ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Жавагьиррал чан гъайи устад (Ш.Къафлановакай)

ШИХНЕСИР КЪАФЛАНОВАН — 95 ЙИС И макъала чи архивда амай. Амма ги­ла, чIехи лирикдин 95, адан ученик хьайи къаравилийрин устад Нариман Магьманован 80 йис тамам жезвайла, ихьтин рикIел хкунар майдандиз ахкъу­дун чаз кутугнаваз акуна. И къейдери чаз кьве устаддин (муаллимдин ва адан ученикдин) дуствилин, сад-садаз вафалувилин, абурун гьуьрметдин дережаярни ачухарзава. Вучда, чеб амач­тIани, и кхьинри...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Мемей Эфендиеван 115 йисаз талукь яз

ВАТАНДИН КЪАГЬРИМАН Мемей  Эфендиев  (Хидиров   Ме­гьа­мед  Тагьирович) лезги халкьдин тарихда алакьунар авай зари-шаир хьиз гьатнава. Шаирвилелай гъейри тIебиат­ди ам гзаф патарихъай бажарагъ  ганвай инсан — Дагъустандин Советрин власть мягь­кемаруник вичин еке пай ку­тур тешкилатчи, халкь савадлу авур му­аллим-просветитель, лезги печать хкажай мухбир, районрин ва республикадин дережайра жавабдар къуллугъар авур регьбер, общественно-политический деятель хьана. Мемей Тагьировича,...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Мердали Жалилован «Артур» ктабдикай

Дагъустандин халкьдин ша­ир Ханбиче Хаметовадихъ ихьтин цIарар ава: Хуш я заз лекь цавун аршдиз  акъатун, Мумкин кар туш лекьерин жинс хкатун! Лезги халкьди вичин арадай гьар са чIавуз девирдал пайдах хьиз хкаж хьайи, цавун бушлух­риз­ лекьер хьиз экъечIай, уьмуьр­­­да халкьди барка гъидай жанлу гелер тур, хайи макандин тIвар чешне яз къалурдай крар авур кьегьалар акъудна. Абурун тIварар,...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Ахцегь Магьарам-эфенди: уьмуьр, ирс, кьисмет

ИЛИМДИННИ МАРИФАТДИН НУРАР ЧУКIУРАЙ ЧИРАГЪ Магьарам-эфендидикай сифте яз Алкьвадар Гьасан-эфендиди вичин “Асари-Дагъустан” ктабда малумат ганай. Авторди кхьизва: “Кьвед лагьай Сурхай-хандин девирда чIе­хи алимрин жергедик прозадин эсерар ва араб чIалал гуь­зел шиирар кхьенвай къумухви Мегьамед-эфенди Зарир ва ахцегьви Магьарам-эфенди акатзава. Магьарам-эфендиди физикадай ва философиядай тарсар гузвайди тир…”. Алкьвадар Гьасан-эфендидилай гуьгъуьниз Ахцегь Магьа­рам­-эфендидикай кхьейди къумукьрин алим Назир...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Лезгийрин драматургия: тарих ва алай аям

Драма вуч я? Литературадин (чIалан яратмишунрин) са хел яз, и жуьредин эсерри чи уьмуьрда кьетIен чка кьазва. Литературадин терминрин словарда «драма» эсеррин игитрин рахунрикай ибарат, вичихъ са тайин сюжет (гьерекатар кьиле фин) авай эсер тирди къейднава. Драматургия, драмадин эсерар ахтармишзавай илим хьунихъ галаз сад хьиз, санлай драмадин вири эсерризни (яратмишунризни)  лугьузва. Чахъ, лезгийрихъни, жуван милли...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Ш.Саидалиеван «Хъартасар» ктабдикай

Квез и шикилдай аквазвайди хъартасви (Мегьарамдхуьруьн район) полковник  Саидалиев  Шагьвелед  Шагьэмировичан  мукьвара чапдай акъатнавай вад лагьай ктаб я. И ктабдиз ада вичин хайи хуьруьн “Хъартасар” тIвар ганва. Автор гьа ихьтин кьил алай поэ­мада, дяведин четин йисарилай башламишна, къенин йи­къалди хъартасвийри чIугур  зегьметдикай, абурун агалкьунрикай, мублагьвилерикай ра­хазва. Аяларни рикIелай алуднавач. Са жерге эсерра Ш.Саидалиева икьван чIавалди...

ЛЕЗГИ ЭДЕБИЯТ

Ватандин гум. А.Къардашан «Хкягъай» ктабдикай

И йикъара кIелдайбурув Да­гъус­тандин халкьдин шаир  Арбен  Къардашан  нубатдин ктаб агакьнава. Ам шаирдин хкянавай эсеррикай (шииррикай, поэмайрикай, сонетрикай, гъезелрикай…) туькIуьр­нава, чебни урус чIалан таржумаяр я. Дугъриданни, Дагъустандин халкьдин шаирвилин арш къачунвай хцин яратмишунри фадлай чи республикадилай яргъарани кIелза­вайбурун патай еке итиж арадал гъанвай. Гьеле М.Горькийдин тIва­ру­нихъ галай литинститутда кIел­дай йисара Урусатдин машгьур шаирар  тир Лев...