Виш йисаралди вилик пад кьаз тежез, гурлу Самур ва Ахты-чай вацIари Ахцегьа агъзур гектарралди баркаван дуьзенлухар — багълар, никIер баябан кьерез элкъуьрзава. Эхиримжи йисара агьалийрин яшайишдин кIвалер ва майишатдин объектар, рекьер, цин ва газдин турбаяр, электричестводин линиярни кваз къурхулувилик акатнава. Гьатта Советрин девиррилай башламишна, гьар йисуз райондин руководстводи ва жемятди мел-бигеррин къайдада еке зегьметар чIугвазватIани, харжияр серфзаватIани, тIебиатдин и бедбахтвилин вилик пад сакIани кьаз жезвач, иллаки гатфарин марфарин-селлерин береда къати жезвай вацIу вичин гьужум — басрух артухарзава. Я ракьунни бетондин цларивай, я “Къардашар гъетеривай” (хвахвар, сад-садахъ галкIуриз, вад-вад эцигунин къайда), я адетдин бандаривай вацIун хура дурум гуз жезвач. Ихьтин гьалари, тIебии я, инсанар секинсуз ийизва.
ТIебиатдин бедбахтвилерин вилик пад кьун патал, райондин кьилевайбурун тIалабуналди ва Дагъустан Республикадин Кьил Владимир Васильеван тапшуругъдалди, 6-мартдиз Ахцегьиз РД-дин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министр Набиюлла Къарачаев кьилевай пешекаррин нуфузлу десте-комиссия атана. Райондин руководстводихъ галаз санал чкадал фена, авай гьаларихъ галаз мукьувай таниш хьунин, месэла веревирд авунин нетижада пешекарар вацIун хаталу участокрин къерехар мягькемардай меслятдал атана. Гатфариз вацI гурлу жедалди чара акун патал 9-мартдиз Ахцегьиз залан техникани (кьве экскаватор, кьве “КамАЗ”, са бульдозер) гваз махсус бригада атана. ВацI вахтуналди муьтIуьгъарунин мураддалди устIарри чпин вилик эцигнавай крар намуслудаказ кьилиз акъудзава.
Вичикай ихтилат физвай месэла 14-мартдиз республикадин МЧС-дин Кьилин управленида РД-дин Гьукуматдин Кьилин заместитель Рамазан Жафарован регьбервилик кваз тухвай заседанидални веревирдна. Набиюлла Къарачаева Самур ва Ахты-чай вацIарин къерехар мягькемарунин чарасузвал авайди къейд авурдалай кьулухъ анал рази жедай къарар кьабулна.
— ВацI хкаж хьана, мумкин тир хаталувилерин вилик пад кьун патал исятда чна, 350 метрдин яргъивал ва 15 метрдин гьяркьуьвал аваз махсус къанал акъудуналди, вацIун рехъ чапла патаз дегишарзава. И серенжем чна са гьафтеда, яни 23-мартдалди бегьемарда ва ада вацI вахтуналди хатасуз ийида. Механизаторри са манийвал, кими-эксикни авачиз, гьевесдивди кIвалахзава. Абуруз зегьметдин ва ял ядай (гьамамрал мугьманханада) къулай шартIар тешкилнава,- разивилелди лугьузва и кIвалахриз регьбервал гузвай республикадин “Дагводсервис” ГКУ-дин начальник Тофик Къазиева ва и кIвалахрал гуьзчивалзавай Ахцегь райсобранидин председатель Абдул-Керим Палчаевани ГО ЧС ва ЕДДС къуллугъдин начальник Сердер Моллалиева.
— Ахцегьвияр гьамиша секинсуззавай и четин месэла райондин ва республикадин руководстводин гуьзчивилик кваз гила кьетIивилелди гьялзава, — чи суалдиз жаваб яз, къейдзава Ахцегь муниципалитетдин кьил Осман Абдулкеримова. — Исятда кьиле тухузвай вахтуналди тир крарихъ галаз санал вацIун къерехар эцигунрин цIийи технологийрин къайдада мягькемардай 1,5 километрдин капитальный бандар-цлар туькIуьрунин сметадин документар гьазурзава. Эхь, месэладин важиблувал аннамишуналди, РД-дин Гьукуматди чаз пулдин еке харжияр чара ийизва: тахминан — 70 миллион манатдилай гзаф. ВацIун къерехар мягькемарунин кIвалахар 2020-йисуз бегьемардайвал я. Нетижада Ахцегь СП-да арадал хкведай 2000 гектардилай артух дуьзен чилера багълар кутадай мумкинвал жеда.
Къейд ийин, виридалайни еке девлет чил я. Ахцегьа садлагьана агъзур гектарралди хуьруьн майишатда ишлемишиз жедай баркаван чилер (вацIун яд рагъул вахтунда кьерен чинал асантдиз бегьерлу накьвадин къат гъиз жеда) хъхьуникди райондин экономика ва жемятдин гьал-агьвал аквадайвал хкажиз жеда. Иншаллагь!
Дашдемир Шерифалиев
