Хпеж Къурбан

“Ашукь жемир вун дуьньядин гьавадал…”

 

Рамазандин варз

 

Мад атана чаз багьа тир,

Чан ширин, азиз Рамазан,

Фахри-гьалал шагьрияр тир,

Чан ширин, азиз Рамазан.

 

Низ аватIа гунагь пара,

Гьардаз жеда вакай чара,

Уьмметарин дердин дава,

Чан ширин, азиз Рамазан.

 

Бахтлубур я сив хуьдайбур,

Нефсиниз тербет гудайбур,

Йифиз тервегь капI ийирбур,

Аллагь рикIел гъиз, Рамазан.

 

Йиса садра къведай къунагъ,

Чи рикIериз нур гудай рагъ,

Дин исламдин майвадин багъ,

Женнетдин тIям гъиз, Рамазан.

 

Марифатдин рекьер хуьдай,

Гзаф дерин сирер чирдай,

Шариатдиз бегьер гъидай,

Иман я чи дуьз, Рамазан.

 

Чаз кьван шадвал хьанани ваз,

Мубарак варз атайла чаз?

Салат-салам Мегьамедаз,

Чан ширин, азиз Рамазан.

 

ПичIи нефсер михьидай нур,

Гунагьар чи кьезил авур,

Икьван вуна чун шад авур,

Хуш я чи рикIиз, Рамазан.

 

Женнет-гъилман гьуьруь-вели,

Ви ашкъидал жеда дели,

Дуст Мегьамед сири Неби,

Ваз дуьаяр гъиз, Рамазан.

 

ЦIусад вацран сир абурар,

Марифатдив дигай базар,

Мусурманрин шад тир сувар,

Мугьман гьар кIвализ, Рамазан.

 

Сив хвей ксар идай икI шад,

Кьисметрай чаз къведай суз мад,

Икьван на чун уна абад,

Чан ширин, азиз Рамазан.

 

Сив хуьн сувар мубарак хьуй,

Мегьамедал салават хьуй,

Къуръандин нур чаз кьисмет хьуй,

Дин кьуна кIевиз, Рамазан.

 

Аллагьди чаз гайи нямет,

Ислам диндин чIехи девлет,

Ийизва ваз чна минет,

Дуьаяр кIелиз, Рамазан.

 

Шад хьана чун вун атайла,

Мад къведа вун йис атIайла,

Рази жеда фитIре гайла,

Чан ширин, азиз Рамазан.

 

Залан нефсер кьезилардай,

Тервегьари ширинардай,

КIелиз Къуръан, текбирардай,

Рехъ я даим дуьз, Рамазан.

 

МичIи сура давадин нур,

Шукур Аллагь, вун чаз ахкур,

Къадридин йиф кьисмет авур,

Чаз сабурар гъиз, Рамазан.

 

Зал алай чан идай яргъа,

ЦIусад вацран чIехи агъа,

Гунагьриз чи — вакай чара,

Чан ширин, азиз Рамазан.

 

Гьакъикъатдиз мукьва идай,

Марифатдив агакьардай,

КIеви рекьер чаз ахъайдай,

Чан ширин, азиз Рамазан.

 

Фирдавусдин женнетдин багъ,

Гунагьриз чи нур гудай рагъ,

Магьшерда кевсердин булах,

Чан ширин, азиз Рамазан.

 

Сиве жеда рейгьандин ни,

Уьмметарин сири Неби,

Ви тIвар гъана шадвилери,

Гьам юкъуз-йифиз, Рамазан.

 

Сервер Мегьамед-Мустафа,

Чалай агъзур салам-сафа,

Сад Аллагьдиз гьамди-санаъ,

Гьар камуна гъиз, Рамазан.

 

И чIал лагьай Хпеж Къурбан,

Я Ребби, ви рекьиз къурбанд,

Ви дуьайрик намус-виждан,

Чирна михьиз хуьз, Рамазан.

 

Штул Эфенди

 

Чими салам я зиди ваз,

Вай керемат акуна заз,

Фирдавус кьисмет хьурай ваз,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Нурламишна на Дагъустан,

Уьлкведа гьатна вакай ван,

Фирдавусдиз хьуй вун мугьман,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Вун Аллагьди ийиз хвеши,

Ви муьруьдар — эркек-диши,

Пайгъамбардиз вун я къунши,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Дин загьирна чи уьмметдиз,

Жеч, иншаллагь, вун гьич ажиз,

Незирна на муьруьдарриз,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Гьажи Юсуф я ви устад,

Уьлкведа гьатнава куь ад,

Гьуьндуьр хьурай дережа мад,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Эвер гана шейх Юсуфаз,

Ви даирдин къене къугъваз,

Сад тир Аллагь куьмек хьуй ваз,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Я шейхул агьмедул гьемди,

Ви незирдик кутур вири,

Ваз кьисметрай женнет гьуьруь,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Аферин хьуй ви камалдиз,

Вун халкь авур Сад Аллагьдиз,

Йифиз-юкъуз ибадатиз,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Хпеж Къурбан хьана сефил,

Дуьньядихъ галамачиз вил,

СиратIдилай яхъ на чи гъил,

Я шейх Рамазан эфенди.

 

Куьмек хьухь!

 

Я иллагьи, я зун музнаб,

Гьамки мухбир гьакьир яз хьуй.

Ви регьимриз авач гьисаб,

Гьамки эгьсан гъафи яз хьуй.

Я Сад Аллагь, Вун куьмек хьухь,

Гьар са муьгьтеж факъир касдиз.

 

Я иллагьи, ви гьиният,

Гьар са гьалда мидам яз хьуй.

Ви регьимрин гьирми гьирфан,

Гьамки игьсан несиб яз хьуй.

Я Сад Аллагь, Вун куьмек хьухь,

Гьар са муьгьтеж факъир касдиз.

 

Я иллагьи, ви куьмексуз,

Пара халкьар гьаркь хьана хьи,

Шумудни са пачагьар куз,

Сер гардан яз амукьна хьи.

Я Сад Аллагь, Вун куьмек хьухь,

Гьар са муьгьтеж факъир касдиз.

 

Ребби, Худа ви къудратдиз,

Мусахар хупI я сужандиз,

Вири алем са нефсиниз,

Халкьарин вужуд вун я хьи.

Я Сад Аллагь, Вун куьмек хьухь,

Гьар са муьгьтеж факъир касдиз.

 

Ви гьуькметрал ала эбед,

Несиб-мирес, велед-эвлед,

Вири икьрар вун я эгьед,

Виридан семед вун я хьи.

Я Сад Аллагь, Вун куьмек хьухь,

Гьар са муьгьтеж факъир касдиз.

 

Шумудни са мубталайрин,

Я Вун медед кай рикIерин,

Кьве дуьньядин сагъ крарин

Сад Первердигар вун я хьи.

Я Сад Аллагь, Вун куьмек хьухь,

Гьар са муьгьтеж факъир касдиз.

 

Чида заз

 

Инсанарин икьван пара рикI алай,

Дуьнья карвансара тир чIал чида  заз.

ЧIехи крар, ксар зурба руьгь авай,

Эхир вара-зара жер чIал чида заз.

“Дуьнья туькIуьрда” лугьуз “за пакамаз”

Фелекдивай буржар кьада аламаз,

Садлагьана вири крар рикIемаз,

Саил тамам сура жер чIал чида заз.

Къуръанар, теспягьар, жузар,  суьнетар,

Дустарини ийиз еке гьуьрметар,

Къизилдин амбарар, зурба девлетар,

Тек кьве йикъан кар тир чIал чида  заз.

Папа гъуьлуьз ийидай затI я  гьуьрмет,

Айиб авач, авай затI я муьгьуьббет,

ГьакI абурун арада ширин суьгьбет…

Папал ихтибар тежер чIал чида заз.

Хпеж Къурбан, вун дуьньядиз дуьз  килиг,

Дуьнья хьурай кIамай кьадар ви кIвачик,

Эхир са къуз кьейила, накьвад вилик,

Тамам уьзуькъара жер чIал чида  заз.

 

Нефсиниз

 

Гьич жедач ваз за лагьай ван,

Зун дар суруз хьайла мугьман,

Вун а юкъуз жеда душман,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Гьикьван хьуй ви завди фитне,

На халкьариз яда тегьне,

Фасикьвилин авай бине,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Пагь, вуч я ви гьаясузвал.

Агъади гуй ваз са завал,

Шириндиз нез гьарамдин мал,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Хилаф я вун Шариатдиз,

Гьакъикъатдив туш вун гьич дуьз,

ТакIан я ваз салават гъиз,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

ТакIан я ваз далдам-зуьрне,

Гьикьван за ваз ида тегьне?

На вун кьада гзаф вине,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Дуст я вун иблисдихъ галаз,

Ви винел гьакI нянет алаз,

Аллагьди хуьй вавай яргъаз,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Ширин я ваз гьаясузвал,

ЧIурзава на эхир зи кIвал,

Гьинай гьалтай я вун завал,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Куьз чIугвазва бягьс захъ галаз,

ЧIуру крар иер акваз?

Гьарамдивай жеч вун яргъаз,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Чир хьанач ваз диндин къадри,

Жегьеннем ваз жеда ери,

Эдебсуз жеч валай гъейри,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Ширин я ваз табни гьилле,

Гъибетдивди ийиз фитне,

Фагьумдач на эхир-бине,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Ваз чидачни ви мурдарвал,

Вакай авай заз такIанвал,

Ягъламишиз гьарамдин мал,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

ТакIан я ваз тIеат ийиз,

Эхир на зун ида ажиз,

Гьич жедач зун вахъ галаз дуьз,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

АгакьайтIа вавди зи гъил,

АтIудай хьи за ви а кьил,

Вун я ацIун тийидай гьуьл,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Вун жемир зал икI гьавалат,

Минет хьуй ваз залай алат,

Ваз кIан я жегьнемдин халат,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Хпеж Къурбан шиирчидиз,

Кьан тийидай нефсинихъ дуьз,

Хуш я мад ва мад тикрариз,

Вун барбатI хьуй, гьаясуз нефс!

 

Инсан ва дуьнья

 

Ашукь жемир вун дуьньядин гьавадал,

Зун пашман я, вунни пашман жеда,  дуст.

КIанда лугьуз ихтибармир явадал,

Эхир са къуз кIеви душман жеда, дуст.

 

Фагьумайла са бендейрин хиялар,

Хуш жедач ваз абурун крар, амалар­.

Паб хендеда, етим хьайла аялар,

Гьарай-эвер, еке шел-хвал жеда, дуст.

 

Эй фугъара, ви ферз, суннет аквада­,

Фасад жемир, жегьеннемда вун куда,

Жемир умуд, сурун азаб ваз гуда,

Ваз мичIи сур лакьандик дар жеда, дуст.

 

Ам иблис я акъвазнавай бягьсина,

Къалурзавай рекьер чаз бед терсина,

Гумукьдач вав а ви девлет, хазина,

Вад юкI кафан эхир къан мал жеда, дуст.

 

Кумукьдач вун и дуьньядин экуьник,

Амукьдач пар ви меслятдихъ, луькIуьнихъ,

Кумукьдач пай тIебиатдин са куьник,

Акваз гъилиз текъвез гьейран жеда, дуст.

 

Исрафилдин аваздин ван хьайила,

Кас амачиз эхирзаман хьайила,

Аллагь къази, эхир дуван хьайила,

Де лагь, фагъир, види вуч гьал жеда, дуст?

 

КIелни хеб хьиз сад масадак какахьна,

Руьгьдик кичI кваз акьул келледай квахьна,

Забанаяр цIун гурзар гваз алахьна,

ГьакI багъишдач, гьисаб-суал же­да­,  дуст.

 

Акур бере анин терез-мизанар,

Дердинай ви рикIел къведач хизанар,

Жумла алем кIватI хьайила инсанар,

Гьарусатда сурун къавал жеда, дуст.

 

Нубат-нубат къведай кар я алемдал,

Гаф лагьайла алукь факъир уламдал,

КIантIа кьин кьан за ваз пак тир каламдал,

Валлагь-биллагь, за лагьайвал же­да­, дуст.

 

И дуьньядал вахкудач чав мажал на­,

Кьинер кьада шумуд фасикь галаз на.

ЭрчIи патал Расулиллагь вич акъвазна,

Аллагь къази хьана дуван жеда, дуст.

 

Уьмуьр куьтягь хьана ризкьи атIайла,

Малакул мавт зайиф чандик ккIайла,

Нефес дар яз чан гъаргъардиз атайла,

Нефсиникай вичиз душман жеда, дуст.

 

Мез лал хьана рахаз жедач кьейила,

Мад ахквадач руьгь акъатна фейила,

Дустагъ хьтин мичIи сура хьайила,

Алай либас лацу кафан жеда, дуст.

 

Суал ийиз Мункар-Накир атайла,

Хабар кьуна “Ребби вуж я?” лагьайла,

Мез лал хьана, жавабар гуз тахьайла,

Амукьда вун, гьал перишан жеда, дуст.

 

Акъвазайла сурун кьилихъ кьецIила,

Гьарарат яз амукьайла гишила,

А чIавуз лугьуда: “Бес гьикIда гила?”

Жув-жувазни хьана душман, жеда, дуст.

 

Бейхабар вун Гьарусатдиз атайла,

Гьар патахъай буржлуяр къвез, ккIайла,

Мал авачиз вахкудай затI тахьайла,­

Агакь тийиз дуьзгуьн дарман жеда, дуст.

 

Шумуд йис я жасад чилик кутуна,

Куьтягь тежер азабар гуз датIана,

Факъир беден жеда чилел алкIана,

Винел накьвар гзаф залан жеда, дуст.

 

Гьамишалугъ дар лакьанда акIайла,

Дамарарни галатна, як ктIайла,

КIарабарни ламу чилел алкIайла,

Ви кIвал, ери мичIи лакьан жеда, дуст.

 

Вахт агакьна Исрафилди яда сур,

Жендекарни гьана жагъида гьазур,

Ан чIавуз къарагъда, кьве падна сур,

Беден тамам чуплах-гьарьян жеда, дуст.

 

Гьарда вичин гъиле кьада ктабар,

Гунагьрилай кьезил хьайла сувабар,

Терез-мизандалди жеда гьисабар,

Жегьеннемда кана, биргенд жеда, дуст.

 

Зун бейниван, зи насигьат на кьуртIа,

Кьач нефсини, кьий вун а югъ такуртIа,

Регьим уна, Аллагьди гъил къачуртIа,

Фирдавусда гьуьруь-гьилман жеда, дуст.

 

Хпеж Къурбанан агъугъ вун  чIалахъди.

Мункар-Накир жаваб къачуз алахъди,

Дар лакьанда дуьзмишда вун къвалахъди,

АкI хвейи чан чилиз мугьман жеда, дуст.

«Лезги газетдин» 2022-йисан 33-нумрадай