Адан кIвалах пакаман сятдин 7-даз башламишзава. Зегьметдин югъ лагьайтIа, вирида сабурсуздаказ вилив хуьзвай 18.00-даз акьалтIзавач. Ам са гьихьтин ятIани уьлчмейралди (стандартралди) яшамиш жезвач, гзаф вахтара регьятвилерилай гъил къачузва, инсанрив гьуьрметдивди эгечIзава.Адан кIвалах пакаман сятдин 7-даз башламишзава. Зегьметдин югъ лагьайтIа, вирида сабурсуздаказ вилив хуьзвай 18.00-даз акьалтIзавач. Ам са гьихьтин ятIани уьлчмейралди (стандартралди) яшамиш жезвач, гзаф вахтара регьятвилерилай гъил къачузва, инсанрив гьуьрметдивди эгечIзава.Ам пассажирар тухунин кIвалах идара авунин хилен жегьил регьбер я. Ада вичин кIвалах тек са бизнес ваъ, еке шегьердин къурулушда яшайишдин кар алай месэла яз гьисабзава. Адаз четинвилерихъай кичIе туш. Чна гьа ихьтин викIегь касдихъ галаз суьгьбетзава.
Пайгар башчи§ Нариман — фарсидай атанвай и тIварцIин мана “руьгьдиз викIегьди” лагьай чIал я. Ам квехъ галаз кьазвани?- Зи хесетар и манадив саки кьазва лагьайтIа, дамах авун жеда. Анжах зун гьакI хьун паталди алахъзава ва нетижани ава. Вилик гзаф четин везифаяр акъвазнаватIани, зун руьгьдай аватзавач, четинвилер арадай акъудна, рехъ давамарзава. За жуван везифаяр пайгар рекьералди кьилиз акъудзава.§ Куьмек авачиз амукьунин, ажуз хьунин гьиссер квез хас яни? — Заз чиз, четин гьаларай экъечIдай рехъ авайди я. Белки, зун гьеле ахьтин кIевериз аватнавач жеди. Кьве гъил, аватIа, кьве кIвач, къуьнерал кьил алатIа, гьялиз тежедай месэлаяр тахьун герек я.§ Куь кьиблепатан туьнтвили кIвалах тухуниз манийвалзавач хьи?- Сад лагьай курсарин туьнтвал за са кьадар лигимарнава. Йисалай-суз хесетар секинвилихъ, фагьум-фикир авунихъ дегиш жезва.
Макьсадар кьилиз акъудзавай жегьил§ ЦIуд йис вилик хкягъай пешедал куьн къенин юкъузни рази яни?- Заз Бауманан тIварунихъ галай МГТУ-динни МАДУ-дин (Московский автодорожный университет) арада пеше хкядай мумкинвал авай. За абурукай кьвед лагьайди хкяна. Вучиз лагьайтIа, аял чIавалай машинрал зи гзаф рикI алай. И хиле кьилин инженер тир дахдини зи къастар гьанихъ элкъуьрна. Гъавурда такьазвай месэлайра ам заз гьамиша даях, рехъ къалурзавайди, чешне я. За жуван кIвалах рехне квачирди хьун патал къенин юкъузни адавай меслятар къачузва, вири крар гьадал алукьна ийизва.§ Институтдиз гьахьун четин тирни?- Дуьз лагьайтIа, юкьван мектебда чаз гайи чирвилер институтдик экечIун патал бес тушир. Гьавиляй зун институтдин гьазурлухвилин курсариз фена, йиф-югъ талгьана, кIелиз хьана.§ Кар бажармишунин дережадив агакьун патал акьулдилай алава мад гьихьтин ерияр (къилихар) герек я?- Дугъриданни, чирвилер къачун — им гьеле вири хьанва лагьай чIал туш. Вун ахьтин инсанрал расалмиш жеда хьи, савадлу гьисабар, анализар кьиле тухузватIани, инсанрихъ галаз рафтарвалдай къилихар бес жедач. Инсанрин психология, гьар са касдиз, хас кьетIенвилер чирна, абуруз гьар садалай алакьдай кIвалахар буюрмишна кIанда. Идалайни гъейри гьардаз вичин чирвилер, пешекарвал артухардай, кар тадиз, хъсан еридивди кьилиз акъуддай мумкинвал гун лазим я.§ Куьн “Мосгортранс” карханадиз гьикI акъатна? — За автобусрин 2-паркуна анализар тухвана, “ГъвечIи автобусрин цIийи маршрутдин кьетIенвилер” темадай дипломдин кIвалах кхьенай. Ина заз гзаф танишар авай ва за абурувай герек тир малуматар къачузвай. Гьа икI, зун чи кIвалин мукьув гвай автобусрин пуд лагьай паркуниз фена. А чIавуз ана алакьунар авай марифатлу са касди директорвалзавай. Зун халис пешекар хьиз кIвачел акьалтуник адан еке пайни ква.- 6 йисуз государстводин къурулушра кIвалахайдалай гуьгъуьниз куьн хсуси хилез экъечIна. И кар квехъ галаз алакъалу хьана?- Зи виликан кIвалахди, везифади гегьенш чирвилер истемишзавай. Коммерциядин хилез атуналди за жуван яшайишдин зул (зона) дегишарна, азаддаказ цIийивилер чирдай мумкинвал къазанмишна. Гила за шегьердин пассажиррин транспортдин цIийи чешне (модель) арадал гъунин рекье алахъунарзава. КIвалахни пара, гележегдин умударни чIехибур я.§ КIвалах кIвалах я, бес азад вахтунда вун квел машгъул я?- Ял ядай йикъарани заз мажал авайди туш.Спортдал машгъул жезва, дустарихъ галаз тIебиатдин къужахдиз физва. Бязи шад мярекатра иштиракзава. Гьяддин югъ бушдиз фена лагьана, герек вун пашман тежен…§ Жуван гъвечIи ватандиз куьн мукьвал-мукьвал хъфизвани?- Гьайиф хьи, ваъ. Пуд йисалай садра хъфиз алакьзава. Шаз КцIара миресдин хцин мехъерик хьана. Вич ина яшамиш жезватIани, ада мехъер гьана авуна. § Кавказви яз, яргъара милли руьгьдин ивирар хуьн четин туш хьи?- Гьар са касди вич авай обществодин адетриз гьуьрметун, гьакIни жуван адетарни хуьн герек я. Зун ина — меркезда чIехи хьанва ва и адетар кьатIунун, кьабулун заз са акьван четин туш. ГьакIни-КцIарин.§ Кавказвийриз хас тир мугьманар кьабулунин ва мугьманвилиз финин месэлаяр гьикI я?- Чи хизанда мугьманар суваррин ва маса лишанлу йикъара жеда. Абур маса йикъара кIватIунни четин я. КIвалахдин гьафтедилай кьулухъ текдиз амукьиз, хизандихъ галаз архайиндаказ ял ягъиз кIан жеда. Москва хуьр туш кьван, ина гьакIани къайгъуяр гзаф я.§ Квез гележегда гьамиша меркезда акъвазиз кIанзавани, тахьайтIа, гъвечIи Ватандиз хъфидай фикир авани?- Жува гъиликнавай тежрибадин бинедаллаз пассажирар тухунин цIийи къайдаяр и хел вилик тефенвай шегьерра кардик кутадай мурад ава захъ. И ва я маса шегьерда, гьакIни зи хайи КцIара жедани, жедачни тафават авач.§ Куьне гележегдин хизандикай, уьмуьрдин юлдаш хкягъуникай фикирзавани?- Чибуру лугьудайвал, экуьнахъ фад къарагъайдини фад эвленмиш хьайиди пашман жедач. Фад веледар, гьакIни хтулар акваз, абур чи дегь адетралди, кьегьалар хьиз тербияламишиз кIандай. Зи диде-буба алай аямдин гъавурда акьазвай, гьа са вахтунда милли адетрални мягькем инсанар я. Завай хьайитIа, хизанда сифте кIанивал, ахпани, сад-садан гъавурда акьуна, хатур-гьуьрмет хьун кьилин шартI я. Уьмуьрда кьиле жува-жуваз туькIуьрнавай планар са геренда дегишардай дуьшуьшарни жеда.§ Алатай уьмуьдин бязи легьзеяр туьхкIуьрдай мумкинвал хьанайтIа, куьне вуч дегишардай?- За са шейни дегишардачир. Зи уьмуьрда хъсан крарни хьана, четинвилерни. Четинвилерини туькьуьлвилери заз абур рамдай, яни, арадай акъудна, виликди фидай къуват гана.Алакьунар авай пешекар (логист) Нариман Иманан хва Адилов кцIарви я. 1991-йисалай Москвада яшамиш жезвай жегьилди МАДИ гилан МАДГТУ, 2015-йисуз вичин пешедай магистратура куьтягьна. Адан уьмуьрдин рехъ, кьатIунар алай девирдин жегьилар патал хъсан чешне яз гьисабна, чна Москвадин журналист Мария Маловади чи ватанэгьлидихъ галаз авур суьгьбет чапзава.
Мария МАЛОВА,
журналист, Москва
