Дустуниз
Шикаятмир, акъваз, акъваз,
Вегьез тамир жуван кьамуз.
Гьахъвал, дуьзвал амач мад чаз,
Дилихана ваз кIвал жеда, дуст.
Сад судья я, сад — пиркъурул,
Вадав чIугваз вугайла къул,
Акъудзава лугьуз на тIул,
Ви мензил дустагъ жеда, дуст .
Кас амукьдач вун кваз кьадай,
Я гьахъвиликай рахадай,
Къундах ичIи я вун твадай,
Лазим тушир рехъ жеда, дуст.
Яргъаз имир сивевай мез,
Ацукь, гъиле гьатайди нез.
Хтулар тамир жуван ишез,
Дустагъдик ви пай жеда, дуст.
Паб ацукьра жуван къвалав,
Гьадаз ахъай рикIин ялав.
Гьалай уьмуьр мийир чIулав,
Кьуьзуь кьилихъ рехъ дар жеда, дуст.
Али, ваз ван хьанвани зи?
Чаз гьардаз ава са къази.
Зун Къафар я, валай рази .
Хар атай кьил тIар жеда, дуст.
Шегьердин гъери
Туьквендиз физ, зунни галай къаридихъ,
Вил галай зи калин михьи гъеридихъ.
Къари рахазвай хъел аваз, илигна,
Акунач заз ам гъеридиз килигна.
Гъил яргъина, за са кьвати къачуна,
Къариди ам тадиз гъиляй вахчуна.
ТупIув къалурна, лугьуз «таран гъери».
“Зарафатмир, зун туш акьулдиз кьери.
Гъери къачуз атанва чун, я къари…
Ам вуч гаф я, на заз инал лугьузвай?
Тар гьинава, на тIупIувди къалузвай?”
Таран шикил алачир кьватид винел,
Калин кьил тир, хтай фермадин гъенел.
За къаридиз къалурзавай а шикил,
Пара гуьрчег суьретдавай малдин кьил.
Яраб къари вичин акьулда авач жал?
Гъеридихъ гур пул жибинда амач жал?..
За фикирна, къари мискьи хьанва жал?
Зун алцурриз, пул масаниз харжна жал?..
“Къуьнерал аламач лагьана заз ви кьил”,
Ахкъудна туьквендай зун ада, кьуна гъил.
“Ам шикил я, суьретчиди чIугунвай,
Къеневайди таран миже я рганвай!..”
Ван хьайила къарид гафар япариз,
Фагьумна за гъери авай къапариз.
Рангни дегиш тир, тушир гъери хьиз хъипи,
Нек квач, мижедикай гьасилнавайд тир чпи.
Гуьзгуь
Аватай цлахъай гуьзгуь хкажна за чилелай,
Гелкъуьн амачиз, пек элкъуьр тавур кьилелай.
Килигайла зун адаз, заз къахлурнач сифет,
Акурла ам, гьатна зи рикIе хифет.
ЦIарар фенвай адан чинай патарихъ,
Амачир гьисс ханвай адан кьатIарихъ.
Ам авай гьал акурла, хьана заз гьайиф,
МетIери сесна, кьилиз яна тIал зайиф…
РикIе хвешивал аваз, килигдай зун ваз,
Гила амукьнава буш чанах гъилеллаз.
Вал хьайи цIарар акуна, зи рикI жезва пад,
Уьмуьр фена хиялраваз муьгьуьббатдин дад…
Квахьай эдеб
Гьайиф къведай са эдеб чи арайрай акъатна,
Вични пара вахтар я чакай яргъаз къахкъатна.
Виже авай кар тир ам зи яшинда заз акур,
Анлай кьулухъ вири крар гатIунна жез какур.
Алакъайринни рахунрин чIуру хьана къайда,
Эдебар чIухгунва цавуз, мад гьич амач файда.
ТакIанвилерни хъилер авачир чи арада,
ЧIуру крар ацIана мягькемайра харада…
Къуншияр къуншийриз бубаярни тир, стхаярни.
Куьмекардай, гъил кьадай, миресарни архаярни…
КIвалер эцигдай тир къуншийри, мелер авуна,
КIватI жедай сад хьиз вири, такабурвал тавуна.
А вахтара авазвай кьатIун, гаф, гъвечIи-чIехи,
Гьуьрметзавай инсанриз кьил хьанвай рехи.
Атана вахтар, вядеяр, вири санал квахьна,
Вучиз инсанрин мефтIерик чIуру ният акахьна?
ЧIуру хьанва замана лугьур ксар ава къе.
Ваъ, зи дустар, ам таб гаф я, девир ама дуьз рекье.
Къурулушди чи хесетар лап дибдай дегишна,
Гьакимриз кIандай къайдада чун гъана, вердишна.
Амач, а вилик вахтара хьиз, зарафатни хъвер,
Гила югъ-къандавай артух жезва буьгьтенни шер.
И татугайвилери зи рикIе твазва бегьем хер…
Лагь куьне, ибур вуч аламатар я чаз аквар,
Аллагьди хуьй къаза-балайривай вилериз таквар…
Уьмуьр
Гьар югъ санал тухвай къвезва зи рикIел,
Ви гьар туькьуьл гаф нагъв хьана зи вилел.
Завай лугьуз жедач, цуьк, вуж ятIа нагьакь,
Аллагь къази хьуй ваз, атIурай ви гьакь.
Гьахьна зун вацIуз, чин тийиз деринвал,
Хиялра батмиш жезва, хьанач секинвал.
Жува-жуваз гузва гъуьнтI, акъат ийиз гьекь,
Ацукьай таран хъендик хьанач серинвал.
Белки, зун ятIа гъалатI, акъудна зи вил,
Я тахьайтIа, зун курмир, хкаж, кьуна гъил.
Гьайиф тушни мугьман — дуьнья ахъайиз,
Ша, серенжем кьабула, кIвачери хкьуй чил…
* * *
ХкечIда зун яргъал мичIи хъендикай,
Даях кьуна жуван чIехи элдикай.
ТIвар-ван авай игит лезгийрихъ галаз
КичIе жеч заз тIурфандихъай, селдихъай…
«Лезги газетдин» 2022-йисан 48-нумрадай.
_____________________________________________________
Мектебдин юлдашриз
ГъвечIи вахтар аламани рикIел куь?
Фидалди куьн хуьруьн мектебдиз, экуь,
Югъди къугъваз жедай тIулал тупни лаш,
Садбур — чатук, гъиле кьаз кIанз чатун кIаш.
КIаш гудачир, чатухъандиз къведай хъел.
Куьн гъвечIи я лагьайла, къведай ишел.
Гила хутан а гьиссер за куь рикIе,
ГъвечIи чIавуз авайтIа чун дуьз рекье…
Сентябрь алукьна, йис я пудкъанни кьуд.
ТIварар хьана классда чи къанни цIуд.
Акъвазарна жерге кьакьанвилихъди,
Чирна гьи кIвачел къачуда къадам виликди.
Яваш-яваш чириз гатIунна гьарфар,
Ахпани кхьиз дидедин чIалал гафар.
Акъатна йис, акьалтIарна подкласс,
Квахьнач зегьмет муаллимдин гьакI чапрас.
Йисар фена, чIехи классриз акъатна.
ПIузаррилай некIедин ранг алатна.
Вири санал мелез фидай никIериз,
Шад жедайвал колхозчийрин рикIериз.
Агакьна вяде, акьалтIарна мектеб,
Гадаяр, рушар, чир хьанавай чпиз чеб,
Гьазур тира хайи хуьруьз къуллугъиз,
Хайи чилиз икрамиз, кьил агъузиз.
Ватан ширин тирди руьгьдив агудна,
Кьисметри чун гьар сад санихъ акъудна.
Садбур мукьва, са пай акъатна яргъаз,
Мумкинвал тIимил хьана акваз, рахаз.
Дустар, гила ахгат, чи хьанва яшар,
Чун шад жен, акъвазна сад-садаз къаншар.
Гьуьрмет аваз, кьуртIа сада-садан гъил,
ЧIалахъ хьухь, кIвачери мягькем кьада чил.
Килиг, дустар, чун гьикI хьанватIа абад,
Гьар жуьре пешедикай хкудзавай дад.
Худадин патай чаз савкьат тушни им?
Аскерни духтур, агроном, муаллим.
Амач чаз чир заманаяр, я вахтар,
Алахъ тийин хаз гуьгьуьлар, ийиз тIар.
Къафаран эхиримжи тIалабун я квез
РикIел хуьх сада-садаз верцIи авун мез.
«Лезги газетдин» 2023-йисан 2-нумрадай.
