(ИЗ ИСТОРИИ ДУХОВНОЙ ЭЛИТЫ ЛЕЗГИСТАНА) Мы неслучайно вновь обращаемся к теме персоналий в истории духовной элиты дореволюционного Лезгистана[1]. Ведь многие забытые имена выдающихся духовных деятелей этой эпохи неизвестны широкому кругу читателей. Данная статья посвящена мусульманскому ученому-богослову XIX в., кадию Самурского округа Абдулхалику-эфенди из селения Ахты (1812–1878). Имя Абдулхалика-эфенди, человека трагической судьбы, практически не упоминается как...

Чи чкайрин тIварарин этимологиядай малум жезвайвал, чи ойкономрин тарихар къадим я ва абур жуьреба-жуьре рекьералди пайда хьанва. Гьеле чи эрадал къведалди лезгийрихъ цIудралди чIехи хуьрер ва шегьерар авай. Энеолит, гьакI буьруьнждин ва ракьунин девирриз талукь археологиядин амукьайри субутзавайвал, лезгийрин чилерал сифте­ яз инсанар яшамиш жезвай чкаяр, хуьрер са шумуд агъзур йис идалай вилик арадал атанай....

XV виш йисара са шумуд алимди лезгийрин та­рихар къелемдиз къачунва. Абурукай Мегьамед Хиналугъвидин ктаб иллаки къиметлуди я. Чи машгьур алим, тарихдин илимрин доктор, профессор Ам­ри Шихсаидова малумат гузвайвал, Мегьамед Хинелугъвиди вичин тIвар алачир эсерда (АКАК, т.II, док. №1300, ч.1076) Лакздин (Лезгистандин), Дер­бентдин ва Ширвандин тарихар къелемдиз къачунва. Эсердин эхирда ада вичин ктаб гьикI арадал­ атанатIа,...

Инкъилабдилай виликан Лезгистандин руьгьдин ивиррикай, кесерлу векилрикай нубатдин сеферда рахун дуьшуьшдин кар туш. А де­­вирдин гзаф кьадар машгьур алимрикай, регьберрикай халкьдин ге­гьенш къата­риз са акьван хабар авач. Ри­кIел хкин, газетдин алай йисан 4 ва 5-нумрайра XIX асирда Лезгистанда ислам дин­дин рекьяй­ ке­серлу алимар хьайи, чпин ери-бине Ялахъ­рин хуьряй тир буба­ни хва — шейх Ис­­­маил эфендидикайни...

(Из истории духовной элиты Лезгистана XIX в.) В последнее время в лезгинском обществе наблюдается устойчивый рост интереса к истории родного края. В частности, в связи с ростом интереса к исламу заметна, особенно среди молодежи, тяга к изучению духовного прошлого лезгинского народа, его духовных лидеров. Существует общественный запрос на знакомство с жизнью и творческим наследием представителей...

И шикилдай квез аквазвайди Перин Перинов (1921-1980) я. Адан алахъунар себеб яз, 50-йисарин эхирра Ахцегьа аэродром ачухнай. Самолетрин майдандиз регьбервални ада вичин ганай. Къейд ийин хьи, Ахцегьрин аэродромдилай Махачкъаладиз, Бакудиз, Красноводскдиз, Тифлисдиз «ПО-2» самолетрин авиарейсер тешкилзавай. 1966-йисуз лагьайтIа, лезги чилел алай аэродромдал вири дуьньядиз машгьур «Ми-10» вертолетдин ахтармишунар кьиле тухванай. Ада, яцIу цIилиналди кутIуннавай пар чIугвадай машин...

Чи халкьдихъ сейли ксар пара ава. Ингье абурун виридакай чахъ чирвилер авач. Заз ихьтин кьве касдикай лугьуз кIанзава. Абур кьведни чи халкьдин вири Къафкъаздиз сейли алим, шаир, маарифчи Гьасан Алкьадаридин  хтулар я. Вучиз ятIани чIехи камалэгьлидикай кхьидайла адан несилдай тир маса инсанар хьиз, и ксарни рикIел хкизвач. Гь.Алкьадаридихъ хтуларни штулар гзаф авай. И кьведакай чирвилер...

Вичин тIвар гужлу ва арифдар гьаким хьиз тарихда гьатнавай Фетали хан чIехи алакьунар авай кас тир. Къубадин хан Гьуьсейналидин хва тир Фетали вичин девирда гзаф агалкьунар гъилик авур сердер хьиз вири Къафкъаздиз сейли хьанай. Уцмийрин сихилдай тир адан буба XVII асирда Къайтагъдай чукурнай. Къубадиз атай ада сефевийрин девирда ина вичин чка мягькемарнай. Феталидин дидени уцмий...