Жуьреба-жуьре гьайванар чпин иесийриз гьикьван вафалу жедатIа, гьа кардикай кьисаяр, риваятар тIимил авач. Иллаки — кацерни кицIер. Абуру виш километрдилай гзаф мензилрайни чеб вердиш ерийрал рехъ жагъур хъувур дуьшуьшар малум я.
Месела, са газетдай кIелай дуьшуьш зи рикIел алама. Йошкар-Ола шегьерда са дишегьлидин кац балугъар кьазвай къуншийрихъ галаз санал Волга вацIал физ-хквез вердиш хьанвалдай. Виш километрдилай гзаф чкадиз машинда аваз фейи балугъчийри са сеферда луьткведаваз вацIун а патаз экъечIун ва гьана балугъар кьун кьетIна.
Чпихъ галай кацни абуру луьткведа акьадарна. Вучиз ятIани кациз и сиягьат хъсан акунач ва ада чабалмишиз, инихъ-анихъ вегьез, хъуткьунариз, секинсуздаказ, наразивилелди гьарайиз башламишна. Эхирни, ада луьткведай цин лепейриз хкадарна. Балугъчийри ам цин кIане батмиш хьайидай гьисабна.
Амма, хейлин йикъар алатайла, куьлягь хьанвай, кьацIай, каш фенвай кац вичин ракIарихъ галаз акур иеси дишегьлидин тажубвилин тум-кьил авачир. Яраб гьайванди а еке вацIун и патаз гьикI сирнавнатIа, виш километрдин мензил, машинрин чархарик акат, кицIерин къармахра гьат тавуна, гьикI атIанатIа, кIвализ рехъ гьикI жагъурнатIа лугьуз, хиялариз хьана.
Яргъарай кицIерни хтай гзаф дуьшуьшар малум я. Амма кал хтун?!
Гьа ихьтин са агьвалатдикай заз мукьвара таниш хьайи Хасавюрт райондин Сиух хуьруьн агьали Малачиев Гьабиба суьгьбетна.
ИкI, са сиухвиди, галай дана вичиз туна, адан диде — кал маса гун кьетIна ва ам машиндаваз 24 километрдиз Хасавюртдиз, гьайванар маса гудай базардиз тухвана. Гьайван Чечнядин Новогрозненский поселокдин са агьалиди маса къачуна, машиндаваз 80 километрдилайни гзаф мензилдиз, вичин гьаятдиз хутахна. Чкадал агакьна, машиндай авудай кал садлагьана дили хьана: крчара авай еб хъуткьунарна атIана, парахдин вагьрамрилай хкадарна, катна. Адан гуьгъуьниз чукурай цIийи иесидизни къуншийриз, гьикьван къекъвенатIани, кал гьат хъувунач. Ми-чIини хьанвай.
Са шумуд йикъалай сиухвидиз аквада хьи, вичи маса гайи кал хтанва, дана, мез гана, мез гана, цIалцIамарнава. Анжах ахпа, са тIимил алафар тIуьна, рикI алай баладин патав ацукьна, гирнагъ авунив эгечIнава.
Яргъал рекьерай — саки виш километрдай — хкведайла, чиливай, чиргъедивай, шегьредин бетондинни къирдин кIеви къатунивай гуьцI жедай кьван язух гьайвандин кIвачерин кикер цIранвалдай. Я кьуд, я кьве кIвач квай ничхиррин сиве-гъилени гьатнавачир.
Са гьафтедилай хьиз кал маса къачур чеченви, суракьиз-суракьиз, атана акъатна. Къуншиярни кIватI хьана, акьван вафалу, хъсан гьайвандин язух ша, маса гумир, къачурдав вичин пул вахце лугьуз, меслят къалурна.
Вучда кьван, кьве терефни и меслятдал рази хьана.
Виш километрдин кьван яргъай кал хтана лагьайла, гзафбур чIалахъ жезвачир. Амма, шегьре рехъ кьуна, са кал физ акурбурни авай. И кар абуруни, ГИБДД-дин са шумуд къуллугъчидини тестикьарналда.
Вуч лугьуз кIанзава? Са вахтара “РикI бедендивай къакъудиз жеди, бала дидедивай къакъудиз жеди” лугьуз, гьарай ацалтна, мани лугьудайди тир. Ваъ, якни кек чара ийиз жедач, диде баладивай, бала дидедивай къакъудун дуьз туш. Им тIебиатдивай кьабулиз тежер еке гунагькарвал я! Садрани, санани, садани къакъудмир абур чеб чпивай!
Ш.Шихмурадов
