Са шумуд югъ идалай вилик редакциядиз Белиж поселокдай чи газет кIелзавай са агъсакъалди зенгнавай. Адан гафарай малум хьайивал, хайи чIалахъ рикI кузвай чи ватанэгьлиди почтадин отделенида 2018-йис патал “Лезги газет” кхьена. Вични кIвализ ахгакьарун патал герек къвезвай кьадар пул гана. Амма кIвалив са нумрани ахгакьнач. Почтальон авачирвиляй. Агъсакъал гьар гьафтеда вичин рикI алай газет вахчуз почтадин отделенидиз физва. “Зун хьтинбур ина мадни ава”, — лугьузвай ада. Подписчикрал вахтунда газет ахгакь тийизвай дуьшуьшар мадни ава.
И кардин патахъай чи редакциядиз саки гьар вацра зенгер ийизва, чарар кхьизва. “Лезги газетдин” алай йисан 43-нумрадиз акъатнавай “Чи гьар садан намусдин кар” макъаладин авторни и месэладикай раханва. “Виридалайни кьилинди ам я хьи, газет кIелзавайбурув вахт-вахтунда ахгакьзавач. Мисал яз, хемис юкъуз акъатзавай газет дербентвийрив ислен юкъуз ахгакьарзава…”, — кхьизва гзаф йисара чи редакцияда кIвалахай ва гилани “Лезги газетдихъ” галаз алакъа хуьзвай шаир, мухбир Нариман Къарибова. Са шумуд агъзур лезги яшамиш жезвай Дербент шегьерда хайи чIалал акъатзавай газет кхьенвайбурун кьадар алай йисан кьвед лагьай паюна 215 кас хьун, белки, гьавиляй ятIа?.
Лагьана кIанда, подписчикрал газет ерли ва я тахьайтIа вахтунда ахгакьар тийизвай дуьшуьшар Махачкъаладани, са бязи лезги районрани жезва. “Лезги газетдин” редакцияди и месэла гьялун патал датIана Россиядин УФПС-дин Дагъустанда авай филиалдихъ галаз алакъа хуьзва. КIелзавайбурал вахт-вахтунда газетар ахгакь тавурла, серенжемар кьабулун патал хабардарзава. Амма гьакъикъат ахьтинди хьанва хьи, къенин юкъуз почтадивай корреспонденция, гьа жергедай яз чи газетни, вахтунда агьалийрал агакьариз жезвач. Районра почтадин отделенийрин кьадар тIимиларнава, почтальонар бес жезвач, и хиле кIвалахзавай бязи къуллугъчияр чпин везифайрив намуслувилелди эгечIзавач. И ва маса себебри, санлай къачурла, почтадин кIвалахдиз кьецI гузва.
Квев газет ахгакь тавур дуьшуьшра телефондин 8 928- 584-16-72 нумрадиз зенг ая, я тахьайтIа, электронный почтадин Lezgigazet@yandex.ru адресдиз чар кхьихь.
Чи фикирдалди, алай вахтунда газетар кхьизвайбурун кьадар къвердавай тIимил хьуниз таъсирзавай виридалайни кьилин себеб акьалтзавай несилди Интернетдиз пара итиж авун я. Им девирдиз хас кар тирди хиве кьуна кIанда. Интернетдин мумкинвилер, къуватар пара, сергьятар гегьенш тирди инкариз жедач. Изданийрин электронный ва печатдин жуьрейрихъ кьилдин кьетIенвилер ава. Садаз компьютердай кIелиз кIанзаватIа, муькуьдаз газет гъиле кьаз кIан жезва.
Лагьана кIанда, “Лезги газетни” девирдихъ галаз кам-камуна аваз физва. Чахъ Интернетда хсуси “lezgigazet.ru” сайт ава. Са йикъан къене сайтдиз гьахьзавай ксарин кьадардал гьалтайла, “Лезги газетдин” сайт Дагъустандин государстводин СМИ-рин сетдин изданийрин арада 1-чкадал ала. Газетдин тиражриз вил вегьейтIани, кIвенкIве авайди чи газет я.
Газет электронный къайдада, яни компьютердай, кIелиз кIанзавайбур патал алай йисалай чи сайтда онлайн-подписка кардик кутунва. И къайдада подписка авунин къимет йис патал — 300, са варз патал 50 манат я. Онлайн-подпискадикай гьакIни Дагъустандилай къеце яшамиш жезвай чи ватанэгьлийривайни гегьеншдиз менфят къачуз жеда.
Махачкъалада редакциядиз мукьва яшамиш жезвайбурувай “Лезги газет” чи бухгалтериядай йис патал 325 манатдихъ кхьиз жеда. Анжах газет вахчун патал гьар гьафтеда редакциядиз атун чарасуз я. Почтадилай гъейри, газет “Дагпечатдин” киоскрайни кхьиз жезва. Къейд ийин хьи, эгер почтадин отделенида 2019-йис патал чи газет кхьинин къимет 854 манатни 76 кепек ятIа, киоскдай 456 манатдихъ подписка ийиз жезва. Саки 400 манатдин ужуз акъваззава, амма газет вахчун патал киоскдиз фена кIанзава. Газетар, журналар “Дагпечатдай” кхьин хейлин ужуз жезвайди фикирда кьуна, чна гьеле алатай йисуз Кьасумхуьрел “Терсепул” базардин патав киоск кардик кутуна. Алай йисан 15-ноябрдиз Мегьарамдхуьрени “Дагпечатдин” киоск ачух жеда. Чи фикирдалди, и кьве районда авай мектебрин, больницайрин, клубрин, гьакI маса идарайрин коллективриз “Лезги газет”, “Самур”, “Кард”, “Дагъустандин дишегьли”, “Учитель Дагестана” ва чпин рикI алай маса изданияр киоскдай кхьин хийирлу жеда. Саки гьар са хуьряй гьафтеда садра райцентрадиз чпин дерди-бала аваз инсанар физва. Хкведайла, киоскдай газетарни хкваш лагьайтIа, хуьруьнвиди хуьруьнвидиз бажагьат ваъ лугьуда.
Чахъ гележегда Белижда, Кьурагь, Докъузпара, Ахцегь районрани киоскар эцигдай фикирар ава. Амма и месэла “Лезги газетдин” редакцияди ваъ, “Дагпечать” карханади гьялзава. Эгер 2019-йисуз Мегьарамдхуьруьн ва Сулейман-Стальский районрин киоскрай изданияр подписка авунвайбурун кьадар гзаф хьайитIа, чаз “Дагпечатдивай” амай районрани киоскар эцигун тIалабиз регьят жеда.
Играми ватанэгьлияр, чи газет кIелзавай стхаярни вахар! Газетди лезги халкьдин уьмуьрда гьихьтин роль къугъвазватIа, квез виридаз чизва. “Лезги газетдин” кьилин везифа вири йисара сад я: хайи чIал, меденият хуьн, виликди тухун. Чна квез виридаз и важиблу кардик жуван пайни кутуниз эвер гузва. Хайи чIал, меденият, тарих патал йисан къене 400-800 манат харж ийиз вич лезги хьунал дамахзавай гьич садазни гьайиф къведач. Багъри газет кхьин къуй хайи чIал, меденият хуьник куьне кутазвай пай хьурай! Ша чна гьар сада и карда виниз тир къанажагълувал, жумартвал къалурин.
Мегьамед Ибрагьимов, «Лезги газетдин» кьилин редактор
