Къуншийрихъ галаз хуш алакъаяр

Исламда къунши гафунихъ важиблу метлеб ава. Мусурман динда вирибуру къуншийрихъ галаз хъсан алакъаяр хуьх лугьузва. Амма, гьайиф хьи, гьакъи­къатда гзаф вахтара икI жезвач. Бязи къуншийрин алакъайра къалар, фитнеяр арадал къвезва: чилин, рекьин, аялрин патахъай. И крар себеб яз, абур йисаралди хъел жеда, сада-садаз писвилер ийидай рекьерихъ къекъведа.

Гьелбетда, къунши къуншидихъ галаз дуьз татун мусурман динда кIевелай къадагъа авунва. И кар тестикьарун патал мукьвара Калукрин хуьре жемятдин мавлид кьиле тухвайдалай гуьгъуьниз чна иниз атанвай диндин рекьяй алимривай къуншийрин арада гьихьтин алакъаяр хуьн лазим ятIа лугьун тIалабна. Ингье абуру вуч лагьанатIа.

Гьажи Заур САЛЯГЬОВ. — Ислам динда лугьузва: эгер ви къунши мусурман ятIа, адаз кьве ихтияр жеда — къуншивилин ва мусурманвилин. Эгер къунши му­сур­ман туштIа, адаз са ихтияр ава — анжах къуншивилин. Къуншияр анжах тек са патав яшамиш жезвайбу­руз лугьузвайди туш. Элкъвена яхцIур кIвале яшамиш­ жезвайбур вири къуншияр яз гьисабзава. Каъб ибн Ма­лика ахъайна: “Мугьаммад Пайгъамбардин  патав са кас атана ва лагьана: “Зун флан магьледа яша­миш жезва, ана заз виридалайни гзаф зарар гузвай­ лап мукьва къунши ава”. И чIавуз Аллагьдин Пайгъам­барди  Абу Бакр, Умар ва Али мискIиндиз ра­къурна, абурув, анин ракIарал акъвазна, икI лугьуз ту­на: “Гьа­къикъатда, яхцIур кIвал къуншияр я. Вичикай къунши бейкеф авур кас женнетдиз фидач”. Аллагь-Таала­ди чаз Къуръанда къуншийрихъ галаз хъсан алакъай­ра хьун эмирзава. Мугьаммад Пайгъам­барди  лагьа­на: “Куьне, ширк гъун тавуна, Аллагьдиз — ибадат­, диде-бубадиз ва къуншийриз гьуьрмет ая”.

Гьажи Гьасан АМАХАНОВ,  Сулейман Стальский райондин имамрин советдин председатель, “Ассалам” газетдин редактор. — Дугъриданни, къуншидиз гьуьрметун ва адахъ галаз хъсан алакъайра хьун мусурмандихъ тамам иман хьунин лишан я. Абу Шурайгь аль Адавая къейдна: “Мугьаммад Пайгъамбарди  Аллагьдихъ ва Къияматдин йикъахъ инанмиш касди вичин къуншидиз гьуьрметрай лугьудайла, зи япар ва вилер шагьидар тир”.

Къуншидиз гьуьрметун — им адахъ галаз хъсан ала­къаяр хуьн, салам гун, дарда авай чIавуз куьмекун, адаз гьич са жуьрединни зиянар тагун я. Ибн Гьажара лагьана: “Гьелбетда, пис къуншидихъни хъсан къуншидихъ галаз авай алакъаяр сад жедач, гьикI хьайи­тIани, чна виридаз гьуьрметна ва хийир-дуьа авуна кIанда”. Бязи гьадисра пайгъамбарди  къуншийрин алакъайрикай галай-галайвал лугьузва. Муаз Ибн Жабара чи пайгъамбардивай  къуншидиз къуншидин вилик гьихьтин буржи ава лагьана хабар кьурла, ада икI жаваб гана: “Эгер ада вавай бурж тIала­байтIа, адав бурж вице, куьмекдиз патав алад, кесиб хьайитIа, гъил яхъ, адахъ шадвал хьайитIа, мубарак ая, бедбахтвал атайтIа, шадвал ийимир, ам кьейитIа, эхиримжи рекье тур, адан кIва­лин патавай, адаз гьава дар ва зиян тежедайвал, кьакьан дарамат эцигмир”.

Рагьидин Эминов

( КьатI ама )