Мирзе Дагъустанли

Чи арифдар

Чи арифдар, чIехи шаир, чи Гомер!

Жеч садахъни ви бажарагъ, Сулейман!

Ви шииррал жедач гьеле ийиз хер,

Шииратда экуь чирагъ, Сулейман.

 

Кесиб халкьдин акур чIавуз ваз тарих,

Залан уьмуьр хьанай хандакI ви вилик.

Шииратда кана на ви чIехи рикI,

Инкъилабдиз экв гайи рагъ, Сулейман!

 

Къагьриман хва хьанай вакай Ватандиз,

На дуьз къимет ганай гьар са инсандиз.

Са бязибур къе ухшар я “гьайвандиз”, —

Тунач секин а ви утагъ, Сулейман.

 

Чакъалрикай хьайи чIавуз “асланар”,

Ажиз хьанва ягь-намус квай инсанар.

Маса гузва хайи диде, маканар,

Къе Мирзедиз аквазмач гьахъ,Сулейман!

«Лезги газетдин» 2019-йисан 7-нумрадай

____________________________________

КIанидаз

Зи сефилвал ви тахсир я, кIаниди!

Ажуз лукI я, са факъир я, кIаниди!

Хьанач ийиз чи уьмуьрдин рекьер сад,

Хьанач а чи муьгьуьббатдин рикIер сад.

Бахтавар яз, кIан хьанач жез Худадиз,

Килигнач ам, за авур дад-бидаддиз­.

Ви тIвар хьана а зи хурал гьакал яз,

Хьана рикIе секин тежер са къал яз.

Муьгьуьббатдиз дуьнья хьана са зиндан,

Вун Менгли яз, зун Фараги — жез жейран!

Акунач хьи дуьньяда са югъ — девран.

Кармаш хьана, ви дерт эхиз, ширин чан!

И дуьньядиз чир хьайид туш гьич инсаф,

Зи чIаларик, ваз багъишай, жеч  хилаф.

Дагъустанли вун рикIевай я шаир,

Эй кIаниди, кутамир зак на тахсир!

Муьгьуьббат я эхиз тежер тIал яман,

Риваят я вун Мирзедиз, эй Жейран!

 

На зи гуьгьуьл

На зи гуьгьуьл вучиз пертна?

Гьич течирдаз вучиз хъверна?

Гьич сагъ тежер рикIел херна,

Муьгьуьббатдин цIал кана зун.

 

Ваз аквазвач а зи вилер,

Юргъ хьиз фейи накъвад селлер.

Ян гана заз агъу — зегьер?

Муьгьуьббатдин цIал кана зун!

 

Жеч лагьанай чахъ хаинвал,

Вучиз туна на серинвал?

Жеч арада мад ширинвал,

Муьгьуьббатдин цIал кана зун!

 

Дагъустанли, туш вун аял,

На ви чанда твамир пис къал!

Белки пашман жед а марал,

Муьгьуьббатдин цIал кана вун!

 

Жейрани

( Л.Ж. )

Кана зи рикI, хьана кабаб, вун акваз,

Женнет — багъдай жагъай цуьк яз, Жейрани!

Ни къакъудна а зи тIавус, икI такваз?

На кайиди Мирзед рикI я, Жейрани!

 

Ви милайим гьар са лишан я заз рагъ,

Женнет — багъ я, лагьайтIа за, жеч гунагь,

Вуч хъел аваз, на зун кана, Сад Аллагь!

Са ажайиб малаик яз, Жейрани!

 

Залум уьмуьр, авунач на заз инсаф!

Муьгьуьббатдиз акуна зи чIулав цав.

А зи хура ви тIвар хьана цIун ялав,

Зун вахъ ажуз са фелек яз, Жейрани!

 

Жедан инсан, икI инсандихъ магьрум яз?

А жейранди вич чирна заз, ханум яз!

Дагъустанли, ви дерт жед ваз зулум яз!

Амач, ам ви ракъин экв яз, Жейрани!

 

Лагь, вун вуж я?

Лагь, вун вуж я, залан дерт зав агудай,

ИкI хабарсуз зи секин рикI къакъудай!

Хьухь зи мугьман, залай гьижран алудай!

Лагь, вучиз на сефил тазва а зи рикI?

 

Ша, бес хьурай вакай дерин фикирар,

За, ваз течиз, теснифзава шиирар.

Ша, тежен чун муьгьуьббатдин есирар,

Лагь, вучиз на сефил тазва а зи рикI?

 

Килигзава зун яргъал тир мензилдиз,

Гьикьван жеда вун такваз, икI сефилдиз.

Къахчуз тазмач на зав нефес секиндиз,

Лагь, вучиз на сефил тазва а зи рикI?

 

Эй, зи Жейран, зи рикIева а ви дерт!

Зи малаик, жедач завай ваз туьгьмет!

ХупI багьа я къе Мирзедиз ви къимет!

Лагь, вучиз на сефил тазва а зи рикI?

 

Дагъустан

Бахтлу уьмуьр зи мурад я ви чилел!

Чан зи хайи диде — ватан, Дагъустан!..

КIанда рикIиз гьар са дагъдин тик синел

Ви мехъериз, це на майдан, Дагъустан!

 

ХупI гуьрчег я ви дагъларин тIебиат,

Чар булахар, тIалдиз дарман Ричал яд!

Сулак, Самур, гьуьлуьхъ ийиз гьерекат,

Лезгиятдин машгьур макан Дагъустан!

 

Ви яр-емиш ажеб дадлу ширин я!

Рехи Каспий, ваз килигиз секин я,

Дагъви элдик нукьсан кутун четин я,

Жеч алемда ахьтин хизан, Дагъустан!

 

Зи Дагъустан, зи намус я заз масан!

Дагъустанли, ам ви хва я, вал гьейран!

Кьисмет тахьуй зи дагъвийриз югъ залан!

А ви чилел хьуй шад девран, Дагъустан!

«Лезги газетдин» 2019-йисан 32-нумрадай

________________________________

* * *

Иридни вад хьанава заз къунагъар,

Зунни шад я атунал а “агъаяр”!

Абур я зи пара багьа архаяр,

Зи уьмуьрдин дамахарни даяхар.

Аял вахтар чизмач, абур яргъа я,

Жегьил вахтар амач гила, багьа я.

Агъсакъал яз килигзава уьмуьрдиз,

Фейи аям хквезва зи фикирдиз.

Ватанни халкь хьайид я заз ядигар!

Зарбачи яз, авурди я дамахар!

Къаракъумдин  секин тунач

барханар,

“Дагдизелдин” муьтIуьгъарна

гьулданар!

Гьич зегьметдин вилик за кьил

агъузнач,

Халкьни Ватан маса ганач, ажузнач.

Чи Дагъустан, чи Россия

санал хьуй!

Кьве дидедин веледар яз,

къал тахьуй!

Азиз Ватан, твах сиясат, чара яз!

Чал  пехилбур и дуьньяда пара я.

Чи Россия, ви тIварцIел за дамахда!­

Бахтлу кас яз, а ви чилел кIвалахда!­

Дагъустанли, вахъ ава, хва,

пак виждан!

Маса гуч на хайи диде, я Ватан!

 

И дуьньядал

И дуьньядал лап багьа я инсанвал!

Чи рикIера жен адахъни масанвал!

Ягьни намус вегьен тийин кIвачерик!

Инсанвал я багьа девлет, жен шерик!­

Са чIавузни рикIе тежен терс хиял,

Я кIан жемир и дуьньядал дяве-къал­.

За дамахна жуван хайи Ватандал!

Женгни къуват — абур серфна

зи чандал.

Къе дуьньядал дявекарар

секин туш,

Ислягь уьмуьр а ягьсузриз

ширин туш!

ЦIелхемдикай цIай жериди

рикIел хуьх!

Эй инсанар, куьн гьахъ гвай дуьз

рекьел хьухь!

Гьикьван куьне тарашайтIан

мал-девлет,

Эхир са къуз квел къведайди я

лянет,

Дагъустанли, дуьнья акваз,

гьейран я!

Ша вири жен дуьньядал са хизан яз!

* * *

КIан хьайид туш и дуьньядал

терс уьмуьр,

Авурди я Ватандикай дуьз фикир.

КIан хьайид туш заз ракъинал

чIулав циф!

КIан хьайид я хайи чилел шад девир!­

 

ЧIуру ният хуьмир, инсан, ви рикIе!

Ам тум жеда на цан цайи ви никIе.

Эл-эвледдиз ви рехъ жеда

душман яз!

Жуван гел тур арифдаррин на рекье!­

 

Вучиз кьазвач дуьз насигьат,

эй ба­ла!

Жаваб вахкуз на терсина, мез къана­.

Эциг вилик мизам — терез уьмуьрдин­,

А ваз гайи уьмуьр тахьуй ам кана!

 

Арифдарриз килиг экуь вилер гваз,

Темен гумир на, душманрин

гъилер кьаз.

Гьахъни-нагьакь гвайбур чир хьухь

дуьньяда!

Курбаши яз тамир халкьдиз

жув акваз.

 

Къе чи девир тарашчийрин

межлис я,

Гьар са къучи ана шейтIан, иблис я.

Байкъуш шагь я, дуван ийиз

девирдин,

Эй Мирзе, ви арза-ферзе, лагь,

низ я?

* * *

Ван хьайид я ава лугьуз шейтIанар,

Белки, гьабрув куь тарсар гва,

инсанар!

Аламатдин уьмуьр хьанва чаз

кьисмет,

Сада-садак кутаз квачир нукьсанар.

 

Гьич садазни кIандач нефсин

кьезилвал,

Къузгъун хьиз я чи арада пехилвал.

Пакад къакай фикир тийиз,

физва чун,

Чи уьмуьрдихъ тежер хьиз я

сефилвал.

 

Девлет, девлет лугьуз, шезва

инсанар,

Са бязибур хьанва девлер, чакъалар.

ХупI къаних я курбашияр — жаллатIар­­,

Сада-садан ава кIасиз дабанар.

 

Лагь, вуж я вун хуьзвай ихьтин

аманат?!

Акур инсан, валлагь, жеда аламат.

Амач захъ рикI, ам хура зи сефил я,

ЦIал вегьена, кузва на зи

муьгьуьббат!

 

Ихьтин уьмуьр жед лагьана

низ чидай!

Агакьна хьи залум йикъар,

шез фидай­­.

Жейранханум, на зун кана

Керем хьиз,

Мугьманар яз и дуьньядай хъфидай.

«Лезги газетдин» 2020-йисан 1-нумрадай