ЧIалар квахьун са чи девирдиз хас туш. Инсаниятдин тарихда “кьейи” чIаларин кьадар 9 агъзурдалай алатнава. Себебар: дявеяр, азаррин эпидемияр, геноциддин дуьшуьшар, ассимиляция хьун. Гьатта масабуру табий тавур, акси яз, чпин девирда чIехибур хьайи уьлквейрин чIаларни “кьена”. Ингье “рагьметлубурун” сиягьда гьатнавай чIалар: къадим грекрин, арамей, латин, санскрит, ведийрин, ассирийрин, къадим урус, къадим перс… ЧIалар квахьунин себебрикай...

Гьесен  Аллагьярович  Гьамидов 1937-йисан 1-майдиз ­къурушвидин хизанда дидедиз хьана. ГъвечIи чIавалай ам хипе-хъан тир вичин бубадихъ галаз суьруьяр хуьз гагь яйлахриз фидай, гагьни къишлахриз. Ватан­дин­ ЧIе­­хи дяведин йисара цIуд йи­са авай Гьесенакай тежрибалу чубан хьана. А вахтунда колхозди адал кIелерин суьруь ихтибарнай. 1951-йисуз къурушвияр дагъдай Хасавюрт райондин чилерал куьч хьана. Зегьметдал рикI алаз тербияламиш хьанвай...

Жуьреба-жуьре гьайванар чпин иесийриз гьикьван вафалу жедатIа, гьа кардикай кьисаяр, ри­ваятар тIимил авач. Иллаки — ка­церни кицIер. Абуру виш километрдилай гзаф мензилрайни чеб вердиш ерийрал рехъ жа­гъур хъувур дуьшуьшар малум я. Месела, са газетдай кIелай дуьшуьш зи рикIел алама. Йошкар-Ола ше­­гьерда са дишегьлидин кац балугъар кьазвай къуншийрихъ галаз санал Волга ва­цIал физ-хквез вердиш хьанвалдай. Виш...

Милли чIал, эдебият, меденият хуьнин ва еримлу авунин карда мектебра хайи чIаланни эдебиятдин тарсар гузвай муаллимри важиблу роль къугъвазва. Чахъ руьгьдин ивиррив къадирлувилелди эгечIзавай, мектебра гьакъисагъвилелди зегьмет чIугвазвай савадлу пешекарар авачизни туш. Бязибуру чпин пешедин мажбурнамаяр тамамарунилай гъейри, илимдизни кьетIен фикир гузва. Месела, лезги чIалай ва литературадай методикадин пособияр, планар кхьизва, жуьреба-жуьре гафарганар арадал гъизва,...

Алатай гьафте Дагъустандин культурадин уьмуьрда важиблу ва итижлу гзаф вакъиайралди девлетлуди хьана. ИкI, 23-апрелдилай 1-майдалди Махачкъалада ва адак акатзавай посёлокра, гьакIни Дербентда халкьдин музыкадин алатар язавайбурун “Къугъугъ, руьгь!”, “Каспий-дуствилин сергьятар” международный кьве фестиваль, Кеферпатан Кавказдин Федеральный округдин халкьарин яратмишунрин “Кавказ-сад тир хизан” регионрин уртах фестиваль кьиле тухвана. Мярекатрин тешкилатчияр РФ-дин ва РД-дин культурадин министерствояр, Россиядин...

ЧидайтIа… ЧидайтIа биж элифар заз, Чиновникар илифардай. Къуллугъни заз жедай куькди, Кьил кьуна къекъведай тикдиз! Ава… Етимар ава, Кеспи авачиз, Далу галачиз, Жибинар атIуз, Гьатна ракьара, Йикъар гьисабиз. Итимар ава, Куьк къуллугъариз, Банкар атIуз, Мекер адгъуниз, Пулар гьисабиз. * * * Квадарнавайди Квадарнавайдахъ Шехьзава. Жагъанвайда, Бахт я лугьуз, Кефзава. * * * Къе цIийи хабар...

Алатай йисуз за “Самур” журналдай (2016-йис, 4-6-нумраяр) чи машгьур зари  Гьаким  Къурбанан  цIийи эсердин, “Гьулдандин лекь” романдин, чIукар кIелнай. Алай йисуз заз вири роман кIелдай мумкинвал хьана­. ЦIийи эсерди зун пара кьадар шадарна, руьгьламишна, гьавиляй и макъалада заз жу­ван къейдер ийиз, кIелзавайдаз  са жерге фи­кирар лугьуз  кIанзава. Халкьдиз малум  тирвал, Гьаким Къурбан са жерге гьикаяйрин,...

Квез и шикилдай аквазвайди Дербентдин “Электросигнал завод” ОАО-да  кIва­лахзавай  Ибрагьимова  Шамайхалум  Тагьирмирзоевна  я. Вичин ери-бине Сулейман-Стальский райондин КIварч­агъ­рин хуьряй тир ам Дербентда яшамиш жез­ва. Ада са тIимил вахт идалай вилик ярар-дустарихъ, багърийрихъни мукьва-кьилийрихъ галаз шад гьалара вичин 60 йисан юбилей къейднай. Гатфарин и йи­къара ада винидихъ тIвар кьунвай акционеррин обществода кIвалахиз  40 йис ­тамам хьанва…...

Милициядин подполковник  Мегьамед-ТIагьир  Тагьирова  къуллугъ ийиз хьайи чкайра агьалийри чIуру кIва­лах­риз, къанун-къайда чIуруниз кьил ядачир­ лугьуда­. Ада намуслу ва гьакъисагъ зегь­метдалди Табасаран, Кьасумхуьруьн ва Докъузпара районрин милициядин на­чальник­виле кIвалахна. Мегьамед-ТIа­гьира гьеле 1947-йисуз Чечен рес­пуб­ли­када бандитрихъ — властриз ак­си кIва­тIал­рихъ галаз женг чIугунай. А чIа­­вуз ам “Ди­рибашвиляй” ме­дал­диз лайихлу­ хьана. Къазан­мишай агалкьунрай адаз тIвар янавай “Маузер”...

Аялвал — им кат-калтугдай, шад, зиринг, уьмуьрдин виридалайни бахтлу­, гуьзел бере я. Гьайиф хьи, ви­ри аялрин  уьмуьр сад хьиз жедач. Сад­бурун­ аялвили абур гъетер хьунихъ ялда. Уьмуьрдин четин, къулай­суз шар­тIара хьайи, етимвал акур аял­рин рикIе ла­гьайтIа, уьмуьр залан пар яз амукьда. Амма чи гьукумат гзаф мергья­матлу­ди я: ахьтин аялрин иесивал ийиз, шартIар яратмишиз, уьмуьр экуьди...