Бубадин сурал

 

Чуьлдин юкьвал пач хьиз къацу­

Къавах ала, кукIуш ханвай.

Виш йис хьанвай гужлу, яцIу

Тан гьакI михьиз саф-саф хьанвай.

 

Къене хъалхъам авай пичIи,

Са пад кьураз эгечIнавай.

Адан кIаник кIунтI ква гъвечIи,

Фарашдиз векь акъатнавай.

 

— Буба, яргъал рекьерай мад

Атанва зун, вал гъиз меслят.

Кисмир, мегер вун тушни шад,

Рахух, бахша заз са зур сят.

 

Бахтлу я чун, вири ава

Яшайишдиз герек затIар.

КуькIуьрзавай гъетер цава

Мадни чIехи я чи къастар.

 

Амач мукал гвай кас никIе,

Юрфуникай хьанва хъусу.

Галатдалди яцар теке

Цан цазмач мад кьуна базу.

 

Ваз аквазвач чи абадвал,

Чи уьмуьрдин гьерекатар,

Чи ужагъда авай шадвал,

Суфрадаллай берекатар.

 

Яшамиш хьун икьван мублагь

Ватанда са бахт я чIехи.

Зун хъжезва жегьил, валлагь,

ХьанватIани чуру рехи.

 

Вучиз кьазвач къе на хабар

Хтулрикай жегьил, зирек,

Зи уьмуьрдин бахтлу лувар,

Заз мерддаказ гузвай куьмек?

 

Асланакай хайи хуьре

Чатун устIар хьанва магьир,

Нафт  гьасилиз чилин шире,

Фялевилиз фенва ТIагьир.

 

Доярка я Суна сейли,

ХьанвачтIани къад йис гьеле,

Ви жигъирдай физва Вели,

Къекъвей чумахъ кьуна гъиле.

 

Гьарма сад са кIус зи рикIин,

Веледрикай зун я рази.

Абуруз цав хьунухь секин

Зи мурад я жезвай кьуьзуь.

 

На, гьелбетда, гьакI ганач чан,

КIватIна санал чирвал, аман,

Къахчуз азад Ватандин къан.

Гатадайла хаин душман.

 

Къуншидиз жаваб

 

Шадвилелди жемятди

Тумар цазва талада,

Гьазур жезва тIебиат

Гьахьиз хъуьтIуьн чилада.

 

Ван ацалтна кIвахьзава

Пешер — хъипи якъутар.

Зулун цава къекъвезва

Девеяр хьиз булутар.

 

Бубади, кIул экъисна,

Илигзава къелемар.

КIвалин вилик квай сала —

КIватI хъувунвай келемар.

 

Хабар кьазва къуншиди,

Кьил хкажна жугъунлай,

ГалкIацан хьиз, мез галкIиз,

Кап аладриз руфунлай:

 

— Эй кьуьзек, на угь ийиз

Къелемрикай вучзава,

Чандик кумай са кIус кьван

Къуват сала пучзава?

 

Аквадайвал, рикIел ви

Алач кьиникь мукьвара,

Гьатна са къуз хабарсуз

Азраилдин ракьара.

 

— Кьиникь рикIел ала зи,

Хиве авай буржи хьиз,

Са къуз кIандай вахкана

Жувал алай харжи хьиз.

 

Бес гьакайла тушни за

Ибур сала цазвайди.

Намус кумач вак, къунши,

Зегьер хьуй ваз хъвазвайди.

 

Зун фейила рагьметдиз,

И чил, цав, рагъ амукьда,

За икI, угьдал ацалтна,

Кутазвай багъ амукьда.

 

Амукьда муьгъ за авур

Дагъдин кьакьан дагьардал,

Булах, агъзур касди кIуф

Эцигзавай чIутхвардал.

 

Вуч амукьда кьейила

Вун, эрекьдиз дуст хьанвай,

ЯхцIур йисни тахьанмаз

Лахлах хьиз икI суст хьанвай?

 

Ватан

 

Битмишардай гьар са майва

Авай михьи кьезил гьава,

Чандилайни вун заз багьа

Я зи рикIин перде, Ватан.

Дидеди ви лувак хайи,

Заз бахтавар уьмуьр гайи,

Зун марвардин цуьк хьиз хвейи

Вун зи бахт я еке, Ватан.

ЧIехи авур зун хъуьтуьл фал,

Ашукь хьанвай гьамиша вал,

За кхьизва вакай къе чIал,

Шадвал аваз рикIе, Ватан.

Ийизмай кьван рикIи кIвалах,

Ийидайвал на зал дамах,

За, сафдиз хуьз жуван бапIах,

Къуллугъда ваз, диде Ватан.

 

Дидедин вилер

 

Юкьва туна элкъуьрна пич,

Ацукьнава муьжуьд аял,

Накьанлай затI туьтIуьнвай гьич,

Къажгъандал желб жезвай хиял.

Хъиянавай яхцIур пине,

Кумачир сагъ чка са кап,

Бижгъер-бижгъер хьанва куьгьне

Гинибашар абурун лап.

Чими жезвач пичинивай кIвал,

Аялри кIуф тваз уф гузвай,

Галамай  пис фитедин ял,

ЦIи купIунин кьве кIус кузвай.

 

Гьазурзава кьурай вергер

Дидеди шаз гъайи никIяй,

Факай фадлай хьанвай шекер,

Агъзур хиял физвай рикIяй.

Йикъа садра авачир тIуьн,

Недай хъсан кутуна тIур,

Къувуннава дидедин чин:

Зайиф жезвай вилерин нур.

Фикирлу яз кIвалин цлай

Килигзава шикил дахдин,

Туна хизан, уьмуьр къулай,

Фенвай къабагъ кьаз алчахдин.

Мумкин яни рикIелай фин

Мегер дидед гъамлу вилер,

Ясда авай перишан чин,

Къабарламиш хьанвай гъилер?!

 

Хциз насигьат

 

Акурди хьиз кьепIин винел, хва, гуьрзе,

Фена тадиз четинвилин къабагъдиз,

Са игитвал ийидайла, са легьзе

Вахт бес жеда кар алакьдай къуччагъдиз.

 

Инсандин чин гуьзгуьдай хьиз аквадай,

Гьа са легьзе вахт патал рикI мягькемдиз,

Пагьливанди хьиз симинал къугъвадай,

Жув гьазурна кIанда гьар къуз уьтквемдиз.

 

Намус течир, винел алай халкьдин  гаф,

КичIедавай са баркалла вуч жеда?

Чандилайни  абур багьа, намус саф

Игит якъин игитдаказ пуч жеда.

 

Игит хайи хуьруьн, кIвалин, Ватандин

ЧIехи, гъаят авачир кьван дамах я,

Ватандашрин, гьар са жегьил-жавандин

Мерд рикIе руьгь твадай яру пайдах я.

 

Игит кьейи чIавуз адан ширин тIвар

Эбеди яз амукьда чи арада.

Са чIавузни ийимир, хва, чIуру кар,

Гаф лугьудай ваз паталай чарада.

 

Гуьзел яр

 

Чухсагъул зун вал дуьшуьшрай кьисметдиз,

Яб гана зи ашукь рикIин минетдиз,

Халкь авунвай бахтлувилиз, лезетдиз,

Муьгьуьббатдин ширин булах, гуьзел яр.

На хабарсуз зун ахварай авудна,

Вилик къвазна, физвайвиляй алудна,

Зи секинвал, къайгъусузвал къакъудна,

Хьайивалди зи гьисс уях, гуьзел яр.

Зи вилер вахъ галат тийиз къекъвезва,

Фикирар зи вал, чарх ягъиз, элкъвезва,

Вун ачухдиз зи лугьунал  хъуьрезва­,

Гада-руш хьиз, кьил буш, кстах, гуьзел яр.

РикI шадвиляй ацIузвай, вун акурла,­

Цуьк хьиз назик зурзазвай, рагъ акьурла,

Заз йикъакай йиф жезва, вун такур­ла­,­

Зи уьмуьрдин мурад, дамах, гуьзел яр.

Вун такур югъ заз уьмуьр хьиз аквазвач,

Рагъ авай къуз рагъ зи пеле акьазвач,

Вучиз вун зи муьгьуьббатдихъ  агъазвач,

Ачухдаказ лагь заз анжах, гуьзел яр.

Такурди хьиз зи экисай гъил вуна,

Къакъажзава зун акурла кьил вуна,

Вучиз ганай зи некIедиз гил вуна,

РикIиз такIанз авай чанах, гуьзел яр?

«Лезги газетдин» 2021-йисан 19-нумрадай