Мурад Саид

Вун я зи муьгьуьббатдин дастан…

Чи вилик жегьил шаир  Мурад  Саида  вичин лирикадин дафтар гъанва. За икI лугьудай: цIийиз арадал къвезвай анаррин бахча ачухнава. Ана гьеле тавуниз, дадуниз  татанвай емишарни хьун мумкин я. Цурубур кIанз, са бубат цуьруьхуьмбурни, ширинбур кIанз, са бубат шуьрекатбурни хьун мумкин я. Гьар вуч лагьайтIани, жегьилди вичин рикIинни руьгьдин сирер чал ихтибарнава. Вирибурни манияр я…

Лезги мани вири девирра авазралди, сесералди, рангаралди, гьиссералди девлетлуди, цIалцIамди, верцIиди, рикIе гьахьдайди, гьар са чанда са гьихьтин ятIа велвела  твадайди хьайиди я. И жигьетдай чи халкьдин манийрив къведайбур санани жагъидач.

А адетар Етим Эмина, СтIал Сулеймана, Саяда, Хуьруьг Тагьира, Шагь-Эмир Мурадова, Шихнесир  Къафланова, Алирза Саидова, Ибрагьим Гьуьсейнова, масабуру цIийи шартIара давамарна.

Гилан девирда, манидарарни манийрин чIалар кхьиз алахънавайбур гзаф хьанвайла, лезги милли манидин ирс хуьз, девлетлу ийиз алакьун гьар сад патал еке бахт я.

Чидач, белки, Мурад Саид хьтин авторрилай а везифа кьилиз акъудиз алакьин, лезги мани — руьгьдин верги, гуьзгуь мани, дамах, пайдах мани яз асирра амукьдайвал…

Мерд  Али

________________________________________________________________________________________________________________________

Зи лезги дуьнья

Лезги чилин хуьр, шегьер, районар вири

Чандилайни багьа я, валлагь-биллагь заз.

Гьикьван рикIиз чими я аран, дагъ ири,

Намус чидай инсанар пака, къени, шаз.

 

Зи лезги дуьнья зи шадвал я,

Зи намус, зи къуват, садвал я.

Ви цавар жеда зи вилерал.

Ви накьвар жеда зи гъилерал,

 

Зи лезги дуьнья — зи Лезгистан,

Вун я зи муьгьуьббатдин дастан.

Ви халкь шад хьурай, мадни хьурай,­

Зул, кьуьд, гатфарни, гадни хьурай.

 

Акурла ви бул чуьллер, тамни, багъ, дере,

Гьа береда кIан жеда вун къужахда кьаз.

Самур вацIун лепеяр къугъваз гьар жуьре,

Зи муьгьуьббат, зи уьмуьр къурбанд хьурай ваз.

 

Зи яр

 

И дуьньядин нур,

Муьгьуьббатдин гур

Вучиз завай къакъудзава, яр?

Чи йикъар-йифер,

Бахтунин лифер

Вучиз рикIяй акъудзава, яр?

 

И дуьньядин нур,

Муьгьуьббатдин гур

Вучиз завай къакъудзава, яр?

Вуч я зи тахсир?

Ахъая тIун сир,

Вучиз назар ракъурзава, яр?

 

Тикрарбенд:

Зи яр, зи яр, зи яр,

Кьарай амач захъ, валлагь.

Зи яр, зи яр, зи яр,

Вуч хьанватIа на заз лагь.

Зи яр, зи яр, зи яр,

АтIумир зи рикIин хуш.

Вун галачиз уьмуьр

Гьич са затIни туш.

 

Сефил я гатфар —

Гарарни марфар,

Гьуьмедава зи ракъинин цав.

Яр, на зи умуд,

Мурадар шумуд

Терг ийизва, рахан тийиз зав.

 

Сефил я гатфар —

Ви чIулав гафар,

Рагъулзава зи ракъинин цав.

Хъша, наз гумир,

Муьгьуьббат кумир,

ЦIай галачиз руквад кьунва тав.

 

Шад я зун

 

Ви ашкъидин цIай

Зи уьмуьрдин пай.

Вун я зи рикI, зи жасад,

Захъ авайди сад я, сад,

Рагъ вилериз гъай.

 

Тикрарбенд:

Шад я зун, шад я зун,

Ви багъларин гад я зун.

Шад я зун, шад я зун,

Ви багъларин гад я зун,

Маса яр захъ авай туш,

АтIумир зи рикIин хуш,

Шад я зун, шад я зун.

 

Шад я зун, шад я зун,

Ви багъларин гад я зун.

Маса яр захъ авай туш.

АтIумир зи рикIин хуш,

Шад я зун, шад я зун,

 

Яр, за вун хуьда,

Муьгьуьббат гуда.

Закай яргъал жемир вун,

Дуьньядин гъам жемир вун,

Зи шадвал куда.

 

Чан малаик

 

Цуькверин кIунчI гъилеваз,

Атанва вун зи кIвализ.

Бахтунин гъед пелеваз,

Рахана вун зав милиз.

 

Ракъинин нур яни вун?

Ашкъидин гур яни вун?

Зи рикIин зур яни вун?

Чан малаик, малаик.

 

Ви багъда тар жеда зун,

Ширин емишар алай.

Гамарин зар жеда зун

Аямдин къашар алай.

 

Ви къизил ич жеда зун, жеда зун

Чим гудай пич жеда зун, жеда зун,

Фитнейриз мичI жеда зун, жеда зун,

Дад ая, чан малаик, малаик.

 

За зи рикI багъишда ваз —

Адан ялав хуьх вуна.

Зи мурадрихъ ава наз —

Жуван къвалав хуьх вуна.

 

Ша, гуьзел яр

 

Тикрарбенд:

Ша, гуьзел яр,

Зи дарман — гъезел яр.

Ша, гуьзел яр,

Зи фарман — гъезел яр.

 

Михьи ашкъи рикIе авай инсан — вун я, вун!

Ичин багъда физвай абулейсан — вун я, вун!

 

Эй, зи бахтавар —

Атирлу марвар,

Це заз ви лувар,

Джан, джана, джана, джан.

 

Ви абур, ви наз

Пара хуш я заз.

Къурбанд хьуй зун ваз,

Джан, джана, джана, джан.

 

Зи бахтунин тар яни вун, чан зи яр?

Ви вахтунин зар яни зун, чан зи яр?

Мусибатдин пар татурай гардандал,

Муьгьуьббатдин гар атурай майдандал.

 

Тикрарбенд:

Ша, гуьзел яр,

Зи дарман — гъезел яр.

Ша, гуьзел яр,

Зи фарман — гъезел яр.

 

Михьи ашкъи рикIе авай инсан — вун я, вун.

Ичин багъда физвай абулейсан — вун я, вун.

 

Я лезги тават,

Вун я зи къуват,

РикIин гъазават,

Джан, джана, джана, джан.

 

ЧIур жеда зи чил,

ЦадачтIа на сил.

Къачу залай гъил,

Джан, джана, джана, джан.

 

Зал рикI алаз къекъвезва вун — чида заз.

Ви къаршидал акьвазда зун, лап зурзаз.

Чи хиялар, чи умудар сад жеда,

Аль-Муъминан рекье аваз  шад жеда.

 

Чан зи яр

 

Гатфарин шагьвар хьиз, гатун цуьквер хьиз,

Зи сефил уьмуьрдиз атанва вун, яр.

Ракъинин лувар хьиз, вацран эквер хьиз,

Зи мичIи утагъдиз хтанва вун, яр.

 

Тикрарбенд:

Чан зи яр, ша, зи яр, тамир зун гъарикI,

ТахьайтIа, са юкъуз пад жеда зи рикI.

Чан зи яр, ша, зи яр — чарасуз инсан,

Вун галачиз уьмуьр жедач заз масан.

 

Ви назик метIерал кьил эцигда за,

Чарадан багълара емишар недач.

РикIевай умудрал вил эцигда за,

Валай гъейри яр захъ садрани жедач.

 

Зи рикIе цазва на ашкъидин бегьер,

Зегьметдин пай алаз гьамга гъилерал.

Зи умудар кьазва, мурадрин сегьер,­

Муьгьуьббатдин цIай гваз лезги вилерал.

 

Лацу йифер

 

Са лацу йифиз,

Гьа лацу йифиз,

Ргаз гъетер,

Зи наз гъетер

ЭкъечIна цаварал,

Кьуьл ийиз гарал.

 

Зи кIанивал, зи чимивал,

Гатун йиферин миливал —

Шад рикIерин вахт, гьей,

Шад рикIерин бахт!

 

Жегьил рушариз ава

Чпин мурадрин дава.

Вилераваз, вилераваз

Вири ашкъидин гьава.

 

Тикрарбенд:

Лацу йифер, лацу йифер —

Чи муьгьуьббатдин лифер.

Жегьилар, ша захъ галаз,

Чукуриз чIулав цифер!

Лацу йифер, лацу йифер

Атана мадни сефер.

Жегьилар, ша захъ галаз,

Санал  хкудиз кефер.

 

Садвал — мани къушарин.

Шадвал — умуд рушарин.

Йифер, йифер, яр галаз, —

Мили нурар къашарин.

 

РикIиз масан, багьа инсан,

Лацу йифер, абулейсан —

Шад рикIерин вахт, гьей,

Шад рикIерин бахт!

 

Жегьил рушариз ава

Чпин мурадрин дава.

Вилераваз, вилераваз

Вири ашкъидин гьава.

 

Гатфарин къизилгуьлер,

Чи рикIер, назлу вилер,

Диривал и вахтунин,

Иривал чи бахтунин.

 

Яр-яр

 

Зи рикI алай инсан,

Виридалай масан я вун.

Ашкъидиз авач сан,

Чандиз абулейсан я вун.

 

Ваз лугьур гафар ава, яр,

Ниси, тIач,  афар ава.

Шегьерда юрфар ава, яр,

Зи кIвале гатфар ава.

 

Тикрарбенд:

Агь, зи ширин чан,

Ша зи кIвализ, чан,

Рахух милиз, чан,

Захъ галаз, чан, чан.

 

Яр, яр,

Зи кIани

Яр, яр,

Зи мани

Яр, яр,

Зи чанни

Яр, яр.

 

Ша чи кIвализ, мугьман,

Закай жеда дарман тек ваз.

Терг хьуй чи душман,

Зи ашкъидин иман — тек ваз.

 

Вахар я чун

 

Лезги махар,

Шуьрбетдин булахар,

Дагълар, чархар,

Цуькзавай яйлахар,

Назик гъилер,

Муьгьуьббатдин селлер —

Чи бахтунин сегьер тушни, чан вахар?

 

Лезги пайдах,

Лекьерал жез вили,

Диде ва Дах,

Давудни, Шарвили,

Чи садвал я,

Мярекат, шадвал я —

Чун саларин бегьер тушни,  чан вахар?

 

Тикрарбенд:

Вахар я чун, вахар я, вахар я,

Лезги чилин гьуьруьяр — вахар я.

Саяд, Къемер, Пакизат ва Айнар —

Чи рикI алай зарияр — вахар я.

Пелазгияр, хуьруьтар, албанар —

Чи халкьарин дамах я, архар я.

Вахар я чун, вахар я, вахар я,

Лезги чилин яхар я, вахар я.

 

Лезги вахар,

ЧIугвазвай зегьметар,

Къизил мухар,

Цанзавай кьисметар.

Фирла гъуьлуьз,

Рахаз жеда милиз,

Чун кIвалерин тегьер тушни,чан вахар?

 

Лезги чилер

Дагъларин нефес я.

Рушан вилер

Гададин кьефес я.

Кьакьан кIвалер,

Гужлу мехъер, мелер.

Чи гьар са хуьр шегьер тушни, чан вахар?!

 

Кьисмет хьурай

 

Ви кIанивал на гайла заз,

За жуван рикI багъишнай ваз.

И дуьньяда, зи яр, чун чаз

Кьисмет хьурай, кьисмет хьурай.

 

Ваз и дуьнья кIан жемир, яр,

Чарад багъда нар немир, яр.

Зи чан вид я — мад шемир, яр —

Кьисмет хьурай, кьисмет хьурай.

 

Я Сад Аллагь, чилер, цавар,

Чан аламаз гъурай марвар.

Зи ашкъидиз ярдин лувар

Кьисмет хьурай, кьисмет хьурай.

 

Саяд я зун, мазан Къемер,

Шехьзава зи рикIин симер.

Зазни, ярдиз мехъер, демер

Кьисмет хьурай, кьисмет хьурай.

 

Зи рикI алай багьа инсан,

Вун виридлай я заз масан,

Йифен гъетер, абулейсан

Кьисмет хьурай, кьисмет хьурай.

 

Ви вилерин чими гатфар,

ЧIагурзава рикIин гафар.

Вацран йифер, секин марфар

Кьисмет хьурай, кьисмет хьурай.

 

Ша, азизди, диганва багъ,

Чаз хъуьрезва цававай рагъ.

Шад муьгьуьббат, йиферин агъ

Кьисмет хьурай, кьисмет хьурай.

 

Мурадан тост: бахтлу хизан,

Къацу улуб, мискIин, азан,

Лезги суфра, лезги къазан

Кьисмет хьурай, кьисмет хьурай!

 

Лезгияр

 

Сад Аллагьди халкьна куьн

Бахт-девлет авай чилерал.

Валлагь-биллагь, шад я зун,

Гьамиша жез куь мелерал.

 

О, чан лезгияр,

О, дустар, таяр,

О, пак манияр

Куьн патал лугьузва за къе.

 

Тикрарбенд:

Лезгияр, лезгияр,

Лезгияр, шад хьурай, мад хьурай.

Лезгияр, лезгияр,

Лезгияр, куь багъда гад хьурай.

 

Лезги чил зи кьисмет я,

Гьажи Давуд, КIири Буба.

Зи умуд, зи гьуьрмет я

Кьвед лагьай Медина-уба.

 

Базар Дуьзуь такурла, хиялар дарих я,

Мугьаммад аль-Ярагъи адан пак сирих я,

Чан лезгияр, Къебела куь дамах, тарих я,

Бахтни абур,

Ягьни сабур,

Зи такабур,

Сад Аллагьди хуьрай куьн!

«Лезги газетдин» 2020-йисан 43-нумрадай