Гьар йисан гатфариз 1-апрелдилай 15-июлдалди 18 йис тамам хьанвай ва 27 йисал агакьдалди яшда авай жегьилар уьлкведин армиядин жергейриз тухудай вахт я. ЦIи Россиядин Яракьлу Къуватрин частариз 130 агъзур жегьилдиз эверда. И рекъем алатай йисан гатфариз армиядиз тухвайбурун кьадардилай кьве агъзурдан гзаф я. Гьа са вахтунда  армияда къуллугъзавай контрактникрин кьадар йисалай-суз гзаф жезва. Виликдай, жуьреба-жуьре азарар кваз, армиядиз тухун тавур ва гила сагъ хъхьанвай, маса себебар аваз армиядиз тухун­ тавур вишералди жегьиларни аскервилиз желбда.

Вири вахтара Дагъларин уьлкведин жегьилри армиядин жергейра хушвилелди къуллугъ авурди я. Эхиримжи йисара гьам уьлкведа ва гьам республикада арадал атай татугай гьаларин нетижа яз, Дагъустан Республикадай Россиядин ар­миядиз эверзавай жегьилрин кьадар лап тIими­лар­навай. Гьатта ахьтин чкадал атанвай хьи, эгер уьлкведин маса регионра диде-бубайри, пулар гуз, чпин рухваяр армиядиз финикай хкудзавайтIа, дагъустанвийри чпин кьегьалар армиядиз тухун истемишзавай, гъилел михьи тушир работникриз пуларни гузвай. Гила яваш-яваш и жуьредин гьалар ва сергьятвилер арадай акъудзава.

Идан гьакъиндай алатай гьафтеда Дагъустандин военкоматда кьиле фейи пресс-конференция­дал военный комиссар Дайтбег Мустафаева малу­­­марна. ЦIинин гатфариз уьлкведин Яракьлу Кьушунрин кьуд округдиз ва Кеферпатан флотдиз­ 3 агъ­зурдалай виниз жегьилар рекье твада. И ре­къем­,­ алатай йисандав гекъигайла, кьве сеферда гзаф я.

Военный комиссарди лагьайвал, Россиядин армияда къуллугъзавай вахт гьа виликдай хьиз ама, яни жегьил касди Ватандин вилик буржи са йи­суз кьилиз акъудда. Армиядиз 18 йис тамам хьанвай, сагълам гьар са жегьилдиз эвер гуда. Гьа са вахтунда гатфариз вахтуналди армиядиз финикай акъвазарзавай ксарни ава. Абурук сифте нубатда хуьрера яшамиш жезвай жегьилар акатзава. ГьикI лагьайтIа, гатфариз ва гатуз абуру чкайрал хуьруьн майишатдин кIвалахар тамамарзава. Абуруз армиядиз зулуз эвер гуда.

Армиядиз эвер гуникай вахтуналди мадни акъвазарзава: МВД-дин, ФСБ-дин ва МЧС-дин къурулушра кIвалахзавайбур, вузра кIелзавайбур, аспирантар, эвленмиш хьана, кьве ва адалай гзаф аялар авайбур, кьуьзуь диде-буба хуьзвайбур, гъвечIи аялар хиве гьатнавай тек бубаяр (отцы-одиночки), вахтуналди силисдик квайбур, начагъ мукьва-кьилидихъ гелкъвезвайбур, 3 йис тахьанвай набут аял авайбур, 26 гьафтедилай виниз кIвачел залан папар авайбур. Ихьтин ксари вахтунда талукь документар чкадин военный комиссариатдиз агакьарун лазим я.

Гьар йисан тежрибади къалурзавайвал, бязи мед­комиссийри, сагъламбур яз тестикьарна, армиядиз ракъурзавай жегьилар начагъбур яз акъатзава. Ахьтинбур элкъуьрна, кьулухъди рекье хутаз­ва. Жегьилар армиядиз тухун тийидай себебдин азарар фадлай тестикьарнава. Абурук акатзава:

2-дережадин сколиоз, 3-дережадин плоскостопие, 2-дережадин артрит. Вилерин ишигъ зайифбур (катарактдик, глаукомадик, сетчаткадал перде акьалтнавай азардик начагъбур).

РикIихъ галаз алакъалу азаррик начагъбур (гипертония, рикIин порок, ишемия, дамаррин дистония).

Армиядиз физ гьазур хьанвай жегьилар ратарихъ, руфунихъ, хуквадихъ галаз алакъалу азаррик­­­дини (грыжа, панкреатит, язва) начагъ хьана кIандач.

Туькьуьлда, дуркIунра къванер, хронический энурез авайбурни вахтуналди акъвазарзава.

ЧIалар галкIизвайбур, 2-дережадин куькбур, диабетдик, ВИЧ-дик, гепатитдик, чахуткадик, ракдик азарлубурни армиядиз тухузвач.

Гьелбетда, абуруз мад ва мад сеферда медкомиссийриз эхверда, ахтармишунар хъийида.

«Лезги газет»