Ватандин аскер
(Ленинград гьалкъадай акъатна 75 йис тамам хьуниз)
Тади квачиз,
ЗатIни гвачиз,
Физва залдай трибунадихъ
ЧIехи инсан — чIехи руьгь —
Писатель
Даниил Гранин,
Блокададин игит,
Ленинград хвейиди…
Чи кьегьалри
Рейхстагдал хкажай
Гьалибвилин пайдах хьиз,
Физва аскер,
Таж хьайиди ахлакьдин,
Килигзава къе эл вири,
Физвай тегьер дамахдив.
Ам яшарин кукIушдава.
Эхь, къе саки асир я…
Секин я зал,
Кьунвай хьиз чIал,
Гуя гьар сад есир я.
Касни авач кушкушзавай,
Чи аскерри
Таптамишай и залда…
Секин я зал,
Хьана бейгьал.
Ацукьнава, къуьневаз къуьн,
Хьелер хьтин, гафар хци
кужумиз.
Руьгьдин гьарай,
Квахьай кьарай,
Хкиз рикIел
9 лагьай Май гатфарин…
ЧIехи писателдин,
ЧIехи хцин, Игитдин
Вилерикай карагзава:
Рехи шегьер,
Гьар са куьче,
Хьанвай сенгер…
Йифди цава —
Гул-гул эквер,
РикI атIудай
Сиренад къув…
Ладога вир
Къанлуйриз хьанвай сир,
Адан гуьзгуь,
Йиф-югъ талгьуз, ругзавай.
МуркIадин муьгъ —
“Уьмуьрдин рехъ”…
Шумуд инсан,
Машинрин сан,
МуркIад рекьяй физ хьана.
Амма анаг,
Кьилел элкъвез,
“Мессерри” няс “гуьз” хьана…
— Эхь, ргана,
Чун чрана
Гьар сад вичин хамуна.
Эхна вири:
Дарвилерни,
ТIарвилерни,
Саки кIуьд виш йикъан къене,
Пайдах кьуна цава вине,
Бубайрин рехъ аманат
Хвена саламат!..
Секин я зал.
Бязибурун
РикI хьана сал, киснавай.
Белки, абур хутахнатIа
Дар йисарин
Серт йикъарин вядедиз.
Гьабурухъни
Ава хирер,
ЧIух хьай рикIер дяведин…
Секин я зал,
РикIера тIал
Къекъвезва…
Эй инсанар!
Чилин шар хуьн,
Адал алай гьар са зар хуьн!
Садин рикIер!
Садин рекьер!
Ризкьи булин!
Ша хуьн Алем,
Багьа къаш хьиз цуькведин!..
Писателдиз
Язава капар уьлкведи.
«Лезги газетдин» 2019-йисан 5-нумрадай.
________________________________________________________
РикIер — къелеяр
Пудкъанни цIувад я къе
Гъалибвилин нурарик…
Авур чпи дамахар,
Гьа душмандин пайдахар,
Кутур югъ я кIурарик.
Тек-туьк ама хуьрера
Ватандин цIа хьайибур.
Чан эцигай женгера,
Чилин таъсиб, дереяр,
Пайдах вине хвейибур.
ЧIехи чилел окопри
Тунва гелер — биришар.
Стхавилин сурари
Гъизма къени женгчияр,
Мецел дуьа — алхишар…
Гьар са шегьер, кIвални хуьр
Къачуз тежер къеле тир…
Эхь, душмандиз хьанай сир,
Къелейриз элкъвей рикIер —
Хар хьиз, къвазвай гуьлле тир…
Гъалибвилин ифей чад,
Далу пата гатазвай.
Вири эллик, куьмек гуз,
Квахьна кьарай йифиз — къуз,
Са къажгъанда ргазвай…
Ава, гьелбет, кьушунар,
Къенин юкъуз дамахда.
Яру майдан, физва таз,
Бубаяр фей саягъда.
“Эбеди сагъ полкунин”
Хьанва абур аскерар.
Хкажнавай суьретри
Шегьеррани хуьрера
Гуя кьунва сенгерар…
Чи чуьллерай кIватIнавай,
Обелискдал эцигиз,
Гъанва за кIунчI саднавай,
Гьар са тIварцIив гекъигиз,
Пак тIварариз килигиз.
Агъуз хьана метIерал,
Икрамзава руьгьериз.
Хуьда сегьер чилерал,
Куьне чаз тур гелерал,
Вафалу жез рекьериз…
«Лезги газетдин» 2020-йисан 19-нумрадай.
_____________________________________________________
Конкурсдиз
Зар алай тIварар
(Шаирар-фронтовикар)
Муса Жалилаз
Моабитдай хкаж хьанай
Ялавлу сесер.
Вилик душман агаж хьанай,
Авуна серсер.
Муса Жалил — хьанач зелил,
Гаф хьана яракь.
Агъузнач кьил, хьанач сефил,
Квадарнач ахлакь…
СтIал Мусаибаз
Мусаибни ягъиз тагъма,
Хьана гьа цIарцIе.
Тек билбилдин зарлу нагъма
Къвезма чи тарцяй.
Къелем туна, хуьз пак Ватан —
Волгадал къеле.
Тергиз душман, ругиз план,
На къяна желе…
Балакъардаш Султановаз
Туна мектеб, сефил рикIер —
ЦIаярин хуруз;
АтIанай серт женгин рекьер,
Ватандал кьаруз.
Гележегдин эквер патал
Балакъардаша,
Чанни ганай сегьер патал
Балакъардаша…
Мемей Эфендиеваз
Куьтягь тахьай амазмай цIар —
Ви гуьзел хатIар.
Эхь, дяведи гатанвай вар,
Гьазур тир дустар.
Кьегьалвилер на къалурна,
Мемей Эфенди!
На къанлуйрин руьгь къарсурна
Харцив тфенгдин…
Агьед Агъаеваз
Бушлухар хуьз гуя гъед я,
Цавара кьерен.
Хкаж хьайид вич Агьед я,
Пурариз лекьрен.
Ягъиз, вегьез, женгинава,
Гьуьндуьрра кьакьан.
Гъуьрчехъан хьиз фендинава,
Лишандик — душман…
Агъалар Гьажиеваз
Шарвилидин неведи квез
Кьуна гъиле тур.
Эхь, Агъалар дявед юкьваз
Хуьз фена абур…
Абдул Ражабоваз
КIулавай хьиз аждагьандин,
Садиз сенгерар,
Физва дагъви, туьнт виждандин
Шадиз аскерар.
Ам Абдул я танкунавай,
Физвай йигиндиз.
Ягъиз уьтуь такунамай,
ЦIай гуз кьиргъиндиз…
Насруллагь Нуридиз
Шалбуздагъдин кард Ялцугъай —
Насруллагь Нури.
Кьегьал дагъви, лекь ацукьай
Фенай хуьз ери…
Хуьда даим багьа ирс хьиз,
Куь гьар садан тIвар.
Хайи чилин чIехи гьисс хьиз,
Алай вичел зар…
«Лезги газетдин» 2020-йисан 21-нумрадай
_________________________________________________________________
Шехьзава рикI…
“Курск” гими телеф хьайила…
Экуьн сегьер,
Физва гими
А кьил таквар сефердиз.
Физва гими,
Видяево кьулухъ таз.
АтIуз ятар,
Гужлу къаяр Кефердин.
Физва гими,
Чайкайрин луж
Кьилел элкъвез,
Назик сесер зурзазвай.
Къерехдални
Алай вири,
Бахтлу сефер
Хьурай лугьуз,
Хкажнавай
Гъилер цавуз,
Лацу пипIер юзазвай.
Физва “Курск”,
Лацу гел таз гуьгъуьна.
ЭвичIзава
Цин деринриз,
Гуя авай,
Эхь, авазвай женгина.
Аквазмач гел,
КIев хъувуна ятари.
Ятар, ятар…
Приборриз тек
Аватай экв,
Язавай вил дустари…
— Яраб, бахт, на,
Суьгьуьрчи хьиз,
Нин гуьгьуьлар шаднатIа?!
Шумуд касдин,
Вахт тахьанмаз,
Уьмуьрар на кьатIнатIа…
* * *
ЧIулав къаргъа
Рахана жал гьа юкъуз?!
Эхь, раханай
ЧIулав къаргъа,
Фенач яргъал…
Баренцово,
Вун секин туш,
АкI я, чанда
Эхиз тежер тIал ава.
Ргазва вун,
Серт лепейра
Ифин ава, звал ава.
Йифен кьулар,
РикIеллачир
Бедбахтвили
Ахъайнавай
Вичин савух къармахар.
Цавун чинни
Рагъулзавай,
Какахьна вири:
ЛакI-лакI хьанвай,
Янавай хьиз ямахар.
Эхь, кьатI хьана
Жегьил уьмуьрар,
Кьилиз фенач
Мурадарни умудар.
Ахкунач квез
Кеферпатан
Экуьн ярар,
Сачах — сачах
Ракъин нурар,
Яна харци
Пак хиялар шумудан…
* * *
Эй, фелек,
Садакайни
Хьанач куьмек,
Алцум женни
И хажалат гафаралд.
Зи дустарин
Гьарайдин сес
Ван хьанач жал
Ви кьакьанда цаварал?!
* * *
Къарсатмишна,
Руьгь секин туш
Мамедан,
Ви деринра сур хьайи…
Ни душманвал,
Ни хаинвал
АвунатIа?!
Гьи напак хьуй,
Куь къастариз кIур гайи!
Зи рикI кана,
Кабаб хьана,
Гьуьлуьн кIаняй
Жаваб хьанач,
Зи рикI, зи руьгь шехьзава.
Тахсиркарар…
Яд уьквейрин гьуьлерин,
Кар ятIа ам
А куь кьацIай гъилерин?
Яб це куьне,
Ван хьурай квез,
Зи цIай квай сес,
За ачухдиз
Куь мурадар негьзава!..
* * *
Куьн сагъ я,
Эбеди я,
РикIел хуьзвай тIварар хьиз.
Ислягьвал хуьз
Чи сергьятрин,
Куь гелеваз
Къвезва несил,
Гьар гатфариз
Тарараллай тIурар хьиз.
Физ гимияр
Низамдава,
Секинвал хуьз гьуьлерин.
Пак ятарив
Агакьзава,
Икрамзава…
Аватзава
Цин лепейрал
Элкъвей гьайкал гуьлерин.
Физва гими…
«Лезги газетдин» 2021-йисан 18-нумрадай.
_________________________________________________________________________
Гапурдикай риваят
Инкъилабчи Желил Феталиеван экуь къаматдиз бахшзава…
Хуьре чIехи-гъвечIида
Ийизвай гьуьрмет.
Са яд касдин дердидиз
Жедай вун куьмек.
Вун фад хуьряй куьч хьана
Гъурбатдиз — яргъаз,
Я кIел-кхьин чиз хьанач,
Кхьидай кагъаз.
ЧIехи халкьдик акахьна,
Булах хьиз гьуьлуьн.
Йисар, къвез-физ, акъатна,
Фена вун вилик.
Инкъилабдин ярарик
Фадлай экечIнай.
ТIурфанрайни къаярай
Мерд яз экъечIнай.
Риваятдин игит чи
Кас я вич машгьур.
Желил буба — тIвар вичин,
Кьве дуьнья акур…
* * *
Октябрдин зарарин
Ранг алай чпел
Пионеррин десте са
Атанва къецел.
Гуя ам са куркур я,
Рахазва хупI хуш.
Пайдахдик квай курквачI я
БицIи назлу руш.
— Желил буба, ахъая,
Гапурдин кьиса.
Чна къе ваз яб гуда,
ФенватIан йисар.
Милидаказ са хъверна,
Ацукьна къванцел,
Серт спелриз эвер гана,
Хкизва рикIел:
— Куьн атай югъ халисан
Я къадим сувар.
Къанни сад лагьай йиса
Чак кутур лувар.
Гьа январдин къанни сад —
Ихтибар еке.
Пагь, дагъвияр хьанай шад,
Физ цIийи рекье…
А вахтара Бакуда
Авай буругърал,
КIвалахиз, фан къайгъуда
Алай “къуллугърал”…
* * *
Август. ЦIерид лагьай йис.
ЦК-дин къарар.
Акъатна зун Грознидиз,
ТуькIуьриз “крар”…
Трибуна. Сифте сефер
Аквазва Киров.
Эсерар хьанвай серсер,
Кьурди хьиз жилав.
МукIратIди хьиз атIузвай
Гафари адан.
За и залда кьатIузвай
Фикир гьар садан…
Фагьумна за хъсандиз,
ЧIур жедайла пел.
АкI таъсирдай инсандиз,
Атайди хьиз сел.
Юкьван буйдин итим тир,
Ачух суьретдин.
Гьяркьуь къуьнер — лигим тир,
Вич хуш хесетдин.
АкI хьана заз дустар тир,
Хъхьай чун таниш.
Кардин халис устIар тир,
Тежедай чашмиш.
Дерди кIелна, акъвазна,
Гуьзетиз фикир.
Кирова кьил хкажна,
Авачир хьиз чир…
И арада атлуяр
Аватна кIвализ.
Чир хьана заз дагъвияр
Зи хайи чилин…
Казакрини чеченри
Къарагъарна бунт.
Динэгьлийри — туьрменри
Кутазва цIай туьнт…
Чаз кIанзава ихтияр,
Хъийирвал секин.
Пакадалди “дердияр”,
Тежервал къалин…
ЭкечIна чун марфадик
Гуьллейрин харцин.
Садни къвазнач далдадик,
Серин квай тарцин.
Агь, балаяр, Мироныч
Са кард я уьтквем.
Гуя пайдах, вилик — вич,
Кузвай рикI зегьем.
Пулеметдин гуьллейри
Ийизвай зингьар.
Лишан чидай дагъвийри
Къалурна гьунар…
Гуя зун квай ахварик
Галукьай и сес.
Ванна тек зи чахмахри…
КьатIна яргъи мез…
Пехил яз чи бегьердал,
Душман хьанач ленг.
ТуькIуьрнавай регьбердал
Бешатлан тфенг.
Беден хьана къайи зи,
Яд иличай хьиз.
И багьа кас хайи зи,
Алахъна чун хуьз.
Хвена чна намус хьиз,
Зал хьана хирер,
Гуя рикIин са кIус хьиз,
Партиядин жигер…
* * *
Чи кьатI хьайи ихтилат
Хъувуна давам…
Амачир заз игьтият,
Хъхьанвай сагълам.
Хвена рикIел гьар са гаф,
Гьат хьана рекье.
Бакудиз вич мугьман хьун
Кьунай заз хиве…
* * *
Пролетарри Бакуда
Хкажна пайдах.
Фенд къурмишиз алахъна
Дашнакри алчах.
ЦIусад лагьай Армия,
Киров кьилеваз,
Атана ам регьбердин
Яракь гъилеваз.
Къузгъунрин муг чукIурна,
Шад хьана эллер.
Яру пайдах акIурна,
Гур межлис — кьуьлер…
Чи кьегьалри — дагъвийри
Къалурна гьунар.
Селлер фенай ивийрин,
Тергна къузгъунар…
Сиве-сивди ацIанвай
Шегьердин майдан.
Киров юлдаш атанвай,
Гьар са гаф — гьулдан.
Чи тарифна, тебрикна
Кесиб синифдиз.
Ахпа ам заз килигна,
Хьана виликди:
— Хвена гъейрат, абур на,
Дагъви я керчек.
Ма, къачу и гапур на,
Мад тахьуй герек.
Им заз, гьелбет, багъишай
Савкьат тир багьа.
Хуьда рикIе гьамиша
За багъри — мукьва…
Темен гана гапурдиз,
КутIунна юкьва.
Зун къуш хьана симургдин,
Лув гузвай цава…
Халичадкай куьрснавай
А багьа савкьат.
Патав шикил киснавай —
Кирован къамат…
«Лезги газетдин» 2021-йисан 23-нумрадай.
_____________________________________________
Муаллим ва шаир
Эсил Ахцегь райондин Мичегьрин хуьряй тир Аллагьяр Дашдемирович Абдулгьалимов кьисметди Мегьарамдхуьруьн райондин Хутун-Къазмайрин хуьруьз акъудна.
Ада Тагьирхуьруьн-Къазмайрин юкьван школа, ДГУ-дин филологиядин факультет акьалтIарна. Советрин Армиядин жергейра къуллугъна. Хтана, Каспийскдин “Дагдизель” заводда, гуьгъуьнлай Тагьирхуьруьн-Къазмайрин аялрин кIвале тербиячивиле, 1976-йисалай инихъ саки къенин йикъаралди Хутун-Къазмайрин юкьван школада муаллимвиле кIвалахна.
Адан эсерар “Жегьилрин сесер” (1983), “Къизилгуьлрин мани” (1986) умуми кIватIалриз акъатна. Вичин хсуси эсеррин “Вацран эквер”, “Зарлу гъетер”, “Умудлу сегьер”, “Ялавлу рикIер” ктабар кIелдайбурув агакьарна.
2015-йисуз ам РФ-дин писателрин Союздин членвиле кьабулна.
Аллагьяр Абдулгьалимова, бубайрин ватан тир Ахцегьални Мичегьал ашукь касди, анра жезвай саки вири мярекатра иштиракзава. Чна юбилярдиз ва адан мукьва-кьилийриз агакьнавай дережаяр мубаракзава.
Мерд Али
_____________________________________________
Чин кIаникай хунча
Жегьил чIаван
Эй зи шегьер,
Ярар-дустар
Галаз жаван
Ви мезрейра къекъвенай.
Буньям, Маил,
ГьакIни чи дуст Мевлуьдин
Амадагар зи руьгьдин
Хуьзвай даим эминвал,
Пак гьиссерив,
Са чирагъ хьиз, куькIвенвай…
Хъжезмач чир,
А кьил авач,
Яргъи, гуьрчег,
Гьакьван къешенг
Хьанва къе ви куьчеяр.
КIвалер кьакьан,
Мертебаяр
Аршда цавун,
Килигиз зун
Жезва гьейран,
Хьанва гегьенш уьлчмеяр.
Гьуьлуьн къерех,
УьцIуь шагьвар
Чандиз дава,
Къвез гьахьзава,
Ял язава паркара.
Ина вири
Дуьзмишнава,
Гьуьжетардай
Тадаракар
Къурмишнава,
Чи жегьилриз бакара.
И шегьерди
Хкажнай зун,
ТIеамарни
Чир хьанай заз зегьметдин.
Зарбачи хьиз,
Аваз хьанай
Зи суьретни
Доскадани гьуьрметдин.
Заводдин тIвар
Хуьн паталди
Женгинавай;
“Ударникар
Хьун паталди
Коммунистрин зегьметдин”…
Чун девирдин
Гъавурдик кваз,
Гьелбетда, чаз чиз хьана.
Чи Ватандиз
Хийир къведай,
Гелир къведай,
Рекьер мукьув гъиз хьана.
Гьар фяледал
Алай вичин къиметни…
Къуьн-къуьне хьун,
Чун сад-садаз
Даяхар хьун,
Чи уьмуьрдин къанун тир.
Са суфрадихъ
Галайбур хьиз,
Чин кьан тийиз,
— АкI туш, икI я лугьун тир…
Гуя акI я:
МикьнатIисди
Тухузва зун,
Зегьметдин чад
Ргаз хьайи,
Руьгь беденда
Къугъваз хьайи,
Чи заводдин варарихъ.
Сугъулзава,
Хана рангар…
РикI хьана дар нефесдиз,
На лугьуди,
Кьунва чанга,
Чуькьвезвай хьиз, кьефесди.
Хьанва къарих,
Амач тарих,
Къекъвез ама
Чешне хьайи тIварарихъ…
Къаравулни
ЭкъечIзамач,
Хуьзвай хьиз вич, кис хьана.
Алтадиз гъил
Ракьарални,
РакIарални зун фейи…
Са девирда
Им зи рехъ тир,
Лап куьнуьдин кул фейи…
Къаравулчи:
Инсан тушни,
Белки, адаз
Хьана аян,
Вичин гьиссер хуьз хьана…
Экуьн кьиляй
Ахмиш жедай
Инсанрин сел,
Авай хьиз мел…
Къе гьикI хьана,
Ни рикI хана,
Акъатна жал патариз?!
Гьайиф, гьайиф,
Чи уьлкведа
Авай тариф,
“Дагдизелдин”
Гудокдин ван
Хъхьанач зи
Япариз…
Ашпаз тушир
Касдин гъиле,
Къвазай кьиле, кавча гваз…
Гьар са нямет,
Алай зегьмет…
Амукьна чун,
Чин кIаникай хунча гваз…
Лезги дергес
Эй зи мирес,
АламатIа рикIел ви
Лезги дергес
Алаз фидай къуьнел ви?
КIватIна хуьруьн жегьилар,
Жедай кIвенкIве,
Векьер ядай мелериз.
Маргъун кьиле
Акъваздай вун:
Я Сад Аллагь, лагьана,
Куьс гудай на гъилериз.
Маргъун кIаник
Спел тутаз,
Фидай вилик.
ЭкIя жедай
КьецIил чиле
Къацу яргъи лепеяр.
Лезги дергес,
Сиве кIусни
Гьатдачир гар,
АтIудай на
Лап кьилин чIар
Дерлекчидин гъилевай.
Элкъведай вун
Къилав ганвай алмасдиз.
ГьикI ийидай
Ихьтин яракь
Гьилевайда гьиллеяр?!
Гьахьзавай вун
Векьин юкьваз,
Мурз рахаз,
Хвеш квай тия
АцIанвай хьиз кьисасдив…
Урус дергес,
Кьамир зи гаф,
Квачир хилаф, буьгьтен хьиз,
Зи дергесдихъ
Ава гьайбат,
Серфдай къуват кьетIендиз:
Бичинчиди
Тухузва маргъв,
Векьни, цуькни
Акахьнавай,
Гьатзава хупI маргъара.
Акъатай хьиз
Цанин кьилиз…
Килиг садра
Гъилер дегиш,
ГьакIни ериш,
Дергесдин чин элкъуьрна…
Кьве пад рахаз,
Векьив къугъваз…
Ви тарифдин
Ван-сес авай
Са девирра яргъара.
Ваз гьавая
Лугьузвачир
«Кьве патал мурз» алайди.
КIани патахъ
Тухузва маргъв,
Гъилериз я къулайди…
Лезги дергес,
ГьикI хьана къе,
Амач ван-сес,
Квахьна гьевес?
Хуьре, кIвале ад амач?!
Пагь, лежбердин
Чан иман тир;
Мешреб алай
Ви кIвалахда дад амач?!
Ви эвездиз
Атанава
Шумуд жуьре чешнеяр!
Амма за ваз
Гьич садрани
Ягъайди туш тегьнеяр.
Къе аян я:
Жегьил несил
Бейхабар я
Ихьтин алат хьайиди.
Мелерани
Гьуьжетра,
РекIвни абур гъайиди…
Чаз чи тарих,
Лезги къилих,
Чир жен герек
Накьан югъни несилриз.
Гьар са алат…
Тийин алат,
Чи дидейрин
Лай-лайни кваз,
Ирс яз тухун асирриз.
Илиф, дустар,
ЦIигел ксар,
Вил галайбур
Лезги дергес акунихъ,
Хуьзва къени
Хьиз эменни,
Ядигар яз,
Сахнах, тия хкунихъ…
Липирдин гелер…
Террористрин гъилелай телеф хьайи къанун-къайдадин
къуллугъчи Мусаев Мусадин экуь къаматдиз бахшзава.
Тагьирхуьруьн-Къазмайрин юкьван школа адан тIварунихъ янава…
Хкажзава
Чили инсан,
АтIуз гьуьндуьр,
Акъудзава цавариз.
Эй Муса хва!
Ви руьгь элкъвез
Кьилерал чи,
Аквазвани
И хъуьтIуьн югъ
Элкъвенвайди сувариз?!
ТIварар, тIварар,
Ядигарар!
Гьар сад багьа савкьат я.
Пакад йикъан
Несилдиз чи,
Маякди хьиз,
Рехъ къалурдай къуват я.
Раиж ийиз крар куь
Вуч кьван пак тир ерийрал,
Мектебрални гимийрал
Эхцигзава тIварар куь…
Цавун тагъдин,
Бегьер багъдин,
Зар гъетерин сегьнедай.
Хъфена гъед
Цаварилай,
Тахьана бенд легьзеда.
Ам хъфена
Къаранлухдиз,
Цав ифена,
Чаз акурди
ЧIемерукдай
Акъатай хьиз,
А кьил таквар
Са цIун гулдин сел хьана.
Куьруь уьмуьр…
Гуя суьгьуьр,
Кузма чирагъ куькIвена.
Са гъед хьана
АмукьнайтIа эгена!..
ЦIелхем хьана
Фад хкахьай ялавдин,
Гьич садрани
Хьанач зайиф
Руьгьдин гьиссер
къилавдиз…
Дидед кьилел
Вахтсуз къирав ацукьна,
Жегьил свасни
Тек билбил хьиз амукьна.
Бубадин кьил
Гьатна хура, гъафил я,
Мукьва-кьили,
Ярар-дустар
Курпашмандиз сефил я…
Жебир авур
Хьанач касни,
Вун цIун хуруз физ хьана…
Кьегьал Муса!
Риваят хьиз,
Туна кьиса,
Даимлухдиз
Физвайди ваз чиз хьана?!
Вун буйругъдал мягькем тир,
Гьар са кардал уьтквем тир,
Гьулдан — къеле къастунал.
Эхиримжи
Нефесдалди
Вафалувал
Хвена пакдиз
На женгинин постунал…
Эхь, жергеяр
Низамдава,
Акъвазнавай эвезда.
Хуьнуьх патал,
Эцигна чан,
Диде Ватан кьефесда…
Кул фейи хьиз чIижерин…
Йифен цава
Шегьре хьанва гъетерин.
Чиле, цава
Кузва гъетер
Гегьверринни кишпирдин.
Гьа арадай
Аквазва чаз
Хкахь тийир
На тур гелер липирдин…
Пак обелиск
Къадим тарих
Авай зи хуьр,
Гьар са кардиз
Хьайи лайих…
Пашманвални
Шадвилин гьисс какахьай,
Сувар ава Мичегьа.
Сада-садаз тебрикиз,
Гъвейи вацIни шерик хьиз,
Сел атана алахьай,
Хъуьтуьл, зериф
Шагьвар ава Мичегьа.
Жегьилри къе
Гъилер чпин къакъажна…
Гуьллейрин цIай
Къекъвезавай
Дяведин серт майданра,
Руьгьдин жанлу
Гьунарралди гьейранрай;
Чи сенгеррал
Къеле хьайи,
ЧIехи чилин
Таъсиб хвейи игитриз,
Европадлай
ЦIар илитIай,
Къанлу душман
Магъарада,
Дарбадагъай шагьидриз,
Кьегьалвилер къалурай,
Гъамни гьижран
Къуьнерилай
Ракъурай,
Мичегьвийриз дяведин
Пак обелиск хкажна…
ПIиреринни
Зияратрин маканда,
Са зиярат
Артух хьана.
РикIер, руьгьер
Ачух хьана
Зи картарин ватанда…
Йисар, йисар
Къвез гьатзава тарихра…
Куь пак тIварар
Гваз фида чун пакадиз.
Къенин юкъуз
И шадвилин межлисра
Кьазва тIварар –
Ядигарар багьадиз.
Гьамишалугъ
Амукьда чи рикIера,
Ватан патал
Телеф хьайи бубаяр.
Абрун иви
Экъичай а чуьллерай
Гьар гатфариз
ЭкъечIзава бубуяр…
Сагърай, сагърай,
Аферин квез, жегьилар.
Чи аскеррин
Шадна руьгьер,
Чи невейрин
Ачухарна гуьгьуьлар.
Гъалибвилер
Къазанмиша зегьметда,
Эл-жемятдин
Жеда даим гьуьрметда.
Берекатдин къашар
(Селим УстIарович Керимхановаз)
Зи Дагъустан,
Гьар са рекьяй
На таптагъай,
Алемда ви
Ад ава.
Зи уьлкведин
Хайи чилихъ,
Гьар са касдихъ
Тикрар тежер хатI ава.
Лезги чили
Хкажна вун
Гьуьндуьррин кьакьанриз.
Илимдани
Зегьмет алай
Гьунарри,
Эхь, акъуднай майданриз.
Вири эхна:
Мишекъат, дар
Дявед йисар…
ВацIун сел хьиз,
Алат хьана азабар.
Эниш-юхуш атIузва,
Тахьана кичIе,
На гьар улам кьатIузва
Илимдин гъуьрче…
Чилин сирер ачухариз,
Гудай бегьер артухариз,
Акъудиз кьил
Жагъурзава жавабар…
Къариблухра чилерин,
Къайгъуярни чIугуна.
Ваз дустарин дарвилер
Вилералди акуна.
Шак алач къе;
Сейли хьайи
На гьуьрметлу тIвар туна.
Чилел зегьмет чIугвадай,
Адаз гьуьрмет ийидай,
Ви макьсадрин кар туна.
Лепе гузвай,
Къиб алатай никIерал,
ЧIехи руьгьдин,
Ви зигьиндин зар туна…
Амалзавай гафарал:
Чи бубайри лагьанай:
— И накьвар хьиз,
Бул хьуй ризкьи,
Цан цаз, цан цаз,
Кьве дестедихъ алгъана…
Лугьуда хьи,
Сув атIузвай
Касди якъин,
Вичи атIай
Кихлигда рекьериз…
Вун кихлигдач…
Фена вилик,
Гана дурум,
Шумуд жуьре гьекьериз…
Гьикьван хкаж
ХьанатIани,
Лап аршарин аршариз,
Ви мурад тир
Чил элкъуьрун,
Берекатдин къашариз.
Капитан хьиз,
Ашукь хьайи гьуьлерал,
Уьмуьр бахшна
Мублагьвилиз,
Ризкьи булиз чилерал…
Алим Селим,
Чаз тунавай
Чилин илим…
Пак улубар,
Несилри къе
Эзберзава гъилера.
Давамариз
Кутур шегьре,
Ян тагана
КIусни, зерре,
Къачуз сенгер…
Хуьзва ви ирс рикIера…
«Лезги газетдин» 2022-йисан 31-нумрадай.
_________________________________________________________________________
Хтулдин савкьат
Пуд елкенар алатIани…
Желб ийизва вичел зун.
Лепейра ам аватIани,
Фадлай ала чилел зун.
Амма рикIи хъийизва ял,
Хутахзава гьуьлел зун.
Хкаж жезва гватIани къал,
Лап лепейрин синел зун.
Хьанва гужлу руьгьдин гьиссер,
Чархар ягъай гьуьлерал…
Хтулди зун уна серсер,
Шикил чIугур гъилерал.
Серт лепеяр – вили ятар –
Вири авай шикилда.
Икьван гуьрчег чIугур хатIар,
Ви савкьат я къизилдай.
Илгьамдин гьисс ргаз хьурай,
Аида, ви бейнида.
Мензераяр рахаз хьурай,
Ви сейли тIвар манида…
Фикирар
Зун пенжердив агатзава,
Гуьзетиз хтул…
Хъипи пешер ахватзава,
Жезва кьуьд гьазур.
Вахтар, вахтар гумач завни
Гатфарин гьевес…
ХъуьтIуьн рангар ала кьилел,
Кьазва хупI серес…
Гьар вахтуни вичин хатIар,
Тазва чилерал.
КIандай зазни амукьна тIвар
За тур гелерал…
* * *
Къе куь югъ я, чаз сувар я,
Азиз вахар, дидеяр!
Руьгь хкаждай чи лувар я,
Хуьзвай чи къул, дереяр.
Ватан хуьзвай жегьилри квез
Тебрикзава сувар къе.
Адахлийриз гузва телер,
Кхьизава чIалар къе.
Дерягьраллай гимийри чи
Сирнавзава вилик физ.
Абру къерех гуьзетзава,
Куьн рикIеваз, вилив хуьз…
* * *
На кхьизмани, муаллим? – суалдиз жаваб
Экспромт
Ам ухшар я,
Хкат тийир
ТIалдиз, валлагь,
Хумадин…
Ам гьевес я,
Зи нефес я,
Багъишай заз
Худади.
Гьар са касдихъ
Ава, гьелбет,
Вичин кьисмет,
Вичин пай
Гьеле, дуст кас,
Зи илгьамдин
Кузва къула,
Хкахь тийиз
Руьгьдин цIай…
Зулун шикилар
Къизилдин зарар
Пайиз ракъини,
Къвез къати гарар,
Гьава мекьини
Жезвачни зулуз?!
Рагъул жез цавар,
Къваз къайи марфар,
Гатазвай къавар,
Рахазвай чIутхвар,
Шезвачни зулуз?!
Гимишдин чилер,
Хушраканди мад,
ЧIугунва иер,
Тушни хупI устад.
Хразвай зулуз.
Дурнайрин десте
Гьатнава рекье.
Таз хайи уьлкве,
Хъфизва зулуз.
АтIуз и чIалар,
РикIин хиялар…
Ариф, ви гьалар
Хъуьрезва зулуз?!
Иштирак тавур юбилейдиз
«Самурдин сес» газетдин 70 йис тамам хьайила…
Асиррани амукьда тIвар
«Самурдин сес», вал алай зар.
Пагьливандин гъиле пайгар,
Герек я вун, «Самурдин сес».
Ваз икрамиз буржлу я къе,
Руьгьдин гьиссер гурлу я къе,
ЦIийи рекье авай уьлкве,
Куьмек я вун, «Самурдин сес».
Къалурзавай рекьер гьяркьуь,
ЧIалан таъсиб хуьзвай лезги,
Эхь, вун я чаз тавдин гуьзгуь,
Керчек я чIал, «Самурдин сес».
Ачухариз гьар садан бахт,
Серф ийидай жагъуриз вахт,
Хуьзвай даим илгьамдин тахт,
Дирек я вун, «Самурдин сес».
Акъудиз мефтIериз ифин,
Гьар садаз къе квез аферин.
Хуш я рикIиз куь тарифин,
Зегьмет алай, «Самурдин сес».
Куь гуьзелрин ад пара я,
Куь кьегьалрин дад пара я,
Юбилейдин шад ара я,
Гьуьрмет авай, «Самурдин сес».
«Самурдин сес», хъуьтуьл шагьвар,
Ракъиник хьуй даим цавар.
Артух хьуй вахъ ярар-дустар,
Тикъет квачир «Самурдин сес».
* * *
Лезги чилин таватар
Атанвач яр,
Февралдин варз,
АтIудай гар,
Йифиз аяз,
Ягъиз къеле
Къекъвезва.
Чуплах тамун,
Генг далдайрик
Секин, умун,
Вили шемер,
Мулдин цуьквер
Хъуьрезва.
Хайи чилихъ
Ава, гьелбет,
Битмишардай
Ризкьини цуьк
Къуватар.
Квез хвашгелди,
Сафагелди,
Беневшаяр,
Лезги чилин
Таватар…
Илгьамдин булахдив…
Мерд Алидиз бахшзава
Шалбуздагъдин
Этегдек квай
ТIулал гегьенш,
Кьакьан, зурба
Къалин тир пеш
Алай са тар илгьамдин.
Куркурдин сес
Алахьзавай,
Къайи гьамга
Авахьзавай,
Дадмиш авур
Шумуд асир, аямди.
Лугьуда хьи,
Фадлай амач
А тарцин тан,
Адан гуьрчег акунар…
Гьар хуьр тирвал
ЧкIанава,
Дувуларни чIварахар.
Гуя эвез
Хьанва пайда,
Шумуд жуьре
Руьгь къарсурдай булахар.
И пак чили,
И накьвади
Гана, гузва
Илгьамдин пай кьатIунар…
* * *
Гъиле яракь
Аваз буба,
АтIузвай гьахъ,
Гатаз душман
Дяведин серт майданда.
Дагъдин хуьре
Жегьил сусаз
Хьанвай куьрпе…
Илгьамдин нур
Пайзавай къе,
ЧIехи чилин хизанда.
Абукевсер –
Гьа замзамдин
Пак стIалрин яд хъвайи,
Чи дагъларин
Суван цуьквер,
ЧIижре хьиз на
КIватIиз миже,
Гьар кIунчIуниз дад гъайи,
АцIурда руьгь
ЦIийи-цIийи гьиссерив,
Хайи чилин
Хуьзвай тарих сирерив.
Гьар гъезелда
Авай, гьелбет,
Яру дагъдин эркинвал.
Кьакьан Шалбуз, садрани кьил
Тежер агъуз,
РикIериз гуз секинвал,
Алатна ван,
Регъвезвай къван,
Самур вацIун йигинвал,
Гатаз къерех,
Лепейра рех,
Каспи гьуьлуьн деринвал,
Авай дикъет
Алидин Мерд
Келимайрин цIарара…
Къалин бурма,
Зил къара тир чIарарин,
Ханва рангар,
Къиравдава йисарин,
Вун гьуьндуьрда
АватIани яшарин,
Нурлу я зар.
Къацузмай ви къашарин,
Мадни кьакьан,
Ийир гьейран
Акъатрай вун
Лап Олимприн аршариз…
Даим ргаз.
АтIузвай рехъ
Ви илгьамдин булахдив,
Эхь, чунни къвез
Агатда,
Ван алаз хьуй дамахдив…
Зи хтул Абдулладиз
Диде кьейид
Ирид сефер
Жезва етим,
Буба кьейид
Садра етим
лугьуда…
— Чан хтул зи,
ЦIувад сара
Ава яшар,
Кьулухъай ваз
Хьанва етим…
Лугьузава
вирида.
Вучда, зи хва,
Хизандивай
Жемир яргъа,
Дидедиз на
Гумир азаб,
Гьар суалдиз
Хьухь вун жаваб,
гьамиша.
Руьгьдиз заха
Кьегьал я вун.
Там хьиз кьулухъ
Гала арха,
Хайибуруз
Вуна жуван,
Даим шадвал
багъиша…
ГъвечIи вахан
Яхъ вуна гъил,
Кьаз тур на чил
Адан бицIи
кIвачерив,
Бубад ери эвезна.
Вучда уьмуьр,
Ам я са сир…
Еке парар
Къачу вуна
хивез на.
Бармак алай
Итим я вун.
Гьар са карда
Куьмек я вун,
Сижифдик квай
Дестек я вун,
Хуьх кIевелай
адетар…
Кьил яхъ вине,
Гьамиша рехъ
Жедач гуьне,
Сад Аллагьди
Гурай, хва, ваз
такьатар.
Валлагь, зи хва,
Ви акъатай
ПIузарар заз
акуна.
Вилерилай
Фена накъвар,
Зи зериф рикI
дакIуна.
ЯхцIурни вад
Яшараваз,
Даимлухдиз
Ширин буба,
Яр-дустарин
Гъилерилай
хъфена…
Заз чизва, хва,
Хуьх на сабур…
Кьелен пар я
Ам лап агъур,
Шумудан кьил
Хьана агъуз,
РикIер чад хьиз,
ифена…
«Лезги газетдин» 2023-йисан 26-нумрадай
