Абу Тагьир Нихави (970 – 1025)
Мукьвал вахтаралди и тIвар чаз чидачир. Гила лезги литературадиз агъзур йис вилик яшамиш хьайи чIалан чIехи устад хтанва. Адан шиирар чал агакьун вич аламатдин кIвалах я. Абу Тагьиран яратмишунар лап муракаб шартIара лезги литература къадим Албаниядин адет-къайда исламдин культурадин къайдайри эвеззавай девирдал гьалтзава. Абур «Зиндикь-наме» ктабдиз кIватIнава.
Гилан кIелзавайбуруз Абу Тагьир Нихавидин шииррин гъавурда акьун четин я, абур фарс гафар гзаф квай лезги чIалал кхьенва. «Зиндикь-наме» кIватIал Ширванда Гьайсам II шагьдин девирда, яни IX асирдин эхиримжи 10-15 йисуз арадал атана. Ктабда авай шиирар шагьди тапан тахсир кутур шаир зиндандиз вегьейла, кхьейбур тирди ада вичи лугьузва. Ингье, лезги чIала агъзур йис вилик гьикI ванзавайтIа:
Димагъи-пиргъурур ава серда зу,
Гъурурдив къадин туш дилхуни девран.
Мал-девлетни хьаниш къисметда диргъа,
Уьмуьрдин никини бар гъаниш эл’ан…
Аквазвайвал, са жуьре гъавурда акьазватIани, чи къадим шаирдин яратмишунар кIелун патал тарихдинни филологиядин баянар чарасуз я. И кIвалахни Абу Тагьир Нихавидин яратмишунар сифте яз илимдин бинедаллаз ахтармишай алим Ризван Ризванова тамамарна. Ада къейдзавайвал, «Зиндикь-намеда» шаирдинни шагь Гьайсаман алакъайрикай делилар гъанва, идани ктаб тарихдин чешмедин дережадиз акъудзава ва адан къиметлувал иллаки хкажзава.
«Лезги газетдин» 2025-йисан 3-нумрадай
