Азредин Манатилов

Чир хьун кIанда!

Лезги чIалан гафарганда

Лезги гафар хьаназ кIанда.

ЧIал къайдада хьунин карда

Дидед чIал чаз чир хьун кIанда.

 

Рахадайла дидед чIалал,

Къерехзава хейлин гафар.

Куьгьне хьана лугьуз абур,

Квадарда луз чIалан абур.

 

ИкI амач чахъ “рухсат, муьгьлет”,

“Отпуск” хьанва гила адет.

Лугьузмач мад чна “къелем”,

“Ручкадалди” жезва бегьем.

 

Къуллугъдани идарада

Амач эсиллагь “танафус”.

“Перерыв” луз и барадай,

ТIвар ганава нисин чIавуз.

 

“БирбицI” амач, “справка” я,

Дуьз хъувунни “поправка” я.

“НукьтIадикай” хьана “точка”,

“Челегдиз” лугьузва “бочка”.

 

Виш йисакай — “асирдикай”,

Шак аламач, хьанва къе “век”.

“Буйругъдикай”, “эмирдикай”

Амайди са “пирказ” я тек.

 

“Гуьзетзамач” я “гуьзлемиш”,

Буьркуьллагь мад чна “нубат”.

“Пастаянна” из башламиш,

“Только очередь ожидать”.

 

Худ дегишиз чIалар, гафар,

“Аскердикай” хьанва “солдат”.

“Животновод” хьана “малдар”,

ЧIал, гьайиф хьи, жезва барбатI.

 

“Пер” лугьур гаф чизмайди туш,

“Лопатка” чаз хьанва къе хуш.

Бес никIиз пер ягъун патал

КIвалахдани лопаткадал?

 

Лукьман, “гьаким” мад чахъ амач,

Герек я чаз “доктор, врач”.

“Диде-буба” — “маман,  пахан”

Им вуч гьал я, ай дад аман?

 

Я юлдашар! Я эгьлияр!

Ша чIал зай тийин, лезгияр!

Чи рагьметлу Сулеймана

ЧIур тийин чаз тур весияр!

 

СтIал буба Сулеймана

ЧIал къайдада хуьн паталди

Лагьай гафун къуват — мана

Гужлуди я къенин къалди.

 

Ана авай насигьатар

ЧIал пак хуьнин язва шартIар.

ЧIехи устаддин теклифар

Кьуна кIанда чна пайгар.

 

Авун фикир тушир эзбер

ЧIехи Сулейманан эсер.

Бес чи чIалан чIуру тегьер

ГьикI  терг ийин чна мегер?

 

И гафарин язва мурад

Дидед чIалан чир хьун чаз дад.

Дуьз ачухиз гафун макьсад,

Гьарма сад жен чIалан устад.

 

КIанда рикIиз чIалар чириз,

Дидед чIалан хьунухь Гьафиз.

ТахьайтIани вакай хафиз,

Жуван чIал ваз чир хьун кIанда.

 

Дидед чIалан гафар инкар

Авун дуьз туш, азиз дустар.

Чир тахьайтIан маса чIалар,

Жуван чIал чаз чир хьун кIанда.

 

Урус чIалаз туш зун акси,

Ам зи рикIиз язва багъри.

Гьамишалугъ а чIалал зун,

Шак алачиз, я хьи рази.

 

Урус чIал я зи эрзиман,

Алцумиз жеч къуват адан.

Ада лувар кутур инсан

Жезва цаварин пагьливан.

 

Урус чIал зи хуш я рикIиз.

КIанда мад заз гьакI ингилис.

Испан чIални хьайтIа чириз,

Лугьун, дустар, жедачир пис.

 

Ажеб жедай чир хьанайтIа

Грек, китай ва я хинди.

Амма, дустар, дуьз лагьайтIа,

РикIиз чими чIал я лезги.

 

Дуьньяда авай кьван чIалар

Сад Аллагьди миллетдиз гьар

Пишкешнавай я савкьатар, —

ИкI лугьуда за квез, дустар.

 

ЧIехи, гъвечIи хьуналд миллет,

Эцигиз жеч чIалал къимет.

Хазина я чIал миллетдин,

Авачир тешпигь девлетдин…

«Лезги газетдин» 2022-йисан 27-нумрадай

___________________________

ГьикI я ви гьал, лезги чIал?
l
Гьикl я ви гьал, чан хайи чlал,
Лугьуз-жузаз мукьвал-мукьвал.
Хабар кьазва ви дерди-гьал,
Къвазиз кlан я ви къуллугъдал!

Гьикl я ви гьал, чан хайи чlал,
Зи дидеди заз гайи чlал,
Сифте сефер зун рахай чlал,
Виридалай заз багьа чlал!

Эминанни Сулейманан
Лезги чlалан михьи булах!
Гьар дердиниз жезвай дарман
Лезги халкьдин тушни дамах…

Рахадайла лезги чlалал,
Къерехзава хейлин гафар.
Куьгьне хьанва лугьуз абур,
Квахьда лугьуз чlалан абур.

Икl, амач чахъ «рухсат», «муьгьлет»,
«Отпуск» хьанва гила адет.
Лугьузмач мад чна «къелем»,
«Ручкадалди» жезва бегьем.

«Бирбицl» амач «спрафка» я,
Дуьз хъувунни «папрафка» я.
Нукьтlадикай хьана «точка»,
Челегдиз лугьузва «бочка».

Виш йисакай, асирдикай,
Шак алачиз, хьанва къе «век».
Буйругъдикай, эмирдикай
Амайди са «пирказ» я тек.

Герек яни чаз тешкилун,
«Арганизават» авурла?
Лазим къвезвач зенгни авун,
«Звонокди» яб денг авурла?

Худ дегишиз чlалар, гафар,
Аскердикай хьанва «салдат».
«Животнавод» — аваз «малдар»,
Чlал, гьайиф хьи, жезва барбатl.

Я юлдашар, я эгьлияр,
Ша чlал зай тийин, лезгияр!
Чи рагьметлу Сулейманан,
Чlур тийин чаз тур весияр.
ll
Чун гьикl рахан чlалакай,
Адан диб лап дерин я.
Дувуларни къалин я,
Кьил акъудун четин я.

Чlалан ахтармишунра
Мукъаятвал герек я.
Гьар са гаф лугьудайла,
Сабур, мукьуф куьмек я.

Са жизвини векъивал
Чlалан къене тийирвал,
Икl чи чlалан дарамат
Амукьда сагъ-саламат.

И гафарин язва мурад
Лезги чlалан чир хьун чаз дад.
Дуьз ачухиз мана, макьсад,
Гьарма сад жен чlалан устад.

Дидед чlалан гафар инкар
Авун дуьз жеч, азиз дустар!
Чир тахьайтlан маса чlалар,
Хайи чlал чир хьана кlанда.
lll
Урус чlалаз туш зун акси,
Ам зи рикlиз язва багъри.
А чlалал зун гьамишалугъ,
Шак алачиз, язва ашукь.

Урус чlал я зи эрзиман,
Алцумиз жеч къуват адан.
Ада лувар кутур инсан
Жезва цаварин пагьливан.

Вири чlалар хуш я рикlиз,
Кlанда мад заз гьакl ингилис.
Испан чlални хьайтlа чириз,
Лугьун, дустар, жедачир пис.

Гуьзел нугъат араб чlалан
Чир хьанайтlа, вуч тир хъсан!
Я тахьайтlа, иран, афган
Чlалар чир хьун пис тирни кьван?

Ажеб жедай чир хьанайтlа
Грек, китай ва я хинди.
Амма, дустар, дуьз лагьайтIа,
РикIиз чими чlал я лезги.

Дуьньяда авай кьван чlалар
Тlебиатди миллетдиз гьар
Пишкешнавай я савкьатар —
Икl лугьуда за квез, дустар.

Чlехи-гъвечlи хьунал миллет,
Эцигиз жеч чlалал къимет.
Хазина я чlал миллетдин,
Авачир тешпигь девлетдин.

(Куьруь авуна гузва)

«Лезги газетдин» 2025-йисан 30-нумрадай