13-августдиз Ахцегь райондин Смугъулрин хуьре тарихдин метлеб авай вакъиа хьана: ХVIII асирдин мискIин (адан цла тунвай тарихдин къванцел атIанвай кхьинрай якъин жезвайвал, дарамат 1735-1736-йисара эцигна, 1782-йисуз туькIуьр хъувуна) цIийикIа туькIуьр хъувурдалай кьулухъ ачухна. И кардиз талукь яз хуьре сифте республикадин дережада аваз диндин межлис кьиле фена. Алимрин межлис, цIийи хъувунвай мискIин ачухун тебрикуналди, Мугьаммад гьажи...
Къуръандай ва гьадисрай къачунвай дуьаяр
(Эвел — 16, 18-19, 26-нумрайра) Рукугьда (кпIуна юкь агъуз авурла) кIелдай дуьа СубхIана Раббиял гIазим. Пак я зи азим (чIехи) Рабби (Тирмизий). СубхIанака ллагьумма Раббана ва бихIамдика Аллагьумма игъфир ли. Пак я Вун, я Аллагь, чи Рабби, гьямд хьуй Ваз, я Аллагь, заз багъишламиша! (Бухарий). СуббухIун къуддус Раббуль малаикати ва ррухI. Пак я, мукъаддас я...
Чирвилер (илим) имандин рехъ я
(Эвел — 23, 24, 30-31-нумрайра) Макъаладин эвел кьиле къейд авурвал, Тавратда ва Инжилда хьайи (чIуру) дегишвилер себеб яз, илимдинни диндин арада бязи акьунар, зидвилер хьана. Къуръандавай илим вилик финикай лагьайтIа, ам, гьакъикъатдани, Къуръан Аллагьдин патай тирвиляй, ам чаз виче Аллагьдин тамам чирвилер аваз атанвайвиляй ва чав са дегишвални тахьана агакьнавайвиляй я. Инсаниятдин чирвилер (илимар) гьикьван...
Чирвилер (илим) имандин рехъ я
(Эвел — 23, 24,30-нумрайра) — руьгьдин ва затдин (бедендин) алемрин арада “цал” (чаравал) авун. Руьгьдин лайихлувилер (девлетар) абуру нагьакьанбур (чIурубур) яз гьисабзава; — дин сиясатдикай чара авун ва уьмуьр (яшайиш) затIарин (материализмдин) асасдал бинелу авун; — уьмуьрдин вири крар “менфятлувилелай” аслу авун (прагматизм кардик кутун). — гьукумдин, сиясатдин ва ахлакьрин жигьетдай Италиядин философ Миккиавеллидин фикирдал...
Чирвилер (илим) имандин рехъ я
(Эвел — 23, 24-нумрайра) “Алманиййагь” мезгьебдин бине эцигун — Карл Маркс (чувуд). Ам тарихдин крариз материализмдин ери (шикил) гайи (материализм — сифте диб яз гьисабзавай мезгьеб, вични чарасуздиз “вилик финин” рекьихъ инанмишвалзавай) инсан я. Ам коммунизмдин фикирдиз эвер гузвай башчийрикай сад тир ва ада “Дин — халкьар патал тиряк (зегьер) я” лугьудай фикир машгьурзавай. —...
Вучиз гьаж авун важиблу я?
(Эхир. Эвел — 25, 28-нумрайра) Исламда гьаждин дережа Гьаж гьакIни малдин, бедендин ва руьгьдин ибадатни я. Дугъриданни, Ислам — дин ва дуьнья, акъида (инанмишвилер) ва шариат (къанунар), ибадатар ва жув дуьз тухун (поведение), сада-садахъ галаз крар кьиле тухун ва ахлакьар я! Мадни, Ислам и дуьнья дуьзгуьн гьалда хьунин ва дуьздиз кардик кутунин асас я. Сагьигь...
Вучиз гьаж авун важиблу я?
(Эвел — газетдин 25-нумрада) Гьаждин менфятар Инсандиз кесибвални гунагьар алатунилай ва Женнетдиз — Саламатвилин Мескендиз — финилай багьа мад гьихьтин мурад ава?! Мад са гьадисда лагьанва (мана): “Бес ваз, дугъриданни, Исламди вичелай вилик хьайи крар (гунагьар), гьижради вичелай вилик хьайи крар (гунагьар) ва гьаждини вичелай вилик хьайи крар (гунагьар) чIурзавайди (михьзавайди) чизвачни?!”. Алишверишдин хийирар, кесибриз...
Къурбанд сувар мубаракрай!
Играми газет кIелзавайбур! Чна квез виридаз алукьзавай Къурбанд сувар рикIин сидкьидай мубаракзава. Къурбанд авун мумкинвал авай гьар са мусурман касдиз чIехи сунна кар я (са десте алимри ам важиблу кар я лугьузва). Гьадисда лагьанва (мана): “Адаман несилри Къурбанд суварин юкъуз ийизвай Аллагьдиз виридалайни кIани амал иви экъичун (гьайван тукIун) я…” (Ибн Мажагь — 3126). Къуй куьне гузвай къурбандар, садакьаяр, хуьзвай...
Къурбанд авунин зурба суваб
Гьуьрметлу стхаярни вахар! Пака, 9-июлдиз, Къурбанд сувар къейдда. Лагьана кIанда, зуль-гьижжа “къадагъа алай кьуд вацрак” (ражаб, зуль-къаъда, зуль-гьижжа, мугьаррам) акатзава. И вацрахъ чIехи метлеб ава. Гьавиляй чакай гьар сад иллаки и вацра жуваз и дуьньядани, Эхиратдани менфят авай диндар крар ийиз алахъна кIанда. Ибн Аббас асгьабдилай (Аллагь рази хьурай кьведалайни) атанвай гьадисда къейднавайвал, Пайгъамбарди (Аллагьдин...
Къуръандай ва гьадисрай къачунвай дуьаяр
(Эвел -16, 18-19-нумрайра) Дастамаз къачурдалай кьулухъ кIелдай дуьа Аллагьумма ижгIальни мина-ттаввабина важгIальни миналь мутатIагьгьирина. Я Аллагь, Вуна зун туба ийизвайбурукайни михьивал ийизвайбурукай ая (Тирмизий). СубхIанака ллагьумма ва бихIамдика, ашгьаду алла илагьа илла анта, астагъфирука ва атубу илайка. Вун пак я, я Аллагь, Ваз гьямд хьуй, за шагьидвалзава: авач илагьи ибадатдиз лайихлу тир Валай гъейри, за...