гьерен суьгьбет — Зун пара тажуб жезва, гьер стха, гьар вацралай куь суьруьдай са гьер кими жезва. — За ваз вуч лугьун, мукьва-кьили, иесидик чIуру хесет акат­нава.­ — Вучиз ятIа яраб? — Шаз иесиди вичиз авайни авачир са «хеб» институтдик кутуна. Жувазни хъухъ, зазни гъваш Гьаятда кардал машгъул бубади айвандик квай чIехи хтулриз яд...

Дуьньядин халкьарин адетар Чилин шардал яшамиш жезвай кьван халкьарихъ мехъерриз, цIийи­ хизан кутуниз (гьакI хизан чу­кIунизни) талукь гзаф адетар ава. Къе чна са шумуд халкьдин (тайифайрин) адетрихъ галаз танишарда. Норвегиядин машгьур алим Тур Хейердала лагьайвал, сия­гьат­ри­кай кхьенвай ктаб Чилин дуьньядин шардин вири пипIериз фин патал гъиле авай билет хьиз я. ИкI чна­ни, бязи ктабрикай менфят...

Зи баде, Гуьнешан руш Къарибова Репия, 1951-йисан 28-декабрдиз Бакуда дидедиз хьана. Ина школа, М.Ф.Ахундован тIвару­нихъ галай чIаларин академия  акьал­тIарна. Хейлин йисара урус чIаланни литературадин муаллимвиле кIвалахна. Бакуда “Самур” газет акъатиз башламишайвалди, зи бадедини аниз са затI кхьин кьетIна. Газетдин редактор, машгьур писатель ва публицист, лезги тават Седа­къет­ Керимовади бадедиз лезги халкьдин адетрикай, ацукьун — къа­рагъунин...

ТуькIуьрайди — К. Къалажухви “ЛГ”-дин 12-нумрадиз акъатай кроссворддин жавабар: 1. Гьамидов. 2. Монпаси. 3. Эстония. 4. Жигьизар. 5. КьачIахъан. 6. ТIалабчи. 7. Ичкерия. 8. Чивекар.

Гьуьрметлу дустар! Ингье акуна-такуна кьуьдни алатна, тахтуниз гатфар атанва! Ада чи гуьгьуьлар цицIи авунихъ галаз сад хьиз, тIебиатдикни еке юзун, къалабулух, сеслувал, гьевеслувал ку­тунва. Багъ-бахчади цуькзава, пешер ахъайзава. НуькIери, чпин баядрал илигна, вири дуьньядиз шад муштулухар гузва. Ва­цIарик, марфар къуникди, живер цIуруникди, кьетIен къал, зарб акатнава.­ Аялрини, мектебра амайди кIелунин са четверть я лугьуз, чIехи...

Эгер са халкьдихъ чIал авачтIа, ватанни адахъ авач лагьайтIа жеда. Эхиримжи вахтара “Лезги газетдин” чинра чIалакай гзаф ихтилатар физва. ЧIалаз гьуьрметзавайбурун кьадар къвердавай тIимил жезвайди гьиссзава. Месела, РГВК-дай чи хайи лезги чIалал тухузвай “Вахтар ва инсанар”  передачадин саки са пай урус чIалалди жезва. Вучиз чун и кIвалахдихъ галаз рази ятIа? А передачайра кьве кас заз...

Дагъустандин марифат Дагъустандин марифат — им,асиррилай асиррал атана, чкадал би­нелу хьана, дуст­вилелди яшамиш жезвай 40-дав агакьна халкьа­рин­ виш йисарин яшайишда лигим хьанвай руьгьдинни ахлакьдин аманат я. Дагъустандин марифатди инсандивай халис инсандиз хас лайихлувилер, буржияр, намуслувал, къудратлувал, сабурлувал, ви­­кIегьвал, кьегьалвал, итимвал, яшдиз чIе­хи инсанриз гьуьрмет авун, хайибур ва мукьва-кьилияр кIан хьун, яр-дуствал хуьн ис­­темишзава. Инсанди вичелай...

Дегь заманайрилай инихъ лезги хуьрер халкьдин сеняткарвилин кеспий­ралди, гам-халича, гуьлуьтар, чувалар, тапракар хуруналди, хъен­­чIин, ра­кьун, къванцин устIар­рал­ди, симинин пагь­ливанралди машгьур тир. 1978-йисуз Моск­вада “Наука” издательствода чапдай акъатай машгьур алим Сария Седреддинов­на Агъашириновадин “XIX ва XX асирдин сифте кьилера лезгийрин­ материальный культура” ктабда кхьизвайвал, XIX асирда лезгияр­ 20 жуьредилай виниз сеняткарвилерал машгъул тир. Гьа йисара­ сеняткарвал...

Гафарин алемдай Нубатдин сеферда заз чи писателрин эсерра дуьшуьш хьайи ирид гафуникай веревирдер ийиз кIанзава. Абур вирибуруз малум тушир, чи кхьинрани лап кьериз-цIаруз гьалтзавай гафар я. Месела, гьикаятчи Н.Мирзоеван “Бахтлу Гуьзелхан”, “Кисай муьгьуьббат” ва Гь.Къурбанан “Зуьгьре гъед” эсерра гьалтай ажнас гаф гьахьтинбурукай сад я. Адахъ “кIвале жедай чIехи, къиметлу затIар” мана ава. “Захъ багьа ажнасдив...