Пайгъамбардин имияр вужар тир?
Аллагьдин Расулдин буба Абдуллагьаз гзаф стхаяр авай: Гьарис, Зубайр, Абу-ТIалиб, Гьамзат, Абу Лагьаб, Гъайдахъ, Зульмикави, Зарар, Аббас, Къусам. Ислам абурукай кьведа кьабулна — Гьамзата ва Аббаса.
Гьамзатаз “Аллагьдин аслан” тIвар ганвай. Ам вичин жумартвилелди ва жуьрэтлувилелди машгьур тир. Ислам кьабулдалди къурайшитрин арада ам гьуьрмет авай кас тир. Дин гегьенш жезвай гьеле сифте кьиляй ада Ислам кьабулна. Ам Мединадиз куьч хьана. Бадрдин женгина гзаф викIегьвал къалурна. Угьуд дагъдин патав хьайи женгина шагьид яз кьена. Пайгъамбарди адаз “шагьидрин агъа” тIвар гана. Угьуддин женгина ада къанни цIуд кьван имансузар кьена, вични гьа женгина телеф хьана. Гьамзат кьенвайди Пайгъамбардиз чир хьайила, ада лагьана: “Аллагь-Таалади вун Вичин регьимдик кутурай, я Гьамзат. Вуна мукьвавал мягькемарзавай ва хъсанвал ийизвай. Ви кьиникьилай чIехи пашманвал заз чидач”.
Аббасни Ислам дин къведалди къурайшитрин арада гьуьрмет авай кас тир. Ада гьажийриз Замзам булахдай яд гудай, Кябедихъ гелкъведай. Пайгъамбар Мединадиз куьч жедалди, ам мединвийрихъ галаз икьрар жедайла, Аббас, икьрар кутIуниз куьмек гуз, адан патав гвай. Гьунайндин женгина Аббас Пайгъамбардин патав гвай, ам душманрикай хуьз. И юкъуз ада Пайгъамбардин къатирдин кьенерар кьунвай. Пайгъамбардин буйругъдалди Аббаса ансарриз куьмекдиз эверна. Адан эверуниз жаваб гана, асгьабри душман кукIварна.
Аллагьдин Расулдиз Аббас вичин буба хьиз кIанзавай ва гьуьрмет ийизвай. Асгьабрини гзаф вахтара адал меслят гъидай. Аббас адалатлу, жумарт кас тир. Ам мукьвавилин алакъаяр хуьнин къайгъудик жедай ва инсанриз гьар са тегьерда куьмекар гудай.
Умарани, Усманани адаз гзаф гьуьрметдай. Ам акурла, Пайгъамбардин имидин гьуьрметдай абур девейрилай эвичIдай. Халиф Умара Аббасан гьуьрметдай Аллагь — Тааладивай марф тIалабна ва адан дуьа Аллагьди кьабулна. Пайгъамбарди лугьудай: “Аббас — зиди ва зун — Аббасан. Къурайшитрикай ам виридалайни жумартлуди я. Ни Аббасаз зиян гайитIа, заз зиян гайидай я”.
Аллагьдин Расулди Аббас ва адан аялар патал дуьа авуна, Аллагьди абурун чинебан ва ачух гунагьрилай гъил къачун ва адан аялар хуьн патал. Гьижрадин 32-йисуз 88 йисан яшда аваз Аббас кьена, ам Бакъи сурара кучукна.
Къуй Аллагь-Таала абурулай кьведалайни — Гьамзаталайни Аббасалай — рази хьурай!
Абу-ТIалиба, Абдуллагьан пуд лагьай стхади, вич рекьидалди Пайгъамбар мушрикрикай хуьзвай. Адаз-Пайгъамбар Пайгъамбардизни ам гзаф кIандай.
Пайгъамбардин эмеяр вужар тир?
Пайгъамбардин бубадиз ругуд вах авай: Байзат, Баррат, Атикъат, Сафият, Арва, Умаймат. Арвадини Ислам кьабулна лугьуз тестикьарзавай алимар ава.
Сафият гзаф викIегь, сабурлу ва гуьзелдиз рахадай дишегьли тир. Ада гьеле Ислам гегьенш жедай сифте кьиляй дин кьабулна. Ислам патал ам куьч хьана. Сафият Умар халиф тир девирда гьижрадин 20-йисуз пудкъанни цIуд йисалай артух яшда аваз кьена.
Пайгъамбардин некIедин (са дишегьлиди нек ганвай) стхаяр ва вахар вужар тир?
Пайгъамбардин некIедин стхаяр: Масругь, Гьамзат бин, АбдулмутIалиб, Абу Салама бин Абдуласад аль-Магьзуми (эхиримжи кьведаз Пайгъамбар хадалди кьуд йис амаз Сувайбади нек гана), Абдуллагь бин аль-Гьарис (ам Гьалиматан хва тир).
НекIедин вахар: Гьузафа, Анисат бинт аль-Гьарис. Абур кьведни Гьалиматан рушар тир (“Уюнуль-асар”, 1-том, 90-чин;”Ар-Равзуль-унф”, 1-том, 186-чин).
“Ас-салам” газетдай