Зенгинин ван

Садлагьана зенгинин ван акъатна,

Зи рикlик лап къалабулух акатна.

— Алло! Алло! Зенг авурдивуж ятlа?

Захъ авай са зи рикl алай руш ятlа?

— Ам зун язва, я муаллим, Сургутдай!

Зенг ийизва чи рикlер чав агуддай!

Ви чан сагъ хьуй, тарс гайи, кьил акъуддай,

Зи жибинар ацlанва къе якъутдай.

 

Зенгинин ван къатидаказ акъатна,

Зун явашдиз телефондив агатна.

— Алло! Алло! Зенг авурди вуж ятlа?

Герекзавай затl-матl лагь заз, вуч ятlа.

— Ам зун язва, я муаллим, Питердай!

Ваз чухсагъул, заз тарс гайи тегьердай.

Акъудзава за зи кьил и шегьердай.

Ацlанва лап зи цlийи кlвал бегьердай.

 

Зенгинин ван теспача кваз акъатна,­

Ксанвай зун ахварай фад аватна.

— Алло! Алло! Зенг авурди вуж ятlа?

Заз акурди ахвар яни, вуч ятlа?

— Ам зун язва, я муаллим, Тюмендай!

Акунайтlа, вун къужахна, темендай.

Кlанзава заз шад хабар гуз гьафтедин,

Зун начальник хьанва чlулав нафтlадин.

 

Зенгинин ван атlуз-атlуз акъатна,

Рикlел алай секинвал зи алатна.

— Алло! Алло! Зенг авурди вуж ятlа?

И вахтунда гузвай хабар вуч ятlа?

— Ам зун язва, я муаллим, Астрахань!

Акъваз садра, сад-садав фад чун рахан!

Кlамай кьван ваз ракъайда за инай газ,

Ви багъишдай — кIанивиляй икьван чаз.

 

Зенгинин ван шуькlуьдаказ акъатна­,

Ацукьнавай зак зурзунвал акатна.

— Алло! Алло! Зенг авурди вуж ятlа?

Хуьре-кlвале, хьайи-тахьай вуч ятlа?

— Ам зун язва, я муаллим, Махачкъала!

Фад гьерекат, вуна заз ви сес къа­ла!­

Ваз чухсагъул, заз тарс гана, рехъ къалай,

Закай хьанва чlехи духтур гьа къалай.

 

Зенгинин ван милидаказ акъатна,

Телефондихъ зирекдаказ агатна!

— Алло! Алло! Зенг авурди вуж ятlа?

Куь рахунин себеб лагь заз, вуч ятlа.

— Ам зун язва, я муаллим, меркездай!

Вун такурла, рикl жезва зи екез дар.

Ваз чухсагъул, заз тербия гайидай,

Акьул гана, зун и рекьел гъайидай.

 

Вар гатадай хьтин са ван акъатна,

Ацукьнавай зун кlвачел фад акьалтна.

Акъваз! Акъваз! Рак гатайди вуж ятlа?

Заз аквазвай кlвалахар лагь вуч ятlа.

— Ам чун язва, я муаллим, чи Къазмаяр!

Ахъагъа рак, атанва ви “Алмаяр”!

Са къаб ацlай гъанва ваз къе хурмаяр,

Нез кlанзава чаз вахъ галаз дулмаяр.

— Яваш-яваш! Рак ахъагъиз гьазур я!

Ахпа кlвале гьатайди лап са зур я.

 

Зи шадвал кьаз тежез, зун гьакl амукьна.

Накъвар къвезвай вилер михьиз ацукьна.

— Яраб икьван зун кlан хьунухь квевай я?

Зи балаяр! Вири бахтар квевай я!..

«Лезги газетдин» 2018-йисан 41-нумрадай

___________________________________________________________________________________________________________________

Эвер гузва

Уьмуьр гьализ ацукьна са луьткведа,

Эй, инсанар, вуч тан жуван уьлкведа?

Ажал къведа пачагьдинни варарал,

Гъетер хьана, хутахда чун цаварал.

 

Ша, хуьн, зи халкь, и эбедлух луьткве – чил,

Чи несилриз къадир хьурай адан чир.

Къацу чуьлдай ни атурай цуькведин,

ТIебиатдив рахадайвал уьлкведин.

 

Цуз вуна чаз атIлас-перем, дерзичи,

Адан къене къугъвадайвал руьгьер чи.

УстIар, вуна эцига чаз дарамат,

Аллагьдин кIвал, акурла, жен аламат.

 

Вуна кутур чIехи бустан, багъманчи,

ТIал гьатзавай рикIериз хьуй дарман чи.

Сад тир, халикь, ракъура чаз берекат,

Чи кIвачерик акатдайвал гьерекат.

 

Суьруь гьала женнет-багъдиз на, чубан,

Абур акваз рикIер хьурай чи кIубан.

Регъуь ацIай нек хкурай калери,

Чин гурай чаз гъвечIи куьрпе кIелери.

 

Хуьруьн кьулал дем кутур чаз на, ашукь,

Саз гъилеваз элдин юкьва жув ацукь.

Чан аламаз аквадайвал женнетар,

Сада-садаз ийин чна гьуьрметар.

 

Эвер гузва Соняди квез луьткведай,

Эй, инсанар, вуч тан жуван уьлкведа?

Гуьзел чилер, майвадив ацIай битмиш,

Садавайни чи луьткве-чил жеч батмиш.

«Лезги газетдин» 2019-йисан 1-нумрадай

_______________________________________________

Ван  хьурай

Юкъуз, йифиз кьуна за вун хурудал,­

Гила заз лагь, тапшурмишда шумудал?

Цак акьалтай вахт хьайила чурудал,­

Рекье-хуьле гьалт хьайитIа чIурудал,

Зи сесинин ван хьурай ваз, чан бала.

 

Аял вахтар акваз-такваз акъатда,

Ярар-дустар ви къваларив агатда.

КIеве гьатна, куьмек герек арада,­

ТIуб туькIуьриз къалурайтIа чарада,­

Зи сесинин ван хьурай ваз, чан бала.

 

И дуьнья са бедбахтвилин кIватIал я,

Кьуд патахъай къвезвай  хабар са тIал я.

Велед дидед хурудавай гьакал я,

Куьн тахьайтIа, чи дамахар бес квел я?

Зи сесинин ван хьурай ваз, чан бала.

 

Жувахъ велед хьайи чIавуз чир жеда,

Дидедин гаф туьтуьнавай кIир жеда,

Чилевай кьар кIвач алкIидай къир жеда,

Гьа вахтунда вав рахарди пIир же­да,

Зи сесинин ван хьурай ваз, чан бала.

 

Са вахт къведа, диде рикIел хкведай,

Гъил хъуьчIуьк кваз, жуван сарар регъведай.

Четин хьайтIа, рекьер-хуьлер къекъведай,

Кенефдин кьил квахьна жуван элкъведай,

Зи сесинин ван хьурай ваз, чан бала.

 

Хабар кьазва за квевай

За ракъинивай хабар кьуна:

— Вуна гьар къуз чилериз бул

ЧукIурзава жезмай кьван нур.

Вил алукьиз кичIез, валлагь,

ГьикI килигда зун ваз, на лагь?

 

За вацравай хабар кьуна:

— МичIи йифен пердедик кваз,

Акъвазнава дамахар гваз.

Куьз икьван вал ашукь я чун?

Ви ишигъдик ацукьда зун.

 

За гъетервай хабар кьуна:

— Цавун аршда къугъваз, хъуьрез,

Куьн аквазва гьикьван серес!

Чи гунагьар алцумдайвал,

Квехъ авани мизан-терез?

 

За цифервай хабар кьуна:

— Са вил хъуьрез, са вил шехьиз,

Ракъурзава накъвар чилиз.

Къацу махпур яна чиниз,

Заз гатфар гъваш чимиз-чимиз.

 

Афгъанистан

Шумуд йис тир вун дяведин хураваз,

Гару ягъай цlун ялавдин кьулаваз.

Къекъвез тежез, залан гъамар кlулаваз,

Афгъанистан, йикъар хьанай чlулав ваз.

 

А душманди вегьейла вал цlун камар,

Кана михьиз, кьелечl хьана ви хамар.

И ван хьайи кьураз хьана чи дамар,

Афгъанистан, варцар хьанай чlулав ваз.

 

Ви куьмекдиз СССР-дин аскерар

Атай чlавуз, секинвал хуьз Ватанда­.

Бязибурун гьатна зегьер лап чанда­,

Афгъанистан, рагар хьанай чlулав ваз.

 

Мусурманрал куьз и бедбахт кукlурнай,

Вун лаш гвачиз, гафаралди кутlурнай.

Кесиб халкьдин накъвар чилиз чукlурнай,

Афгъанистан, ракъар хьанай чlулав ваз.

 

Шедачни?

Вун уьзуьрди жегьилзамаз кайила,

И девирда ви гуьгьуьлар хайила,

Сад Аллагьдин вилик аси хьайила­,

Эмин, ви тIвар кьаз, зи рикI бес шедачни?

 

Таза багъда туькьуьл кьалар цайила­,

Яб тагудай арха жувахъ хьайила,

Ви багърийри чандиз къагьар гъайила,

Эмин, ви тIвар кьаз, зи рикI бес шедачни?

 

Ви гьалдикай дустариз тел гайила,

Бязибур вахъ галазни хъел хьайила,­

РикI дарих яз, зукьумдин ял хьайила­,

Эмин, ви тIвар кьаз, зи рикI бес шедачни?

 

КIани ярдин суьрет вилик гъайила,

Залан дерт гваз дуьньядилай фейила,

Вун амачиз, хуьрни кваз чаз къайила­,

Эмин, ви тIвар кьаз, зи рикI бес шедачни?

«Лезги газетдин» 2019-йисан 31-нумрадай

_______________________________________________________________________________

Тарарин  гьуьжетар

Йикъарикай са юкъуз, фад къарагъна,

Керим буба вичин багъдиз экъечIна.

Тарарин сес галукьайла япарихъ,

Мукьуфдивди абуруз яб гуз эгечIна.

 

— Вуж ятIа тек экъечIдайди зи вилик?

Хъархъу  тара вичин хилер юзурна.

— Лагь куьне заз, къуват кватIа  нин гъилик,

Зи емишар кIватIиз  жедач зурзурна.

 

Яру хъуькъвер алай гуьрчег пIинияр,

Назикдаказ, кьил хкажна, килигна:

— Гатфар  вацра, ацIурна хьиз синияр,

Чун суфрадал жезва, хилехъ гилигна.

 

— За ийидач къе куь вилик зи тариф,

Женнет багъдин емиш язва гугърияр.

КIаник кIвахьай куьлуь-шуьлуь къвез гьайиф,­

Тухар жедач салаз атай угърияр.

 

Ичин тарни милиз хъуьрез рахана:

— Зун кукIвал кьван кьунва михьиз цуькведи,

Рахазвай туш чакай садни гьич хана,

Зи емишар незва вири уьлкведи.

 

— Дадмишнани садра кьванни зи чуьхвер? —

Лугьуз, са тар дамах гваз кIвачел алай.

— Ракъинин нур галукьайла, зи хъуькъвер

Хважамжамдиз ухшар жеда цел алай.

 

Садлагьана ахварай кват хьайид хьиз,

Шуьмягъ тарци вичин сесни акъудна:

— И бахчадин сергьят гвайбур къе чун я!

Чун кьве багъдин арадавай жугъун я!

 

-Чи чIехивал садавни гьич къведай туш,

Дадмишайла, авайди я чахъ гьунар.

Тан кIеви яз, ялайтIани, хадай туш,

Квез виридаз магьшур тар я, тIвар — жумар.­

 

ЛупIлупIарна чумал таран вилери:

— Зи хилекай аялни кваз куьрс жеда.

Амма пешер галукьайла, гъилериз

Пакамалай няналди куьс гуз жеда.

 

— Зун кIеви я, гатфаралди амукьда.

Дадмиш тавур кас амани зи кицик?

— Гад акъатна, зулун йикъар алукьда,

Машгъул жеда бадеяр зал, кутаз цик.

 

Машмаш тарцик шел акатна амукьна:

— Бес гьикI гурай за гьар йисуз квез емиш?

Гатфарин гьуьм чи кьилерал ацукьна,

Алван цуьквер ийин тийиз гьич саймиш.

 

Зи бегьердал рикI алачир кас авач, —

Алучадай явашдиз сес акъатна.

— Зи емишриз гьич къурхувал хас авач,

КъвайитIани чи кьилел марф акатна.

 

— Ни тIуьнатIа закай  авур дулмаяр,

Гьадаз жаваб гуз  жеда тек са завай.

Таран емиш — тIвар язва зи хурмаяр,

Лап ракъиниз  ухшар авай цававай.

 

— Ни атIайтIа зи емишар таралай,

Гьадан гъилер гьатда михьиз некIеда, —

Ийиз тариф, инжил тарни гаравай,

ТIуьр касдин сив жеда лугьуз виртIеда.

 

— Зун кьуьзуь я, яшарни зи вишни къад, —

Юкь агъузна акъвазнавай хатрут тар.

— Зи дувулри кьунва кIевиз чилин къат,

Гьамишалугъ амукьдайвал вичин тIвар.

 

Чандардавай чIередик къал акатна —

Чаз и бегьер гузвайди лагь  ам вуж я?

— Фагьум ая сад-садав куьн агатна.

— Цавараллай Сад тир Аллагь, ам вуч я?

 

Кам вегьена, гьахьна багъдиз багъманчи,

Гьар са тарциз дикъетдивди килигна.

— Алукь тавуй бахчадал вил яман чи, —

ГьакI лагьана, хилехъ са къван гилигна.

«Лезги газетдин» 2019-йисан 46-нумрадай

________________________________________________

Хабар кьазва за…

За ракъинивай хабар кьуна:

— Вуна гьар къуз чилериз бул

ЧукIурзава жезмай кьван нур?..

— Вил алукьиз кичIез, валлагь,

ГьикI килигда зун ваз, на лагь?

 

За вацравай хабар кьуна:

— МичIи йифен пердедик кваз,

Акъвазнава дамахар гваз?

Куьз акьван зал ашукь я вун?

Зи ишигъдик ацукьа вун…

 

За гъетеривай хабар кьуна:

— Цавун аршда къугъваз,

хъуьрез,­

Куьн аквазва гьикьван серес!

— Чи гьунарар алцумдайвал

Авани ваз мизан-терез?

 

За циферивай хабар кьуна:

— Са вил хъуьрез, са вил шехьиз,

Ракъурзава накъвар чилиз?..

— Къацу махпур яна чиниз,

Гатфар чна гъизва чими…

 

За йикъавай хабар  кьуна:

— Къуьнел алай яргъи кифер

Гадарзава вуна йифел?..

— ГалкIур тежез атанвай фер,

Вуч авурай рикIиз ифей?

 

За къушаривай хабар кьуна:

— Дуьньядилай элкъвез, хквез,

Вуч акуна лагь, анра квез?

— Гьихьтин жаваб гуда куьне,

Галукьнавай рикIихъ гуьлле?!

 

За пIиреривай хабар кьуна:

— Квел кьил чIугваз къвезва халкьар,­

Гьар няметдив ацIуз дакIар.

— Женнет — багъдин ахъая кIвал,

Чанарин куь алатрай тIал.

 

За дидедивай хабар кьуна:

Куьз пайзавач сад хьиз бахтар

Сад Аллагьди махлукьатдиз?

— Текдиз тама экъечIай тар,

Зи чанда цIай ава къатиз…

«Лезги газетдин» 2019-йисан 50-нумрадай

_____________________________________________________________________________

Дидед чIал

Къелемдикай куьмек кIандай девирда

Гъил вугана четин юкъуз гъейрида.

Гила гафар тикрарзава вирида,

Зи лезги чIал, заз дидеди гайи чIал!

 

Руьгь девлетлу лезги халкь зи миллет я,

КIвачер акIур, хци рикI тур, минет я.

Вун квахьайтIа, чи чанариз зиллет я,

Зи лезги чIал, заз дидеди гайи чIал!

 

Чилер, цавар халкь авурди Аллагь я,

ЧIал чирайди зи диде я, валлагь, я.

Вун квахьайтIа, чи чанариз гунагь я,

Зи лезги чIал, заз дидеди гайи чIал!

 

ЧIал чи халкьдин гевгьеррин кIунчI-галгам я,

ЦIийи свас хьиз, гуьрчегвилиз тIарам я.

Вун квахьайтIа, чи чанариз гьарам я,

Зи лезги чIал, заз дидеди гайи чIал!

«Лезги газетдин» 2020-йисан 10-нумрадай.

__________________________________________________________________________

Къараткенар

— Яда, Эмирчубан, вуна вуч ийизва?

Вун мукьвал-мукьвал салара аквазва ман!

— ГьикI вуч ийизва? За къелемар акIур­зава ман! Ваз ван хьаначни? ЦIинин йисуз, михьивал хуьнай, бустанар кутунай, хуьруьн чIехида пулунин пишкеш гуда лагьанва.

— ГьикI? Мус? Авай ихтилатар яни, яда?

— Ваз аквазвани, и къелемар за гьарнай сад жагъурнавайбур я: шуьмягъдин къелемар — Туьркиядай, анардинбур — Азербайжандай,  ичин къелемар — антоновскияр — Антон Павлович Чехован багъдай, къизилгуьллер — Голландиядай. Ваз А.П.Чехован “Хамелеон” тIвар алай гьикая чидани? — кIуфук хъвер кваз хабар кьуна Эмирчубана.

— Пагь, хамелеонар чи куьчейра ваз кIамай кьван ава, зун анра вучиз къе­къвез­вайди я! КIантIа пака за ви кьилив атIа секуьйрал ацукьнавайбурукай са цIуд гъида.­

— Абур гьич е..! АкI ятIа, чан къунши, заз­ни и кIвалахдик кьил кутаз кIанзава ман!  Къизилгуьлерал за зи бустанар безетмишда.

Угъривал квай Къадиран рикI къелемрал ацукьнавай. Ада рикIяй “къелемриз фенд акъудун завай” лугьуз, фи­кирзавай. Гьа и йифиз, артух къелемри чка кьадалди, Къадира къуншиди акIу­рай къелемар вичин бустанда акIурна, къуншидин сала лагьайтIа, къараткенар акIурна.

Кьве къуншидин саларни кIвале­ривай са 200 метрдин кьван яргъа авай.

Са кьадар вахт алатна. Къуншияр мад чеб-чпел гьалт хъувуна. Жузун качузун авурдалай кьулухъ, Эмирчубана Къадиравай хабар кьуна: “Яда, зун гьикьван ибурухъ гелкъвейтIани, ибур сакIани арадал къвезвач ман, квевай ятIа?”.

— Чидач, валлагь, чан муаллим, а кардай завай кьил акъудиз жедач. Абур ваз тарсар туш гьа, аялриз ацукь-къарагъ лугьузвай, — лагьана Къадира.

Пулунин пишкешар гудай вахт атана. Комиссиядин членар кIвалба-кIвал куьчейра къекъвезвай. Нубат кьве къуншидал атана. Эмирчубанан багъдиз вил ядай касни хьанач, Къадиран багъ безетмиш хьанвай.

— Гьа идакай багъ жеда! Яда, ваз и анардин къелемар гьинай атайди я? Са кьве къелем зазни кIандай ман ибурукай, — лагьана комиссиядин чIехида.

— Завай, чан чIехиди, абур гьинай ­ата­натIа лугьуз жедач. Зулуз за ваз хилер кутада, Аллагьди гайитIа. Къуьнер чуькь­вез акъвазна Къадир. Гайи  пишкешдин пул ада вичин бармакдин кукIва туна.

РикIик шадвал акатнавай Къадир Эмирчубанан патав фена.

— Ана гьикI хьана, къунши, вун икьван сефил вучиз я?

— Валлагь, дуьз къелемар акIурай чкадал къараткенар экъечIна. И кардай зи кьил ерли акъатнач (Эмирчубанан шак Къадирал фенвай).

— Яда, вун заз килигзава ман! Къелемар патал икьван фикирар ийидани, я чан муаллим? За зи къелемар идавай, адавай къачурди я, дуст кас, — лагьана Къадира.

— Яъ, зун гъавурда акьунач ман! Бубайрин мисал ава: “ЦIегь тIуьрдан кьилел цIай жеда”, — лагьана Эмирчубана.

И арада Къадира вичиз кар кьурди Эмирчубаназ чир хьана.

— Агь, къурумсах, ам вун я кьван зи къелемар чуьнуьхай угъри. А вак квай хесет хкатнава жеди лугьузвай за, гавур!

Эмирчубан, гъиле пер кьуна, Къадирал тепилмиш хьана…

«Лезги газетдин» 2020-йисан 51-нумрадай.

_____________________________________________________________________

Са сеферда лув гуда за цаварал

 

Безетмишай багълар кутур чилерал,

Къабарар жез бириш хьанвай гъилерал,

КIанибурун накъвар алаз вилерал,

Са сеферда лув гуда за цаварал.

 

Яшар хьана, куьтягь тежер кIвалахар,

КIуф илисна, рахаз вакай къвалахъай.

Чан акьалтдай вахт хьайила тарарал,

Са сеферда лув гуда за цаварал.

 

Жува хъукъвай, веледдиз хъуьтуьл фу гуз,

Гьам чарадахъ, гьам жувандахъ ви рикI куз.

Жанг ацукьай вахт хьайила тамарал,

Са сеферда лув гуда за цаварал.

 

Мел-межлисда капар ягъай вядеяр,

Санал кIватI жез вахар, рушар, дидеяр.

Рагъ алцифай вахт хьайила варарал,

Са сеферда лув гуда за цаварал.

 

Герек туш чаз хазинаяр, девлетар,

Чи арадай квахь тавурай гьуьрметар.

ХъуьтIуьн юкъуз, жив къвайила къаварал,

Са сеферда лув гуда за цаварал.

 

Лацу чарчел таз илгьамдин тек цIарар,

КIел авурла, жез рехи чIулав чарар.

Азраилдин гъил кьуртIани сарарал,

Са сеферда лув гуда за цаварал.

 

Уьмуьр

 

Са нянихъди ацукьнавай зун жуван варцел.

Хиялдик кваз, рикIел хкиз чрай фар кIарцIел,

Тик гуьнедай экъечI тежез, яд гъайи кварцел,

Гъил хъуьчIуьк кваз, хайи диде ацукьай гуьрцел.

 

Галчукна хьиз зи къуьнерихъ бубадин кавал,

Эвер гана за Уьмуьрдиз ацукьиз къвалав.

И арада къвазвай лап пис жив кIвалин къавал

КIанзавай заз рахаз адав, кваз рикIик тIавал.

— Ша ацукь захъ галаз, Уьмуьр, са геренда фад­.

Фадлай за ваз гудайвал тир суалар са вад.

Вуч хъсанвал авуна на зи рикI жедай шад?

Вуч аквада зи вилериз и дуьньяда мад?

— Вуч хъсанвал ганатIа лагь вуна заз къуччагъ?­

Йис атIанвай аял яз, зун хьанай пис начагъ.

НекIедамаз таза беден нефс агатнай захъ,

Са жерягьдин куьмекдалди хъхьанай фад   сагъ.

— ЦIийиз атай куьлуь сарар кьунай за гъилел

Сересирдай аватайла, хабарсуз чилел

Лагь, Уьмуьр, заз вуч къведатIа мадни зи кьилел,

Заз кIанзавай йисар вавай, алай хъвер сивел.

— ЦIерид йис зи хьайи чIавуз аватнай тарцяй,

Вергер чухваз амукьнай зун чилевай кьацIай.

ТIарвал гайла, гьатнай рикIе зи ялавлу цIай,

Чуьхвенай зун Латар пIирен абукевсер цяй.

Явашдаказ агат хьана зи къвалав Уьмуьр,

Лагьана заз милиз хъуьрез: “Вун сефил жемир!

Гьич шейтIандин кьве карч алай гуьгъуьниз  фимир,

Вун рушарин арада тир сад лагьай Эмир”.

— Агакьнавай гуьзел руш яз, яргъаз акъатна,

Гьа йикъалай ширин чандихъ дердер агатна,

Кесиб хизан, куьгьне кIвалер хурук акатна,

Садлагьана гатуз къвайи харук акатна.

— Веледдикай магьрум хьайила, гьатнай зун  рекье,

Шалбуз дагъдин пIирерал физ, кIвач аваз векье.

Ацукьнава зун ви къвалав, кар текъвез гъиляй­,

Вуч регьятвал къалурнатIа лагь вуна заз къе?

КIуьд йисалай хьайи бала акъатнай гъиляй,

Йисар гьакI къвез алатзава, акъатнач кьиляй.

Авадариз накъвар юкъуз жуван кьве виляй,

Гила беден фенва михьиз тежер кьван  гъиляй­.

— Куьз хкизва йисар рикIел хьайи ваз агъур?

Гьар са кардал ви тIвар ала къенин къуз авур.

ТIебиатдал дамах ая, вуна ваз акур,

Бахтлу йисар багъишда ваз вишни са агъзур­.

— За ваз гана куьлуь чандиз чIехи тир акьул.

Кваз кьан тийиз и кар, вуна чIугвазвач гьич  къул.

РикIел хкиз шад тир йикъар вилериз акур,

Такабурдиз хайи чиле на кIвачIер акIур..

«Лезги газетдин» 2021-йисан 1-нумрадай.

________________________________________________________

* * *

КIанзава заз рахаз вакай,

Гьар миллетдин рикI, Дагъустан.

Мугьман кIандай хесет вак квай

Хуш я элдиз, зи Дагъустан.

 

Къванцин чархар, кьакьан рагар,

Ийиз ваз къуллугъ, Дагъустан.

Чи пайдахдин гуьрчег рангар

Кьада за хурухъ,  Дагъустан.

 

Зурба къеле — Дербент шегьер

Уях жезва мад, Дагъустан.

Пакам кьиляй сегьер-сегьер

Рагъ хъуьрезва шад, Дагъустан.

 

Дагъдин ценер, хуьзвай сергьят,

Ви чилин са къат, Дагъустан.

Михьи нефес чIугваз регьят,

Артух я такьат, Дагъустан.

 

Чаз мектебар, шегьре рекьер

Акьалтна кIвачел, Дагъустан.

Чи Ватан хуьз викIегь лекьер —

Бахтлу я ви эл, Дагъустан.

«Лезги газетдин» 2021-йисан 9-нумрадай.

_________________________________________________________________________

Хва Сулейман

 

Пагьливанар гзаф хьана уьлкведа,

Кьуршахар кьаз, гъалибвилер къачурбур,

Симинлай физ, цавук гъилер кутурбур.

Амма садни ви къуватдив къведай  туш,

Лезги лугьур тlвар алай хва Сулейман.

 

Кесиб касдив эрчlи гъил гуз, рахадай,

Са кардални халкьдин кефи тахадай,

Течирдини кьаз лап вичин архадай,

Лезги лугьур тlвар алай хва Сулейман.

 

Мекке, Мединадиз фидай мумкинвал,

Мусурманрин рикlериз гуз секинвал.

Ачухна рехъ, авачир гьич четинвал

Лезги лугьур тlвар алай хва Сулейман.

 

Садакьаяр и кьил, а кьил авачир,

Женнетдин тlям галай, кьадар амачир,

Ахъайзава харжияр, вил галачир,

Лезги лугьур тlвар алай хва Сулейман.

 

Дагъларин лекь, хуьзвай сергьят  макандин,

Авач инсан Каракуьре такlан тир.

Къагьриман я жуван Ватан лап кlан  тир,

Лезги лугьур тlвар алай хва Сулейман.

«Лезги газетдин» 2021-йисан 31-нумрадай

___________________________________________________

Уьмуьрдин шалар

 

Квез чидани, шумуд шал захъ аватIа?

Шумудни сад зи сандухда аматIа?

Яру, вили, лацу, къацу, чIулав шал.

Абур завай галчукиз мад жеда жал?

 

Яру шал захъ галчукнай лап аял яз,

Зи дидеди, вичин рикIин хиял яз.

Къугъванай зун, къумадикай кIунтIар кьаз,

А шал галаз, гъиле цуьквед кIунчIар кьаз.

 

Лацу шал зи бахтлувилин лишан тир.

Ам зи рикIиз виридалай масан тир.

А вахтунда муьгьуьббат зи рикIевай,

Гарал къугъваз, гатфар цуьк хьиз, никIевай.

 

Вили шални алукIнай за са юкъуз.

А шалуни авунай зи кьил агъуз.

Заз ракъини гайи нурар чуьнуьхна,

А шалуни уьмуьр санлай элчуьхна­.

 

Диб чIулав шал виридалай такIан я.

Ам галачир йикъар гьакьван заз кIан я.

А шалуни туна уьмуьр есирда

Гьич рикIелай тефидай къад асирда­.

 

Гила кьилихъ галчукда за цIару шал,

Гьар са пипIел гуьрчег цуьк алай вичел.

А шалунин ийида за лап тариф,

ХьанватIани зи рикI къадарсуз зайиф.

 

Галчукда за къацу шал са легьзеда­

Хьайи чIавуз зи ширин чан “сегьнеда”.

Бириш хьанвай гъилер гьатда “бегьледа”.

Соня вахан сес амукьдач магьледа­.

 

Дидедин насигьат

Заз халикьди куьруь уьмуьр гайитIа,

Экуь дуьнья, мичIи хьана, къайитIа,

Пак цаварал лув гудайвал хьайитIа,

Кьве гъиливди яхъ зи лувар, дидедин.

 

Уьмуьр я ман, чавай ам кьаз гьич жедач.

Жуваз кьисмет тахьай фан кIус нез жедач.

Эвер тавур мугьман кIвализ вич къведач.

Сефил жеда кIвалин цлар, дидедин­.

 

Чун амукьдач, кIватIай девлет чкIида.

КIвалин къавал тIиб, къван хьана, алкIида.

Гъам-хажалат рикIин кIвенкIвек ккIида,

Зили хьана, галуд тежез, дидедин.

 

ЧIугур зегьмет вири санлай чкIида,

Гьарда вичиз затI чуьнуьхиз, ккIида,

Таран кIаник сечме емиш ктIида,

Дараматдин кьил яхъ вуна, дидедин­.

 

Къапар-къажах бубайрилай амазмай,

Пекер-лекер це сандухда авазвай,

А гуьрчег шал, яру цуьквер алазвай,­

Жуван кьилихъ галчук вуна, дидедин.

 

ЦIайлапанар ягъиз цава, цIарцIар гуз,

Галукьай кьван чкадиз гьакI зарар гуз,

Вуж атайтIан, зи тIвар кьуна, яман къуз,

Жуван кIвалин рак ачуха, дидедин.

«Лезги газетдин» 2023-йисан 9-нумрадай

____________________________________________________

Мартдин сувар мубарак!

 

Михьи гьава чи рикIериз,

Бул бегьерар чи никIериз,

Акъудзавай цуьк рекьериз,

Гатфар  сувар мубаракрай!

 

Гьар са кIвале твазвай шадвал,

Чаз итимрихъ галаз садвал

Багъишнавай и азадвал,

Папар сувар мубаракрай!

 

Къе чи югъ я, азиз дустар!

КІвачел къарагъ, лугьуз тостар!

РикIе тунвай чIехи къастар,

Азад сувар мубаракрай!

 

Сивел даим алай хъуьруьн,

Куьн абур я кІвалин, хуьруьн.

Гьар са нямет авай ширин,

Рушар, сувар мубаракрай!

 

Зегьметдин гуж тийиз саймиш,

Гьар са мурад ая битмиш.

Ширин шуьрбет ийир дадмиш,

Мартдин сувар мубаракрай!

«Лезги газетдин» 2023-йисан 11-нумрадай

____________________________

ЧIулав пехъ

 

Вучиз къвезва гьар пакамаз гьаятдиз?

Ви чIуру чин къалурмир заз, чIулав пехъ!

Зайиф чандиз акъатзава кьуру гьекь,

Аман-минет зав агатмир, чIулав пехъ!

 

Таран кIаник аватнавай тек емиш,

Яваш-яваш ийиз жеда на дадмиш,

Са вил ягъиз, ийин тийиз зун саймиш,

Аман-минет зав агатмир, чIулав пехъ!

 

Чир хьайитIа дуьньядин гьал, хабардар,

И экуь тир ачух дуьнья жеда дар.

Ви гьарайдихъ авани лагь, сан-кьадар?

Аман-минет зав агатмир, чIулав пехъ!

 

Зун дердери канвай кас я датIана,

Уьмуьрдин гъал хъуьтуьлвиляй атIана,

Вун зи патав гьи гьукумдай атана?

Аман-минет зав агатмир, чIулав пехъ!

 

Яргъай гадрай лаш атана галукьда,

КIвач галкIана, зун чинихъди алукьда,

Йифен ахвар амачиз зун амукьда,

Аман-минет зав агатмир, чIулав пехъ!

 

За кьуьзуьвал кьазвач хиве

 

ЯхцIурни вад кIар гьисабна за мектебдин гурарин,

А кIарара гелер туна зи аялрин тIварарин,

Сад — инженер, сад — муаллим, сад духтур я сарарин,

Сад устIар я, сад — манидар, сад — багъманчи саларин.

 

Гьар са пипIе гьукуматдин кьиле тухуз буржияр,

Ава абур къвалал алаз урус, дагъви, гуржияр,

Ширинлухрай тIям квай хъсан ацIурна хьиз хуржинар,

Мугьман жезва мукьвал-мукьвал зи рикI алай карчияр.

 

Ахъайзава ачух суфра, бул няметрив ацIанвай,

Лезги афар, фири некни — зи каликай ацанвай,

Гьар са аял къужахдив кьаз, къе зи кIвализ атанвай,

За явашдиз акъвазарна шел туьтуьна акIанвай.

 

Суфрадин кьил гана садав тамада яз хьун патал,

Куьгьне цурун самоварда яд цана чай хъун патал,

ЦIувад касдин арадаваз са-сад агатиз патав,

Хьайиди хьиз зун мад жегьил, чиниз язавай зи тав.

 

Мектебда мад амачтIани, гадарнавач за къелем,

За кьуьзуьвал кьазвач хиве, хьанватIани кьил келем,

РикIел хкиз зи кIвал-мектеб, жезва тIимил зун верем,

Гьа хкунихъ галазама цIийиз къачур зи перем.

«Лезги газетдин» 2023-йисан 52-нумрадай

_________________________________

Сулейман буба

 

И дуьньяда машгьур тирбур мад ава,

Виридалай чахъ багьа кас сад ава,

Гьар миллетдин дустар вишни къад авай

Ам чи буба Сулейман я, Сулейман!

 

КIвалахдайла, кIвенкIве хьана  дирибаш,

Кесиб халкь ви сад лагьайди тир  юлдаш,

Суварин кьил гузвайди чав,  хьанваз яш,

Ам чи буба Сулейман я, Сулейман!

 

Урусатда къекъведайла, — цIу чахмах,

Хунун парча къачудайла, гваз дамах,

Гьисабдайла СтIалрин чIур-яйлах,

Ам чи буба Сулейман я, Сулейман!

 

Кьеркьин бармак кьилел алаз  фейиди,

Гомер тIварцIелд халкьдиз машгьур  хьайиди,

Фяле-лежбер цIийи кIарцIел гъайиди

Ам чи буба Сулейман я, Сулейман!

«Лезги газетдин» 2024-йисан 14-нумрадай

__________________________________

Кьифрен эхир

(Мах)

Руфун цавална, ксанвай кьиф садлагьана ахварай аватна. Гишин хьанвай ам, ина-ана тIиш экъуьриз, недай шейинихъ къекъвена. Жагъай затI тахьайла, фикирдик акатна.

Куьлуь марф къвазвай зулун югъ. Руфун ичIизвай кьиф гъуьрчез экъечIна. Куьчеда чан алай затI аквазвач. Къуншидин ракIариз куьлег янава.

— Килиг гьа, и къари гьикьван мукъаят ятIа, — лагьана кьифре. – Чизвач хьи адаз зун тIеквендайни фидайди.

Кьиф къаридин недай затIар авай кIвализ гьахьна. Ина ам килигиз амукьна: кьве балун чехир, мурабаяр авай къапар, афни-помидор кутунвай каркун, са шешел шуьмягъар, мадни гьар жуьре емишар.

— Агьан, — лагьана кьифре, — чехирдилай башламишин.

Цана са бакьал, акьалдарна. ТIямдиз чехир вижевайди тир.

— Икьван чехир къаридиз туна жедач, — кьетIна кьифре ва са балунда авайди, яд хьиз, хъвана куьтягьна.

КIвачел гьелелиг акъвазиз жезмай.

— Муькуь балун за, мад атайла, хъвада, — кьетIна кьифре. Шуьмягърин шешел къуьнел яна, ам гьа атайвал кIваляй экъечIна. Ада и шуьмягърикай вичиз са вацран ем жедайдак умуд кутунвай.

Йикъарикай са юкъуз, тIуьн кьери хьана акурла, кьиф мад гъуьрчез экъечIна. И сеферда ам муькуь къуншидин муаллимдин кIвализ фена. ДатIана вацран мажибдал вил алай муаллимдин кIваляй бегьем недай затI жагъидани мегер? КIаник къекъвена, ахпа винел мертебадиз хкаж хьана кьиф. И кIвализ, а кIвализ — затIни гьатнач. Гьа ктабар я, чпелни руг ацукьнава.

Бирдан кьифрез къецихъай­ рак ахъа авур ван атана. КIвалах­дилай иеси хтана. Кьиф тадиз цлан пердедик чуьнуьх хьана. Парталар хутIуниз, кIвализ гьахьай муаллимдиз перде явашдиз юзазвайди акуна. Адан кIаникай кьифрен пацарни хкатнавай. Гъиле гьатай стул къачуна, муаллим адал тепилмиш хьана. Кьифрен зегьле фена.

— Ам зун я, чан муаллим! – гьарай акъатна, пердедикай хкечIна ам. —  Аман-минет, кямир зак, за мад хъийидач!

— Вуч? – гьарайна муаллимди. – Я кьей чакъулдин кIус! Бесрай на заз гайи кьван зиянар!

Муаллимди кьиф, тум кьуна, ракIарихъ акъвазнавай кацин вилик гадарна.

— Гьада ви кар аквада, — лагьана муаллимди. – Зунни секин жеда, амай зи къуншиярни.

Каци кьиф кьуна, кандудин кIаник тухвана.

Угъридин эхир гьамиша гьа ихьтинди жеда.

«Лезги газетдин» 2024-йисан 19-нумрадай

____________________________________________

Жегьилвилихъ вил галама

 

Дердер-гъамар хьанайтIани далудал,

Диде, бала сад-садавай къакъудай.

Мани лугьуз, пар рикIелай алуддай,

Жегьилвилихъ вил галама, галама.

 

ВацIарайни цIаярай зун экъечIай,

Дагъларилай камар ягъиз эгечIай.

Гъилер цава кьаз кьуьлуьник экечIай,

Жегьилвилихъ вил галама, галама.

 

Кьулан палас, чIехи палас талгьана,

Жегьил рушар эчIела жез, алгъана.

Хкведай чун няналди лап къугъвана,

Жегьилвилихъ вил галама, галама.

 

Вири хизан са суфрадихъ ацукьдай,

Ийидай кар чIехибурал алукьдай.

Сада-садаз меслят къалаз амукьдай,

Жегьилвилихъ вил галама, галама.

 

Такабурдиз кIвач эцигиз къекъведай,

Беневшаяр кIватIиз чуьлдиз чун къведай.

Чи кьилелай вили лифер элкъведай,

Жегьилвилихъ вил галама, галама.

 

КIанзавач заз кьуьзуьвал фад хиве кьаз,

Зи бахчада кIватIдай санбар гад ама.

А чи яшар гьисабдайди Сад ава,

Жегьилвилихъ вил галамаз, галамаз.

«Лезги газетдин» 2024-йисан 43-нумрадай