Шихмегьамед Агьмедов

Дагъустандин игитриз

 

Игит хваяр Дагъустандин,

Куьн рикIер я чи Ватандин.

Душманриз кIур гузва куьне,

Такабур кьил кьуна вине.

 

Лезги, авар, табасаран,

Квез лап багьа я чи Ватан.

Дуьнья хьун патал авадан,

ЧIуру миллет квез я душман.

 

Ватан патал чанар гайи,

Куьн игитар я чаз вири,

Чи рикIера хуьда вири,

Баркалла квез, Ватан хвейи!

 

Зун акъвазда къе метIерал

Дидейрин вилик майдандал.

Кьегьал хваяр багъиш авур,

Чи Ватандик лувар кутур.

«Лезги газетдин» 2023-йисан 19-нумрадай.

________________________________________________________

Ричал Суна

 

Чи Цналрин дередин яд

Вун женнетдай къвезватI яраб?

Дуьньядал мад алач ви дад

Чи дамах я Ричалдин яд.

 

Са куьнивни жедач гекъиг

ТIебиат чи Ричал вацIун.

Кьуд патахъди вегьена вил,

Килигайла жеда гьейран.

 

ТIебиатдин аламатар

Кьуд патахъди тамар, дагълар

Дередай физ Ричал вацIун

Ванциз яб це, жеда гьейран.

 

Дуьньяд чилер я лап пара

Гзаф ятар дадмишна за.

Виридалай артух я дад

Чи Цналрин Ричалдин яд.

 

Ви тIвар я машгьур дуьньядиз

Ричалдин цин тариф ийиз,

Гьар са касди дадмиш ийиз,

Баркалла хьуй лугьуз вичиз.

 

Берекат ква Ричалдин цик

Гьар межлисдал гъида вилик.

Сада садаз цаз, эцигиз

Чпи чпиз гьуьрмет ийиз.

 

Начагъ хьайла гьар са инсан

Ричал цикай жеда дарман.

Авач гьич са дарманхана

Авачир яд Ричал Суна.

«Лезги газетдин» 2023-йисан 24-нумрадай.

____________________________________

Гьажи Давуд

 

ЭкъечI, халкь, ачух я майдан,

Авай кьванбур къудратлу чан,

РикIел хкин чи Давуд Хан.

Хьурай чи дережа кьакьан!

 

Лезгийрин хва Гьажи Давуд,

На душманриз юзурдай гъуд,

Гьахъвал патал ийидай суд,

Вак виридан квазвай умуд.

 

Вуна хвенай Ширван, Къуба,

Йихт авунай персер вуна.

Лезгистандин даим буба,

Диндин халис тир вун стха.

 

Вун я чи халкьарин даях,

Лезгийрин вун язва дамах,

Хци гапур кьуна гъиле,

Душманар къирмишнай куьне.

 

Вун тир чи суннитрин имам,

Мусурманрин алим тамам.

На шиитар авунай йихт,

Хвенай вуна дин гвай суннит.

 

Персер вири гатанай на,

Такабур кьил вине кьуна.

Душманрик цIай кутуна,

Лезгистан азад авуна.

 

Туьркер атайла Ширвандиз,

КIур ганай на чи душмандиз.

Амайбуруз ганай на зур,

Алчахрал илигна гапур.

 

КIватIална вири Лезгистан,

Хваяр чилин, чебни кIубан.

Душманд кьилел къурнай на хар,

Азад ийиз лезги вахар.

 

Чи шегьерар Ширван, Къуба,

ШейтIандивай вахчунай на,

Кьегьалвилелд хвена чилер

Чи лезгийрин, гузвай бегьер.

 

Ви гьунарар рикIел хкиз,

Шад я чун вал дамах ийиз.

 

Туьркерин ягьсуз падишагь,

Тапарар квай пара алчах,

Вич чи сад Аллагьдин чина

Хьана михьиз уьзуькъара.

 

Вич падишагь, кичIе дунгъуз,

Хьанач вахъ галаз женг тухуз.

Мугьманвилиз эвернай ваз,

Ша лугьуз хизанни галаз.

 

Чи ислягьвал ва чи дуствал

Санал меслят ийидайвал,

Ша жуван стхаярни гваз,

Вич дугъри я лагьанай ваз.

 

Гьажи Давуд, къудратлу хва,

Авур теклиф кьабулнай на.

Атай мугьман вичин кIвализ

Алдатмишна, алчахди хьиз.

 

Гьалдар авуна хабарсуз

Вичин кицIер лап намуссуз,

Агална, вичин дустагъдиз

Акъуднай чара ватандиз.

 

Са агъзурни ирид вишни

Къани цIувад лагьай йисуз

Яргъа вилаятда ичIиз

Чан ганай на, кьегьалди хьиз.

 

Мусурманрин хвенай на дин,

Чи суннитрин халис ясин.

Ганай на чан халкьдин рекьиз,

Лезгистандиз къуллугъ ийиз.

 

Чухсагъул ваз, Давуд Гьажи,

Вун тир къудратдин иеси,

Суннит мусурманрин имам,

Тир вун халис алим тамам.

 

Вун рикIелай алатдайд туш,

Чи ктабрай акъатдайд туш.

Лезгистан патал чан гайи

Вун я чи дамарра иви.

«Лезги газетдин» 2023-йисан 33-нумрадай.

___________________

Къурушар

 

Заз акуна къе халисан Къурушар,

Живед кьунвай кьакьан дагъдин кукIушар.

На лугьуди, им женнетдин макан я,

Булахрин яд гьар са тIалдин дарман я.

 

Лацу бармак алаз кьилин кукIушдал,

Такабур тир дагълар ала Къурушдал.

Дамахар гвай къурушвийрин жегьилар

Язва халис чи девирдин векилар.

 

КIандай рикIиз, хьанайтIа зун къурушви,

Кьадай жуваз рушарикай яр кIани.

Чан-рикI ийиз, ширин мецел рахадай,

Гьар са карда зи гъавурда акьадай.

 

Къурушрин жинсинин лапагар,

Дуьньядиз машгьур я кIелен кабабар.

Кфил ягъиз кьакьан дагъдин синерал,

Чубанривни жеда пара дамахар.

 

Къурушвидин рикI ала пак Ватандал,

Дамахзава ада хайи макандал.

Ша мугьмандиз, килиг садра Къурушриз,

Лацу бармак алай дагъдин кукIушриз.

«Лезги газетдин» 2024-йисан 2-нумрадай.

________________________

Дяведин накъвар

 

Са варз кьван тир алат хьана мехъер авур къар,

Лацу лиф хьиз атанай зун зи ярдин кIвализ.

Чаз гьар са югъ сувар тир, чун тир бахтавар,

Зи мурад тир зи уьмуьр ярдиз багъишиз.

 

Чун кьвед кьве лиф тир цавара авай,

Чун сад-садаз рагъ тир пакаман кьиляй.

 

Чи рикIеркай мичIи цава тек кьве гъед авай,

Чун кьвед кьве цуьк хьиз тир яйлахда экъечIай.

Чи багъларин ширин емиш дадмишнай чна,

Сада-садаз ширин нямет багъишнай чна.

 

Саврух, саврух хьана, акъат хьанай гар,

ЧIулав пехърен лувараллаз атанай хабар.

 

Вили цавал акьалтна циф, цав хьанай  мичIи,

Бахтлу хьанвай чи рикIерал хар къванай кIеви.

Дяве жезва, къарагъ лугьуз, хабар ганай чаз,

А гуьлуьшан алахьай югъ серин хьанай заз.

 

Куьз, куьз, я Сад Аллагь, азгъун дяве,

Чи гуьлуьшан йикъар акъатна хьи гъиляй.

 

Чайгъун галай чIулав циф хьиз атана чилел

Залум дяве, душман хьана, аватнай хивез.

«Хуьз фида Ватан, кIаниди» лугьуз хьанай яр,

«Зун фад хкведа», — зи гуьгьуьл къачуз хьанай яр.

 

Шемир, шемир кIани яр, зайиф жемир вун,

Сад Аллагь чIехи я, ви кьилив хкведа зун.

 

Атана циф, хьана мичIи, сад хьанай чил-цав,

Зи кIани яр кард хьиз фенай, дердер туна зав.

Бес за гила вуч авурай, затIни кIамачир,

Зи гьалдикай хабар кьадай касни авачир?

 

Вучиз, вучиз, я Сад Аллагь, акъатнай дяве,

Алахьай югъ хьана мичIи, жив-къай гьатнай рикIе?

 

Варцарилай гъана хабар — телеф хьана яр,

ЧIулав пехърен лувараллаз агакьна хабар.

КIвачерикай хкатна чил, ацукь хьанай зун,

Дердер-гъамар авай фуруз ават хьанай зун.

 

Гьарай, гьарай, гьарай эллер, заз куьмек ая,

Заз дуьньядал затIни кIамач, зунни тур сура!

 

Заз зи ярди ивидалди кхьенвай гафар,

Агакьнай зал рикI атIудай алмасдин кIусар:

«Зи кIаниди, хва хьайитIа, эциг на зи тIвар,

Бес дуьньядин адетар я…» — кьатI хьанвай гафар.

Вучиз, вучиз, я Сад Аллагь, икьван рикI канай,

Цуькведал хьиз рикI аламаз акъуднай гъиляй?

 

КIани ярди заз тур веси, акъудда кьилиз,

Амай уьмуьр багъишда за зи ярдин хциз.

Заз дуьньядал затIни кIамач, гьакьван хьанва тух,

Чи баладин кьилел хьурай вили цав ачух.

 

Ма, ма, ма квез  лугьуз, куьз ганай, Аллагь,

Цуькведал хьиз рикI аламаз, куьз канай, Аллагь?

 

*  *  *

Кьакьан дагъдин къацу синел

ЦIайлапанди кайиди тир.

Сад Аллагьдин кьадар хьана,

За рикI ярдиз гайиди тир.

 

Столдаллай лацу гичин

Гар галукьна хайиди я.

Къеневай рикI, шуьше хьтин,

КIани ярдихъ кайиди я.

 

Вили цавай цIай къвазава,

Серин тарцик заз кIвал ая.

Захъ дердияр пара ава,

Кайи рикIиз чара ая.

 

Зун рекьелай алатдачир,

Йиф мичIиди хьаначиртIа.

За дердияр ахъайдачир,

Ярдин дерт заз ганачиртIа.

 

Гагь мичIи йиф, гагь югъ жеда,

И дуьньядин адетар я.

Садбур шадда, садбур ясда,

Бес Аллагьдин кьисметар я.

 

Дуьньяд чуьллер екебур я,

Вири сад хьиз дигайбур туш.

Бес кьисметар гьар жуьре я,

Вири зун хьиз кайибур туш.

 

Хъсан тир

 

Килигзавай вун заз эрчIи къуьнелай,

Яргъи камар вегьезвай на муькъвелай…

Гуьрчегди заз акунач гьич вичелай,

Акурди ахвар туширтIа, хъсан тир.

 

Вун ашукьдин хурал саз хьиз рахада,

Билбилдин хьиз ван япара акьада.

Махарик квай тIавус къуш хьиз аквада,

Заз рекьин юлдаш хьанайтIа, хъсан тир.

 

Сад Аллагьди ваз иервал гана, руш,

Авач садни а ви къамат тушир хуш,

Агь, гьайиф, гафариз яз хьайитIа буш,

Акьулдин девлет хьанайтIа, хъсан тир.

 

Хважамжамдин рангар ганвай руш я вун,

Вили цава лув гудай са къуш я вун,

Чарадан яр яз хьайитIа, гуж я вун,

Зи дидедиз свас хьанайтIа, хъсан тир.

«Лезги газетдин» 2024-йисан 47-нумрадай.