Зи хайи хуьр
Зи хайи хуьр, зи кIани хуьр!
Хкажда за винериз.
Ви няметри къуват гана
Уьтквем хьанвай гъилериз!
Лондон, Париж, Бон, Гаага,
И дуьньядин кьуд пипIе,
Къекъвенай зун хайи уба
Анжах вун аваз рикIе.
Жагъанач вав гекъигдай затI
Заз зи хуьруьн акунар.
Хуьр я женнет, маса женнет!
Амайбур — буш рахунар.
Вири дуьнья кIвачик ква зи,
Рекьер аваз къекъведай.
Анжах са рехъ лап хуш я заз
Хайи хуьруьз хуькведай.
КIвачи-кIвачи къекъвейтIани,
Зун а рекье галатдач.
Гьа кIвализ кьван хуькведа зун,
Хуьрни рикIяй акъатдач.
Агь, багьа рехъ, къимет ганвай
Маса вири рекьери,
Гьа хуьруьз кьван зун хкана,
Икрам ийиз цуьквери.
Кьуд пата авай фан атир
Лезги руша чразвай.
Япарани чIал таниш тир,
Зи диде хьиз рахазвай.
Куьтягь хьайи яргъи рекьи
Заз са жигъир къалурна.
Зал вил алаз акъвазнавай
Хайи кIвализ рахкурна.
Тадиз кьуна, темен гана
Заз зи кIвалин нефесди.
Лагьана: “Куьз яргъал хьана,
Кьунвайни вун кьефесди”?
Париж, Лондон, Шанхай, Гаага…
Хайи кIвалин цлар я,
“Ватан ширин я чаз пара”
Бубайрин гьахъ гафар я.
Къуват, дад квай Ватандин фу
Чранвай цIа цIамарин,
ТIуьрла тадиз хьанай артух
Йигинвал зи камарин.
Хъфида зун хайи хуьруьз!
Хъфида зун хайи хуьруьз,
Бубадин кIвал амачтIани.
Салам кьадай кас жагъуриз,
Зал вил алайд авачтIани.
Хъфида зун хайи хуьруьз,
Заз булахдин яд хъваз чирай.
Сифте камар мукъаятдиз
Къачудайвал чил кьаз чирай.
Хъфида зун хайи хуьруьз,
Гьикьван мажал авачтIани.
Ахкъатзава зун лап кьериз,
Маса мурад авачтIани.
Хъфида зун, амач сабур,
Гьикьван хьурай вахъ вил галаз?
Икьван заз вун ширин авур
Зи Ватандал са кьил чIугваз!
Зи Кавказ
Чуьнуьхдач за гьиссер жуван
РикIева вун, хайи Ватан.
Зи Каспий гьуьл, кьакьан Кавказ
КIанда куьн гьа диде хьиз заз.
Къацу чуьллер мехмер хьтин,
Дагъдин рекьер туш заз четин.
Михьи гьава, кьуд пад ачух,
Нефес къачуз жезвач гьич тух.
На сергьятар тухвана ви
ГалкIурнава цавухъ вили.
Ви булахри михьи, серин
Лугьуз тазва мани рикIин.
Галатзавач чи Шалбуздагъ
Къужахда кьаз чим гузвай рагъ.
Рехи тахьуй лугьуз чуру,
Ифириз таз адав хуру.
Марфади гатай ви синер,
Бириш хьанва, ама гелер.
Гараризни гайи ваз рум
Валай алакьна гуз дурум.
Гуьлжагьан Мисриханова, «Лезги газетдин» 2018-йисан 26-нумрадай
_________________________________________________________________________
Хуш я заз
Хуш я заз гьуьл, яб гуз кIанда,
Ван ацалтна, рахадайла.
МичIи йифиз секин вирни,
Анай гъетер аквадайла.
Хуш я заз чуьл, чими шагьвар
Акьадайла, къвез зи пеле,
ГатайтIани марфади зун,
Лигим хьанвач лугьуз гьеле.
Хуш я заз зун инсан хьунал,
Дегишриз хьай вахтунивай.
ТухарначтIани девлетри,
Тух хьана зун бахтунивай.
Хуш жедачир заз, дуьньядал
Са хаин хьиз атанайтIа.
Зи кьулухъай инсанри заз
“Вун иблис я” лагьанайтIа.
Хуш я заз захъ иман хьунал,
Са юкъуз тан рекъида мад.
Са тварцелай бегьер гъана,
Твар хьиз, чилик хъфида мад.
Хуш тушир заз чIехи чилин
Къатара зун раг хьанайтIа,
Хур галчIурдай чилик вичин
Гъуьлягъдин шараг хьанайтIа.
Ажеб хьана инсан хьана
Чилин винел, цавун кIаник.
Са пай пис, сад хъсан хьана
Камарин, за къачур вилик.
Ватан
Ватан, Ватан, зи хайи чил!
Вахъ вил галаз, гьал я сефил!
И гьалди зун нагагь туртIа кIевера,
Куьмек це заз, хъша лугьуз, эвера!
Ватан, Ватан зи къизил накьв,
Гьамиша вал дамахда!
Авахьдайла вилелай нагъв,
Зун гьахьда ви къужахда!
Лугьуз тахьуй заз кIамач вун,
Хъелна фенвай чилерив.
Вахтар фенва, акI амач зун,
Агуд хъия ценерив!
«Лезги газетдин» 2019-йисан 12-нумрадай
______________________________________________________________________________________
Мисриханова (Къазиметова) Гуьлжагьан Шамсудиновна 1958-йисуз Сулейман-Стальский райондин КIахцугърин хуьре лежбердин хизанда дидедиз хьана.
Кьасумхуьруьн юкьван школа акьалтIарай ада Дербент шегьерда Республикадин бухгалтервилин школадин филиалда кеспи къачуна ва са шумуд йисуз шегьердин краеведенидин музейда счетовод-кассирвиле кIвалахна.
1979-йисуз эвленмиш хьайи ада вичин уьмуьр Туркменистандин Красноводск (гилан Туркменбаши) шегьерда давамарна.
1984-йисуз Гуьлжагьана ана педагогвилин училище акьалтIарна, I985-1991-йисара школада кIвалахна.
2004-йисалай, уьмуьрдин юлдашдин контракт-договор себеб яз, Голландиядиз акъатна. Алай вахтунда ана Утрехт тIвар алай шегьерда хизанни галаз яшамиш жезва.
Шиирар заз лап гъвечIи чIавалай хуш тир, — лугьузва Гуьлжагьана. — Гилани шиирар кIелун ва яратмишун зи рикI алай кIвалахрикай сад я.
Гьар са касдиз вичин рикIи чIугвадай кар ава уьмуьрда, зазни зи азад вахтунин легьзеяр а кардал акъудиз кIанда.
Зи шииррин чIехи пай зи фикиррин, зи уьмуьрдин тежрибадин бегьерар я.
Жагъизвач заз жаваб…
Секинсузвал кутазва зак йифери,
Зи экуьн гъед чуьнуьхнава цифери.
За хуруда кIвал авунва гьижрандиз,
Регъуь я заз, гьикI жаваб гун Ватандиз?
Яргъаз фейи заз са кьадар акуна,
Уьмуьрдикайни за базар авуна.
Катиз-катиз фенатIани хъсандиз,
Регъуь я заз, вуч жаваб гун Ватандиз?
Мад суалри гатазва зи рехи кьил,
Девлет хъсан яни ва зи хайи чил?
Жува-жуваз эцигай цал, кьакьандиз,
Сергьят хьанва, вуч жаваб гун Ватандиз?
За алцумай терездин хел кьатI хьана,
Зи хайи чил къимет авай затI хьана.
Регьятвилер къачуна за зи чандиз,
Жагъизвач заз жаваб, гудай Ватандиз!
Кутадани тахсир къенин аямрик,
Ватан туна, гъилер кутур гьарамрик?
Гьазур я зун, кичIе туш физ зиндандиз,
Чир хьайитIа жаваб, гудай Ватандиз!
Хуьруьн рушар
Яргъи кифер аватнавай къуьнерлай
КIани гада гуьзетзавай синерлай,
Лезги чилиз нур гузавай вилерлай,
Аламатдин рушар ава хуьрера.
Дугърибур я къилихарни чпик квай,
Гьамишанда милайим хъвер сивик квай,
Тамамардай гьар са кIвалах вилик квай,
Лап дуьз рекьин рушар ава хуьрера.
Намус хуьзвай, чизвай гъвечIи ва чIехи,
Тербияда авай дидейри гайи.
Къадир авай вичин ватандин хайи
Мецер ширин рушар ава хуьрера.
ПIузарар я яру пIинийриз ухшар,
ЧIулав вилер — лацу чиналлай къашар.
ЦIуругуд йис я лугьуз вичин яшар,
РикIер чIехи рушар ава хуьрера.
Сад акурла, сад рикIелай алатиз,
Жегьилриз кIанз абрун къвалав агатиз.
Гагь вилик къвез, гагь яргъариз акъатиз,
Женжелвал квай рушар ава хуьрера.
Руьгь кутуна “Лезгинкадин” макьамри,
Хкадариз кьуьлерзавай закIамри.
ЦIийивацран хесетар квай рацIамрик,
Акьул дерин рушар ава хуьрера.
«Лезги газетдин» 2019-йисан 18-нумрадай
_______________________________________
Хтулдихъ галаз суьгьбет
Хтул:
Вучиз сефил я, диде, ви гуьгьуьл?
Вуч хьанва мад вахъ, тIазвани ви кьил?
Ви кьилин дарман чизвайди я заз,
Вини кьацIалай гъида ам за ваз.
Баде:
Ваъ, ваъ, чан зи руш, туш им са хата.
Ша зи къужахдиз зи хтул бала.
Алайвиляй циф, белки, къенин къал
Са тIимил сефил хьанва жед зи гьал.
Хтул:
АкI ятIа акъваз, вилив хуьх на зу,
Исятда гъида за ваз чIемни фу.
Неда зани на гьа чаз чидайвал.
Алатда ахпа тадиз кьилин тIал.
Баде:
Ша фин столдихъ, чи хизан галай.
Гьикьван хуш я заз, хъваз вахъ галаз чай.
Иштягь зайиф я ви дидедин къе,
Мад къалабулух гьатнава рикIе.
Хтул:
Агь, гъавурдава, делил я, заз чиз,
КIанзава мад ваз куь кIвализ хъфиз.
И дуьньядавай кIвалерлай вири,
На лагьай тир, ам кIвал я ваз кIани.
Дагъларавай кIвал, ви хайи шегьер,
Шикилрай на заз къалурай иер.
Зазни хуш хьанай, къвалахъ галай гьуьл.
Гьаниз хъфейла, тIа жедач ви кьил.
Ам види я кьван, а шегьер рехи.
Заз чида кIвални вун чIехи хьайи.
Чида диде заз, вуна дуьз лагь ман,
Гьа кIвале, кьацIал, алани дарман?
«Лезги газетдин» 2019-йисан 21-нумрадай.
________________________________________________________________________________________________
ТIугъвал ва духтур
Садакай масадак акатдай азарриз аксивалдай духтурди тIугъвалдиз (эпидемия) суал ганалда:
— Я тIугъвал, ви къаст шумуд кас къирмишун я?
— Агъзур инсан бес я, — жаваб ганалда тIугъвалди.
Анжах и азардикди кьейибурун кьадар вад агъзурдалайни алатна.
— Я тIугъвал, вуна тапарар вучиз авуна? Бес вуна са агъзур инсан рекьида лагьаначирни?
— За кьейибурун кьадар гьа са агъзур я, амайбурун рикIериз кичIевиликди зарар хьана, чеб чпиз кьена, ина зи тахсир авач, — жаваб хгана азарди.
«Лезги газетдин» 2019-йисан 21-нумрадай.
_______________________________________________________________________________________________________
Дидени буба
Заз туькIуьрай кьеб
Кьведни сагърай чеб,
Уьмуьрдин метлеб —
Дидени буба!
Фу, хуьрек гайи,
Хурун нек гайи,
Заз мелек хьайи
Дидени буба!
КIвачив чил кьаз тур,
Темен гуз, зун кьур,
Хадач куь хатур,
Дидени буба!
Куь лайлайдин ван
Хьанай заз азан.
Авур заз рикI — чан
Дидени буба!
Элкъуьриз гъилер,
Жерягьдин тегьер,
Сагъ хъувур хирер,
Дидени буба!
Зун, кстах аял,
Я лугьуз кьегьал,
Дамах авур зал
Дидени буба!
Тахьуй лугьуз тIaр,
Аслан — гана тIвар.
Заз ала затIар —
Дидени буба!
Гьал хьайла сефил,
Квехъ жеда зи вил,
Яхъ куьне зи гъил,
Дидени буба!
Алакъада чун
Авай кар я хьун.
Куь са цIир я зун,
Дидени буба!
Бурж ала куь зал,
Чирай хайи чIaл.
Вахкуз жеда жал?
Дидени буба!
Эхь-эхь, сир туш им,
Къе закай итим
Авурбур даим —
Дидени буба!
Куьн хьтинбур жез,
Физва уьмуьр, къвез.
Ухшар я зун квез,
Дидени буба!
Тек са чка
ХъуьтIуьн югъ тир,
ЭкъечIна зун куьчедал.
Жагъурнай за фидай пад,кам виликна.
Тирвиляй зун ашукь кас зи Куьредал,
Зун адаз хьиз, зазни, пагь, ам килигна.
Карагна зи вилерикай чкаяр,
Гьич садрани акъат тавур фикирдай.
Чуплах ятIан тарарик квай ачаяр,
Зунни физвай чи дагъдин са жигъирдай.
Анжах пилтейри, цаварай аватиз,
Гиширар жез, тунавай зун суьгьуьрда.
Живер, мекьи кьуьд, рикIелай алатиз,
Къекъвезвай зун, Ватан аваз фикирда.
Ихтибарнай зал цIверекIри живедин,
Къвез зи гъилел мукъаятдиз ацукьиз,
Элкъуьриз чеб алмаздиз хам чигедин,
Капун юкьвал, са стIал жез, амукьиз.
Тек са чка фикирдаваз -хайи чил,
Чуькьвена за стIал къайи гъилевай.
Тек са чка — заз лап багьа, галай вил,
Эрзиман тир, гьа чIавуз зи рикIевай…
Зи дагъдин лекь
Вун — дагъдин лекь, зун — лацу лиф,
Экуь авур заз мичIи йиф.
Цава лув гуз чирна на заз,
РикIе ашкъи — гьевес аваз…
Ахъайна за дуьньядиз вил,
Акъатзавач анай зи кьил.
Тахьурай чи гьалар зайиф,
Вун зи лекь хьуй, зунни — ви лиф.
За гузва ваз цуьк алай хел,
Вегьез тахьуй на ам чилел.
Им гатфар я, ша захъ илиф,
Твамир на зи чанда гьайиф.
Хуш ятIани ваз ачух цав,
Галат хьайла агат вун зав.
Фин булахрал, ятар алциф,
Вун зи лекь хьуй, зунни — ви лиф…
Чизва заз
Са куьнални алачтIани къе зи вил
ЧизвайтIани тежедайди патав къвез,
Фадлай вуна кьазмачиртIани зи гъил,
Сефил яз гьал, атана зун вахъ къекъвез.
Зи уьмуьрдин шад йикъар хьайи кIвале
Гила, масад галаз, шад тир ви гуьгьуьл.
Киснавай зун, дерт авайтIани рикIe,
Анжах къвезвай вилерилай накъвар туькьуьл.
Атана зун куьчедиз ви кIвал авай,
Яргъалай ви экуь кIвализ килигна.
Зав гвайди зи пашман рикI тир, тIaл авай,
За жува-жув тахсиркардив гекъигна.
За масадаз туна ви кIвал, экв авай,
Умуд квачиз, ятIани кам къачунва .
Заз дуст хьанва варз, цавара тек авай,
Адаз фадлай зи ялгъузвал акунва…
«Лезги газетдин» 2020-йисан 37-нумрадай
__________________________________________________
ЦIийи йис
ЦIийи йис, зи вил алай вал,
Са йисалай атанвай.
Гвайвиляй вав чIехи чувал,
Ширинлухрив ацIанвай.
Кеферпатан лацу живер
Валай вилик атана.
Гумрагь я вун гъайи шивер,
Яргъал мензил атIана.
Къай Ханум ва Аяз Буба
ЦIайлапан хьиз-къуватар
Гва чпивни ацIай турба,
Виридаз гъиз савкьатар.
АцIай вацра нур гудайла,
Рак гатана, ша кIвализ.
Шад жеда зун, вун атайла,
Чими я вун зи рикIиз!
Зи гъил кьуна, стха физва,
Елкадал экв куькIуьриз.
РикIе чна гафар хуьзва,
Ваз шиирар туькIуьриз.
* * *
РикIи ван авурла, хкаж жез дамар,
Назикдиз къачузвай чилел къвез камар,
Къвезва цIийи йис чаз, ажайиб заман.
Чи вил ала вал, фад ша, азиз мугьман!
ЦIийи я цIийи йис, цIийиз кьан чна.
Сагъвални бахтар квай шербет хъван чна!
Къведа ам, живедал акъудиз цуьквер,
Гатфарни гад гъида, гьакI зулни иер.
Мукьва жезва, къвезва, хъсан йис я ам,
РикIик гьевес кутадай, йигинардай кам!
Къвезвай цIийи йис хьиз, цIийи хьуй вири.
Дагъларин цIегьер хьиз, дири хьуй вири!
Цавун бушлухра сирнав ийиз, цифер
Къекъвезва, ваз гудай жагъуриз гъетер.
ЦIийи йис, хуррам ая чилер-цаварни.
Къурмиша дуьньяда чIехи суварни.
Хкажа бокалар, виниз кьан чна,
Сагъвални бахтар квай шербет хъван чна.
«Лезги газетдин» 2022-йисан 1-нумрадай.
________________________________________________________________
Нумрадиз шиир
“Лезги газет”
“Лезги газет” магьшур хьанвай дуьньядиз,
Виш йис хьанва къуллугъ ийиз дидедиз.
Ви гьар са чин гьа гуьзгуь хьиз михьи я,
Валай ватанэгьлияр лап рази я.
Тежрибадин мухбирар аваз кьиле.
Везифаяр кутаз вилик, кьаз гъиле.
Ви тарихдал баркаллад таж алаз хьуй.
Хайи газет, вун чи халкьдихъ галаз хьуй!
Интернетди хъувуна вун чав агуд,
Зун сад туш гьа, яргъа ава са шумуд.
Агалкьунар хкаж хьурай газетдин!
Лугьузва ваз жуванбуру гьуьрметдив!
Яргъи ийиз, Ватандай чав вугуз гъил,
Ачухариз гъамлу хьайи рикI, гуьгьуьл.
Кlелдайбурун рикIе ашкъи, нурар таз,
“Лезги газет”, мубаракрай яшар ваз!
«Лезги газетдин» 2022-йисан 4-нумрадай.
____________________________________________
Дагъларин жузун
Вахт хьанай заз хатадай
Чи дагъларив рахадай.
Уф гана, руг алудна,
Гъиз, цуьквер зав агудна.
Лагьана заз, кьуна гъил:
— Ачухарда ви гуьгьуьл.
Ша, ацукь къе зи патав,
Агуда къвал зи къвалав.
Ийин чна суьгьбетар,
За лугьун зи хесетар!
Дагълар я зун, къванцин рикI
Бес жедачни икI гъарикI!
Текдиз тунва зун, акъваз!
Себеб вуч я фин яргъаз?
Гьинава, лагь, бахтар ви?
Къвез, алатна вахтар ви.
Течиз, акьална на рак,
Зи хесетар квайди вак.
Гила лекь хьиз рагара,
Гьахьна вун зи ракIара,
Чир хьухь, за дамахиз вал,
Гьикьван шад ятIа зи гьал.
На салам гайи чIавуз
Кьил хкажна за цавуз.
Ачух хьана гьалар зи,
Артух хьана къатар зи.
Акъваз, туькIуьра рекьер,
За гуда ваз зи цуьквер.
Вунни зун хьиз зирек я,
Чун сад-садаз герек я.
Сад я чак квай хесетар,
Хъийимир мад къелетар!
За чIeхи авур аял,
Хъсан чида ви хиял.
Чизва, захъ хьанвай ви вил,
За къачузва валай гъил.
Зун дагълар я, вун дагъви,
Зак — михьи яд, вак — иви…
— Кисна зун, кьунач хабар,
Жагъанач заз мад гафар.
Нагъв атана вилериз,
Икрамна за чилериз.
Лайлайдин сес акъудиз,
Вичин месел къаткурна.
Малаикар агудиз,
Вафалувал къалурна.
ФенатIани ахвариз,
Тахсир квайди гьиссна за.
Темен гана, кьве гъилив
Кьуна зи чил, кисна за.
Август 2022-йис
Вегьез тахьай кагъаз
РикIиз тади гузвай сирер,
Гьич санизни тефена.
КIан хьанай заз сагъриз хирер,
Абур, чарчел вегьена.
А цIелхем на зи рикIe тур
Лугьуз, цIийи-цикIeлай.
Адрес чириз, кагъазар сур,
Хъувунай за гъилелай.
Кхьена чар, амма чизвач,
ГьикI агакьардатIa вал.
Ви гафар рикIeлай физвач,
АватIани, хизан-кIвал.
Гьинава вун, гьинава, лагь?
Вакай авач са хабар.
Зи кьисметдиз на авур агь,
Галукьиз, жезва къабар.
Гъил къачу на тахсирдилай,
Вун кьисметдай акъатна.
Ви цIа кузвай факъирдилай
Вири дердер агатна!
Кхьиз цIарар, куьтягь жезва
Кагъаз кьунвай гъиле за.
Анжах сакIан куьтягь жезвач
Гафар, хуьзвай рикIe за.
Агална, ам хурудив кьаз,
За накъвадин стIалдал.
Къени, вегьез тахьай кагъаз
Алама зи столдал.
1987-йис.
Алчахдиз
А кицIин хва, кицIин гурцIул
Тур зунжурда, гилигна чIул.
Пехъи хьанвай, секин тежез,
Иесидин шаламар нез.
Чир тахьай кьаз дуствилин гъил.
Гьукуматдин тIуьна на кьил!
Гьарам хьуй ваз дидедин нек,
Халкь чукурна, авур гьелек!
Вун пис кас я, стха такур,
Садвал хуьзвай арха такур.
Саймиш хъийин тийиз тухум,
Гьисаб такьаз, элкъуьрна тум.
Ваз акI хьанай яргъа авай,
Америка я ваз гьарай!
Кваз кьан хъийин тийиз ви къул.
Я гуж авач, я вахъ акьул.
Маса гана хайи Ватан,
Шумуд жегьилдин пучна чан!
Гьарам хьуй ваз дидедин нек,
Къалур тавур тирди эркек!
Урус халкьди, на тIарай кьил,
Къачудан бес валай къе гъил!
Стхайрикай хайи жуван,
На душманар авуна кьван.
Хъуьрена вал дуьнья вири
Гьайиф вак квай севрен иви!
Нефс къати, келле буш алчах!
Лугьудай гаф амач мад чахъ!
Агъан тийир кьиса хьтин,
Махарик квай кваса хьтин.
Акуна чаз вилералди,
Рекьиз тазва гъилералди.
Зеленский хьтин алчах,
Квахьуй, фирай маса патахъ!
Октябрь 2022-йис.
Хуьруьга мугьманда
Тагьиран руьгь секин хьанвай,
Фадлай аваз ахвара,
Къе захъ галаз рахурна за,
Гьахьна адан варара.
И кIвалера, Тагьир къекъвей
КIвачин гелер гьиссна за.
Шаирди заз гайи илгьам
РикIe туна, кисна за.
АкI тир хьи заз илиф хьанва
ТIебиатдин къеледиз,
Самур вацIун михьи цери
КьатIиз, авур дередиз.
Килигна зун Шагь дагъдизни
А варарин гирведай.
Ана шаир, цуьквер кIватIиз
Авай, тик квай гуьнедай.
Бала хьиз зун чIехи дагъди
Кьуна вичин къужахда.
Лагьана заз зайифмир экв
Шииратдин утагъда.
Кхьихь, зи руш, зегьмет чIугу,
Дидед чIал хуьн герек я.
Шаирдин ирс давам хьуниз
Вавай жедай куьмек я.
Август 2022-йис.
Зун дуст хьуй ваз
Нин фикирри кьунва рекьер?
Куьз фад хьана чIарар рехи?
Ни туна, лагь, ви рикIeл хер?
Дерт хьанвани тежер эхи?
Лагь, куьз хъуькъвек кутунва гъил?
Таб хьанани муьгьуьббат ви?
Вав ахъайиз туначни вил,
Хар хьиз атай мусибатди?
Тахсир вид туш, хабар я заз,
Ваз килигнай катран вилер.
Михьи рикIе акьурнай цаз,
Агатайла кIанивилер.
Къай авани ви хуруда?
Саврухри къе кьунвани рикI?
Вак тахсир ква гьикI лугьуда,
Гьа вун хьиз, зун хьанва гъарикI.
На муьгьуьббат турла хъиле,
Ам хъел хьана къакъатнани?
Къизилгуьл цуьк кьурла гъиле,
Адан цацар агатнани?
Акъвазда зун вал вил алаз,
КIанивал чав агатдалди…
Шад вахтарик умуд кутаз,
Пашман гьиссер къакъатдалди.
Эвера заз, тур зун рикIe,
Ялгъуз тадач, атана за,
Кьисметди къе а ви рекье
Тунвайди зун кьатIана за.
Куьз сефил я, це са жаваб,
Гьинва кIан хьун къиметдик квай?
Дуьнья михьиз хьайила таб,
Бейкеф жемир кьисметдикай.
Лагь вири заз на хьайивал,
Ви метIерал суст жеда зун.
Гуз тахьайтIани кIанивал,
Ваз вафалу дуст жеда зун.
2016-йис.
«Лезги газетдин» 2022-йисан 46-нумрадай.
______________________________________
Девир — аям
Европани мублагь запад
КIватIал хьанва, хьана са пад.
Лацу кIваляй къвезавай цIук
Кутазва халкь, кьунва пацук.
Амалдалди Совет уьлкве,
ЧукIурайди ам я сифте.
КьатI-кьатI авур чIехи гьукум,
Чи хийирдал авур гьужум.
Гьалдарна са халкь садал-сад
Идлай агъур кар аван мад?
Им гьи вахт я, им гьи вяде,
Ислягь чилел физва дяве.
Зун викIегь я, дуьньядин мал
Зид я лугьуз, хьанвай расал
Америка яракьар гваз,
Гьужумрава, гъулгъула тваз.
Урусатдин пай тир чIехи
Украина хьанва дили.
Гъиз яракьар, танкар чIехи,
ЧукIурзава чпин ери.
Къуншийрикай кьазва душман,
Кваса-пачагь текъведай ван!
Са бязибур, туна уьлкве,
Европадиз гьатна рекье.
Къурабайриз акI тир сифте
Гьазур як твадайд хьиз сиве.
Рекьелай алатай фагъир,
Акурла вич атай жигъир.
Маса чара амукь тавур,
Хъсан кIвале ацукь тавур.
Кьенят ийиз гьатай кепек,
ГьакI дишегьли, гьакIни эркек.
Чун вердиш жуьре туш лугьуз,
Им жумун шире туш лугьуз.
Чпин руфун тахьайла тух,
Наразивал жезва артух.
НАТО-дини кьушунар гъиз,
Бомба гадриз гьуьлерин циз.
Крым, Донбасс кьулухъ вахце,
Урусатдив тадач лугьуз!
И сеферда хьайитIани,
Гъалибвал вугудач лугьуз!
Лагь, вуч тахсир я Путинан
Мягькем кьунвай хайи Ватан?
Хазина гвай Сибирдин там,
Куь кIиринай фидайд туш ам.
Санкцияр гуз, хайи уьлкве
Югъ-къандавай жезва кIвенкIве.
Эгер магъарда авай сев,
ЭкъечIна, агатайтIа квев.
Сад авуртIa гьарам-гьалал,
Мез рахада маса чIалал.
Гьич са кIусни алайд туш шак.
КичIевилер акатдач чак.
Уьлкве авач гьич вав къведай!
Аскерар чи гъалиб жеда!
Сабурсузвални чаз хас туш,
Къведа вахтарни гудай тIуш.
Ислягьвилин лишан алай
Пайдахри лув гуда цавай!
Украина гьайиф-гьайиф!
Яракьралди авур зайиф!
Кваса-пачагь ала чи вил
Квел къведатIа ви эхир кьил!
Хайи чил хуьз тахьай угъраш,
Ви тумуна акьада лаш!
Эверайла, талгьана гьай,
Тур ватанда дяведин цIай!
АкI хьанай ваз, я кьей кваса,
Жувахъ ялдай гва вав каца.
Чир тавуна дустни душман,
Америка хьанва ваз кIан.
Ада гузва къе ваз гуьлле!
ЗатI авачир я буш келле!..
«Лезги газетдин» 2023-йисан 9-нумрадай.
___________________________________________
Ватан
Кьисметди зун акъуднава яргъариз,
Хайи чилел кIвачин гелер туначир.
Зи фикирар мад хъфизва дагълариз,
Кьве гъиливни куьз за абур кьуначир!
Са чил я им ,са варз я им, са рагъ я.
Жумартвилив чим-экв гузвай рекьиз зи.
КIвал,веледар,хизанни заз са бахт я,
Хайи къулан чим бес жезвач рикIиз зи.
Тахьайвиляй зи Ватандин къадир заз
РикIин кIусар элкъвезва хьи накъвариз!
Дарихвили лугьузва къе есир заз,
Темен гудай къе за хайи накьвариз!
Чи кьисметри, гьуьлуьз физвай вацIу хьиз.
Хабар такьаз, чун тухузва яргъариз.
Вахт хьайила, патав къвез, куз, гьа цIу хьиз,
Ажалри ял хъийизва чун дагълариз!
Зун дуст хьуй ваз
Нин фикирри кьунва рекьер?
Куьз фад хьана чIарар рехи.
Ни туна, лагь, ви рикIeл хер?
Дерт хьанвани тежер эхи?
Лагь, куьз хъуькъвек кутунва гъил,
Таб хьанани муьгьуьббат ви?
Вав ахъайиз туначни вил,
Хар хьиз атай мусибатди?
Тахсир вид туш, хабар я заз,
Ваз килигнай катран вилер.
Михьи рикIе акьурнай цаз,
Агатайла кIанивилер.
Къай авани ви хуруда,
Саврухри къе кьунвани рикI?
Вак тахсир ква гьикI лугьуда,
Гьа вун хьиз зун хьанва гъарикI.
На муьгьуьббат турла хъиле,
Ам, хъел хьана, къакъатнани?
Къизилгуьл цуьк кьурла гъиле,
Адан цацар агатнани?
Акъвазда зун вал вил алаз,
КIанивал чав агатдалди.
Шад вахтарик умуд кутаз,
Пашман гьиссер къакъатдалди.
Эвера заз, тур зун рикIe,
Ялгъуз тадач, атана, за.
Кьисметди къе а ви рекье
Тунвайди зун кьатIана за.
Куьз сефил я, це са жаваб,
Гьинва кIан хьун къиметдик квай?
Дуьнья михьиз хьайила таб,
Бейкеф жемир кьисметдикай.
Лагь вири заз на хьайивал ,
Ви метIерал суст жеда зун.
Гуз тахьайтIани кIанивал,
Ваз вафалу дуст жеда зун.
Мус къведатIa шад ийидай хабарар?
ЦIигел я зун гьал шад жедай хабаррихъ.
Гьикьван хьурай яб гуз туькьуьл тапаррихъ?
КIанзава заз ван жез бахтлу инсанрин.
Эвер гунар, анжах уьмуьр хъсанрин!
Чилерилай квахьна лугьуз COVID-ни.
Яшар хьана, фена лугьуз, кьейидни.
Жагъанва лугьуз духтурриз дарманар,
Вири азарар хъийидай хъсанар.
Хуш туш заз гьич гъиле кьун пис яракьар.
Кавхаяр — бул, къанун тежер алакьар.
Гьукуматар гъиле кьуна фидай кас,
Дявекар ваъ, хьуй ислягьвал хуьдай кас.
Сефил жезвай дидеяр чи йикьера
Мус акурай мехъерик физ, рекьера?
Пак михьи дин руьгьда авай къалуриз
Мус чир хьурай, гьикьван хьуй ам кьацIуриз?
Вич хуьзвай кас, масадан, къул чукIуриз,
Вичиз муьтIуьгъарзава, гъуд юзуриз.
Гьар миллетни са инсан я, са чан я,
Кашар, мекьер, кьиникьар заз такIан я.
Хуш туш ихьтин хабарар заз са кIусни,
Интернетдай татурай ван са къузни.
Дуьньяда чаз уьмуьр жезвай тIимил вахт,
Гьар са касди лугьурай заз ава бахт.
Туькьуьлвилер, дердер лагь мус тIимил хьуй?
Иви хъваз, бегьер гайиди гьи чил хьуй?
Вахтни зулун сефил я, кьеж агудиз.
ГьикI женг чIугван, и залан вахт алудиз?
«Лезги газетдин» 2023-йисан 19-нумрадай.
______________________________________________________
Ватан
Са диде, са чил, са рикI-чан ава чахъ,
Кьаз абур къужахда, Ватан ава чахъ.
Чун чIехи жезва вун рикIeваз, Ватан,
Гайи тербиядин рекьеваз, Ватан.
Чаз масан я ви гьар са къван, къумбакни.
Умудар кутазва рухвайри вакни.
Чун чIехи жезва вун рикIeваз, Ватан,
Гайи тербиядин рекьеваз, Ватан.
Ви гегьенш чуьллерни, дагъни дуьзенар
АтIуз чун гьазур я, яна леэнар.
Чун чIехи жезва вун рикIeваз, Ватан,
Гайи тербиядин рекьеваз, Ватан.
Мад лугьудач
Вав ихтибар вугудач за,
Са гафни мад лугьудач за.
Гьардав вичин гва гьахъ-дуван.
Галатна лап лугьудай кьван.
Акуна заз шумудни сад,
Крар сад гвай, гафар — масад.
Цин лекъвез са гьуьл лугьудай,
Чара касдиз гъуьл лугьудай.
Яд хьиз чехир хъвадай гзаф,
Цуру хьанвай, акьалтна каф.
Шуьрбет я им, мад хкваш кван
Лугьудайбур тIимил туш кьван.
Къачуз кар, гьекь физ, авур за.
Къведа амалдар сикI хьиз са.
Сад рикIивай диндал машгъул,
Муькуьд гьазур гуьцIиз чукIул.
Садбуру яб гузва рикIиз,
Садбур физва чIуру рекьиз.
Гьуьжетункай авач файда,
Гьар садав гва вичин къайда.
Садаз чида куькIуьриз экв.
Муькуьдаз кIанда мичIи тIекв.
Мад гьуьжетар хъийидач за,
Гьардав гвайла вичин къайда.
07.02.22
ХинкIар
Лацу гъуьруьн кьелечI чкал
Акьалнай папа.
Яру кIекрен, хвейи кьурал
Гьазур тир шурпа.
Гъваш зи вилик, ацIурна кур,
Фад чими хинкIар.
Неда тадиз гъилеваз тIур,
Са сини хинкIар.
Къатухдини серки регъвей
Дад тунай сиве.
Хвехверини ахпа вегьей,
Кьан за квез хиве.
Гъваш зи вилик ацIай сини
Дад алай хинкIар.
КIус амай кьван неда вири
Алудиз якIар.
Гьар юкъуз гайитIани гъиз,
Икрагь жедач гьич.
Вич вичелай туьтуьнай физ,
КIанарна заз вич!
Гъваш зи вилик, ацIурна кур,
Фад чими хинкIар.
Неда тадиз, гъиле кьаз тIур,
Гьа вири хинкIар.
07-02-2023
Тек са чка
ХъуьтIуьн югъ тир, экъечIна зун куьчедал.
Жагъурна за фидай рехъ, кам виликна.
Тирвиляй зун ашукь кас зи Куьредал,
Зун адаз хьиз, гьамни къе заз килигна.
Пайда хьана зи диде гвай асаяр.
Гьич садрани акъат тавур фикирдай.
Чуплах тарцин гъил кьунавай гьачаяр,
Зуннии физвай гьа заз чидай жигъирдай.
Анжах пилтейри, цаварай аватиз,
Гиширар жез, тунавай зун суьгьуьрда.
Яшар, мекьи кьуьд рикIелай алатиз,
Къекъвезвай зун, Ватан аваз фикирда.
Ихтибарнай зал цIверекIри живедин,
Къвез зи гъилел мукъаятдиз ацукьиз.
Чебни ухшар тир алмасдиз чигедин,
Капун юкьвал са стIал хьиз амукьиз.
Тек са чка фикирдаваз — хайи чил —
Чуькьвена за къайи стIал гъилевай.
Тек са чка багьа я заз, гала вил,
Гьич садрани акъат тийиз рикIевай.
Яру бубуяр
Зи рикI алай цуьквер — яру бубуяр.
Гила гьикI хьанатIа аку бубуяр.
Зи ярди зи хатур хайи арада,
Вегьена куьн чилел, тунай кьарада.
За рикIe тур цуьквер, бубуяр яру.
Гьарнихъ акъудна куьн акъатай гару.
Чи араяр са кIус къайи арада,
Гьайиф, зи ярди куьн тунай кьарада.
Гуьрчегриз жедай куьн зун физвай рекьер.
Зи яру бубуяр, зи рикIин цуьквер.
Зав хъел хьана хатур хайи арада,
Зи кIанида туна абур кьарада.
А бубуйрик квайди тир чIeхи умуд,
Чими гатфар гъида лугьуз са шумуд.
Заз, муьгьуьббатди рум гузвай арада.
Це жаваб, куьз тунай, абур кьарада?
Зи къужах ацIанвай яру бубуяр.
Вуна заз гайибур тир, зи хаму яр.
Са багьнадлай зав хъел хьайи арада
Куьз чилел вегьенай, тунай кьарада?
Ибур вахтар тир вун гьатай зи рикIe.
КIанивилин ярж тир бубуяр рекье.
Инсаф тийиз, ви цIу кайи арада
Яру бубуярни гьатнай кьарада.
ЦIай кьунвай зайиф рикI кузвай кваз ялав.
Яру ранг элкъвенай, рангуниз чIулав.
КIанивили кьадар чирдай арада
Лагь, вучиз бубуяр туна кьарада?
Зи яру бубуяр, умудрин бине,
Гьайиф, куьн амач мад зун физвай рекье.
Зи уьмуьрди бегьер гузвай арада
Зи рикI тIарай ярди тунай кьарада.
03-01-2020
Дегиш хьайи гьалар
На, таниш жез, вугайла гъил.
Суьгьуьрди элкъуьрнай зи кьил.
За ви гъиле тунай зи рикI,
Зун ягъалмиш хьанай гьа икI.
Ви гафари жаза гуз пис,
За авунай муьгьуьббат гьисс.
На ялавар кутурла зак,
За ахъайнай ваз рикIин рак.
Ваз адетдин дуьнья тир ам,
За женнетдиз къачунвай кам.
Вун къекъвезвай — за гузвай лув.
Вун секин тир — за цIа тваз жув.
Вун хъуьренай зи гьалдал, зал.
Зи ивидал акьалтнай звал.
Къакъудна чун четин рекьи,
Зун гатфар тир, вун кьуьд мекьи.
ЦIигел хьайла вун гатфарихъ,
Тамарзу яз зи ракъарихъ.
Вахт тиртIани къай кумачир,
Зун руьхъ хьанвай цIай кумачир.
2021-йис
Цуькверин цIар
Цуьквер хьуй лугьуз, за тум цайила,
Арайра хьанай сад-кьвед къалгъанар.
Пехилвал ийиз, бегьер гъайила,
Хьана чеб чпиз абур душманар.
Им са дуьнья, гвай вичин къайда,
Гьар са затIунив вичин хесетар.
Цуьк цайитIани, къалгъан жез пайда,
Куьз тIебиатдив гватIа «къелетар».
ЭчIeна за сал къалгъан акъатай,
РикIивай а кар тахьaйла кьабул.
Душманар квахьна дустар агатай,
Цуькверин цIарцIи бегьер гана бул.
02.02.22
Гатфар
Къацу жезва чуьл,
Ракъини кьаз чил.
Гьазур я тарар
Ахъайиз тIурар.
Чубарукар шад
Жуьтер жезва мад.
Санал ийиз муг,
Чи кIвалин къавук.
Им я хуш хабар:
Чаз жезва гатфар.
Живедин кIаник
Кьил хкажиз тик.
Алвандин гъверер,
Гьикьван я иер.
Гьазур хьухь куьн физ,
КIунчIар кьуна гъиз.
Суварин юкъуз
Чи дидейриз гуз!
Хайи Ватан
Четин я заз, дагъ галачиз къуьнерихъ,
Ширин я кьван жув чIехи хьай бинеяр.
Гекъиг жезвач Европадин чилерихъ
Къван квай синер, къузаярни гуьнеяр.
Девлетлу са вилаят ятIани им,
Азад тушиз, билбил я зун кьефесда.
Ватан жедач садрани им гудай чим,
Лезгистан — муг аваз хурун нефесда.
Ина кьакьанвал ава тик кIвалериз,
Гекъигна за, мадни кьакьан я дагълар
Заз чими я Дагъустандин ценерив.
КукIушра жив, дуьзенра — дигай багълар.
2014-йис
* * *
Кьисметди зун акъуднава яргъариз,
Хайи чилел кIвачин гелер туначир.
Зи фикирар мад хъфизва дагълариз,
Кьве гъиливни куьз за абур кьуначир!
Са чил я им, са варз я им, са рагъ я.
Жумартвилив чим-экв гузвай рекьиз зи.
КIвал, веледар, хизанни заз са бахт я,
Хайи къулан чим бес жезвач рикIиз зи.
Тахьайвиляй зи Ватандин къадир заз,
РикIин кIусар элкъвезва хьи накъвариз!
Дарихвили лугьузва къе есир заз,
Темен гудай, къе за хайи накьвариз!
Чи кьисметри, гьуьлуьз физвай вацIу хьиз,
Хабар такьаз, чун тухузва яргъариз.
Вахт хьайила, патав къвез, куз, гьа цIу хьиз,
Ажалри ял хъийизва чун, дагълариз!
1986-йис
Мус къведатIa шад хабарар
ЦIигел я зун гьал шад жедай хабаррихъ.
Гьикьван хьурай яб гуз туькьуьл тапаррихъ.
КIанзава заз ван жез бахтлу инсанрин.
Эвер гунар: анжах уьмуьр хъсанрин!
Чилерилай квахьна лугьуз ковидни,
Яшар хьана, фена лугьуз кьейидни.
Жагъанва лугьуз духтурриз дарманар
Вири азарар хъийидай хъсанар.
КIусни хуш туш заз гъиле кьун яракьар.
Кавхаяр бул, къанун тежер алакьар.
Гьукуматар гъиле кьуна фидай кас,
Дявекар ваъ, хьуй, ислягьвал хуьдай кас.
Сефил жезвай дидеяр чи йикьера.
Мус акурай мехъерик физ, рекьера.
Пак михьи дин руьгьда авай къалуриз,
Мус чир хьурай, гьикьван хьуй ам кьацIуриз.
Вич хуьзвай кас, масадан къул чукIуриз,
Вичиз муьтIуьгъарзава, гъуд юзуриз.
Гьар миллетни са инсан я, са чан я.
Кашар, мекьер, кьиникьар заз такIан я.
Хуш туш ихьтин хабарар заз са кIусни,
Интернетдай татурай ван са къузни.
Дуьньяда чаз уьмуьр жезвай тIимил вахт,
Гьар са касди лугьурай «заз ава бахт».
Туькьуьлвилер, дердер, лагь, мус тIимил хьуй?
Иви хъваз, бегьер гайиди гьи чил хьуй?
Вахтни зулун сефил я, кьеж агудиз.
ГьикI женг чIугван, и залан вахт алудиз.
Ша, хабарар, хъсанбур, зун шад ийиз,
Вири халкьар и са чилел сад ийиз.
«Лезги газетдин» 2023-йисан 33-нумрадай.
_____________________________________
Ашна
(Новелла)
Я руш, Гуьлгвез, вун вуч гьалар я? Вун хуьрериз мус хквезва? Вун анра лап секиндиз ацукьнавайди хьиз аквазва заз.
Вацапдай и гафар кIелай зун мягьтел хьана. Телефондин нумра танишди тушир. Им вуж хьурай? — суал фена бейнидай.
— Вун вуж я? — кхьин хъувуна за адаз.
— Зун ви къунши Магьият, — хтана жаваб.
— А-а-а-а, Магьият, вун яни? Ваз зи нумра гьинай жагъана? ГьикI ава куьн, кефияр-гьалар, хуьрера вуч хабарар ава?
— Пис туш, чун вири хъсанзава, гадани свас отпускриз хтана са варз хьана, гила хъфенва аяларни галаз, кIвалер ичIи хьайиди хьиз ава. Гила зунни Агъамирзе я кIвале амайди, сад-садахъ гелкъвез ава чун. Я руш, а ви нумра за ви балдуздин рушавай къачуна. Вун, гъуьл иниз рахкурна вуч секиндиз ацукьнава ана, вун мус хкведайвал я.
— Я Магьият, билетар гъиле ава, сентябрдин къадаз акъат хъийида зунни. Гьеле кIвалах ийизва. ЦIи за кIвалахдилай муьгьлетни са кIус геж хьиз къачунай. Гьаваярни серин хьурай, регьятдиз ялар ягъиз жедайвал, гатун вахт лап чими я. Сифтедай хьиз дурум гузни жезмач. ГьикI ава зи юлдаш анра, аквазвани ваз ам?
— Я руш, лугьун гьикI ийин, талгьанани гьикI акъвазин… Вуна заз яб це, анжах зун вав рахайди садазни чирмир. Ви гъуьлуьз ина ашна авай хьтинди я.
— Я чан Магьият, ашна вучтинди я, гила са яшариз акъатайла, ам вуч гаф я вуна заз лугьузвайди?
— Вун зи чIалахъ хьухь, къунши, акуначиртIа, ван хьаначиртIa, за ваз кхьинни ийидачир. Куьне кьакьан цлар эцигна, гьаятда вуч аватIа са акьван регьятдиз сифтедай хьиз аквазвачтIани, заз ам рахадай ван къвезва. Ви юлдашди а жугъунарни чаз вичи ийизвай крар акун тавурай лагьана хкажнавайди я. Гьатта са сеферда куь чардахдик, кьведни ацукьна чаяр хъвадайлани акуна заз. Са зун туш акурди, муькуь къуншидизни акунва. Ваз хьиз, лацу чIарар авай дишегьли я.
— Я руш, я Магьият, акъваз, абур жедай кIвалахар туш эхир. Къе са яшарив агакьайла, зун адахъ галаз яшамиш жез саки 45-йис я, садрани акурди туш заз адай ахьтин крар.
— Вун итимрихъ агъазвани, дагъвийрихъ? Ваз артист Жигерханян акунайни, виридаз машгьур, пудкъанни цIуд йисалай алатайла, жегьил дишегьлидал ашукь хьайи? ГьакI хьайила, чан вах, абурухъ агъамир! Ви итимни жибинда пул авай ксарикай я. Заз куь гьаятдай абур сад-садав рахазвай ванерни къвезва: «Сара, ша чун салаз фин». Гагь ада «акъваз, зун исятда Дербентдиз фена хкведа, за ваз балугъни гъида, анжах, Сара, вун сефил жемир» лугьузвай. Югъ атана, адан тIвар я, Гуьлгвез, ви итимдин мецел алайди, Сара, Сара лугьуз.
Я руш, ам сифте хтай вахтара гьич аватIани чир жедайди тушир, гила лап гуьгьуьлар ачухдиз чахъ галазни рахазва, куьчейра гьалтайла. Са гьафте идалай вилик за, куьчедал гьалтна, жузунар авурла, хъсан я вири, Белиждиз физ экъечIайди я зун, Сарадин ем куьтягь хьанва лагьана. Садлагьана вичяй акъатна-ееее, фикир тавуна. Вичин гуьгьуьларни лап ачухзавай.
Килиг къунши, жув килиг, зиди ваз акур кар лугьун я, анжах зун маса гуз тахьуй. Жува чира вири, — лагьана, хкудна Магьията телефон.
Телефон столдал эцигна, гагь зак хъуьруьн акатиз, гагьни зи кьилиз рикI тIар жедай фикирар къвезвай. Нянихъ зенг ийида за адаз, хабар кьада Сара вуж ятIа лагьана, жува-жув секинарна.
Вахт лап яргъал физвай, къуншидин хабардини ажугъ артухарзавай. Гьикьван секинариз, жуваз сабур гуз алахъзавайтIани, Магьиятан гафари рикIиз азаб гузвай.
Нянин сятдин 8 тир. Голландиядинни Урусатдин арада кьве сятинин тафават ава. За юлдашдиз зенг авуна. Ада трубка къачуна ва наразивилелди лагьана:
На гьикьван зенгер ийидайди я, вуч кIанзава ваз. Зун ахварал фенвайди тир.
— Акъваз-акъваз, са шумуд суал гун за ваз, ахпа ксус. А кIвалевай Сара вуж я?
— Сара я ман, зи юлдаш.
— Ам ваз гьинай атана?
— Кьуна, куьчедай гваз хтана.
— Вуу-у, вун дили хьанвани, я итим, куьчейрай кьаз, дишегьлияр кIвализ гъиз? Къалура кван ам заз?
— Эй, ваз …вуч ава? Ам за гъанвайди я. Ксуз тур зав, жувни секиндиз ксус, — лагьана, трубка хкудай зи юлдашди зун лап дили авуна.
И йиф заз гьикI акъатнатIани чир хьанач. За гила билетар ва отпускдин йикъар гьикI дегишардатIа, садазни хабар тавуна, хъфена, а ченгидин кьилел гьикI цIай къурдатIа лугьуз, хъфидай планар кардик кутаз башламишна. Сифте билетар дегишарна, ахпа за кIвалахдин месэла гьялна.
Начальникдикай тапараруниз мажбур хьана. Адаз отпускдиз хуьруьз хъфенвай итим писдаказ начагъ хьанвайдакай, адаз зи куьмек кIанзавайдакай лагьана. Гена чIехиди зи гъавурда гьатна.
— Хьурай, ятIа, ви гьуьрметдай за дегишарда ви отпускдин вахт, хъвач, гелкъуьгъ жуван кIанидахъ, — лагьана ада, чина хъвер аваз.
Гила заз галкIидай са карни амачир, билетар — гъиле, вахтни дегишарнава. Киш югъ алукьнамазди, рекье гьатда.
Гена хъсан хьана, Магьията заз хабарна, тахьайтIа, низ чидай ада мад вуч кьуьруькар акъуддайтIа, — фикиррик квай зун.
Киш югъ. Вили лиф хьиз, луварни ахъайна акъвазнавай самолетдин вил зал алайди хьиз тир. Ацукьнамазди, ам цавуз хкаж хьана. Са пуд сятни алатнач, зун Урусатда авай. Махачкъаладиз хъфизвай самолетдал вил алаз 6 сятда акъвазна кIанзавай. И вахт акьван яргъал физвай хьи, заз гьар са сят са вацрай аквазвай.
Махачкъаладин аэропортуна такси кьуна рехъ давамар хъийизвай зун, кIвале сятдин шумудриз жедатIа ва абурун вилик жув лайихлудаказ гьикI тухудатIa лугьуз, фикиррик квай. Таксистди са ихтилат башламишайла, я тахьайтIа, са суал гайила, кьилиз тефиз, за мад сеферда, куьне вуч лагьанай лугьуз, хабар кьазвай.
Аллагьдиз шукур хьуй, гена агакьзавай вахт йифен сятдин 11 тир.
Къалмакъал акъатайтIани, къуншийриз ван жедач, абур ксанвай секин вахт я — фикирзавай за. Агакьна хуьруьз. Шоферди чи кIвалин вилик акъвазарна машин. Ам рази авуна, рекье хтуна за.
КIвалин варарин ва ракIарин куьлегар зав гвайди тир. Зурзазвай гъилералди ракIар ахъайна, кIвализ гьахьна зун. Уьмуьрдин юлдаш гьеле ксанвачир, кIвале экв кузвай. Цавай аватайди хьиз, кIвалин юкьвал акъатай зун акурла, юлдаш тадиз дивандилай къарагъна, кичIe хьайи жуьреда заз килигна, вичин вилер тIушуниз башламишна.
— Вун гьинай акъат хъувунвайди я, тахьайтIа, вилерикай карагзавайди яни? — лагьана ада.
— Зун гьинай акъатнавайди ятIа за чирда квез,- гагь са кIвализ, гагь маса кIвализ гьахьиз, виринра эквер куькIуьрна за. Санайни Сара такурла, эхир суал гана.
— Гьинава ви Сара? Катнани ви пул гъиле гьатайла?
— Пул вучтинди я эхир? Я руш, са вацралай гзаф вахтни амаз, кIвалахни гадарна, хкведай вуч хьанвай? Вуна гузвай суалрин гъавурдани зун гьатзавач. На лугьузвай Сарани катнавач. Ам чими кIваляй гьиниз катда кьван, атIангье креслодал ксанва вичиз,- лагьана, заз, ругъал хьиз, креслодал ярх хьанвай рехи кац къалурна. Зун адаз килигиз амукьна. Агь, къунши, къунши ва адахъ агъур зун…
Ингье гьа ихьтин «ашна» авай зи итимдиз.
«Лезги газетдин» 2023-йисан 50-нумрадай.
____________________________________________________
Инсанар туш, ламар я
Алчах ламра, гъалиб тахьай женгера,
Яракь гвачир кас далудхъай язава.
Къенин йифиз Московдай са уьтера
Къув ягъайла, рикlин дам къарагъзава.
Жегьнемдин цlай тунва Крокусдин къене
Хаинри, инсанвал квачир са зерре.
Аллагьдивай тlалабдайбур куьмекар
Пайда хьанва, гъилераллаз бицlекар.
Автоматрин гуьллейри хаз гуьзгуьяр,
И чакъалри чукlурзава ивияр.
Я инсафсуз, ягъиз дири инсанар,
Нивай хьанва ийиз квекай гьайванар?
Туп-туп цавуз чlулав гумар акъатиз,
Герек гафар жагъизвач, кичl акатиз.
Рикl кlевиз яхъ, яхъ жув гъиле, меркез, на.
Тамир гьа чи душманрив чал хъуьрез на!
Куь жазани агакьна квев, ничхирар,
Яргъал туш вахт, тамаш, жеда эхирар.
Я миллет, я дин авачир хамар я!
Террористар инсанар туш, ламар я.
23.03.2024
«Лезги газетдин» 2024-йисан 14-нумрадай.
