(Эвел — «Лезги газетдин» 2025-йисан 35, 37-38-нумрайра)
1-жуз: Аллагьдин расулдиз (Аллагьдин патай салават ва салам хьуй вичиз) «вагьй» ракъурунив эгечIун.
1-кьил: Аллагьдин расулдиз (Аллагьдин патай салават ва салам хьуй вичиз) «вагьй» ракъурун башламиш хьайи тегьер!
- …Ада (Гьиракълиди) лагьана: «Абурукай сад кьванни кьулухъ элкъуьн хъийизвани, адан Диндал нарази хьана (хъел атана), ам аниз гьахьайдалай кьулухъ?» За (Абу Суфья́на) лагьана: «Ваъ!». Ада лагьана: «Куьне адак тапарарунин тахсир кутунани ада и лагьай гафар лугьудалди вилик?» За лагьана: «Ваъ!». Ада лагьана: «Ада хаинвал ийизвани?». За лагьана: «Ваъ! Бес чун адахъ галаз (икьрар хьанвай) муддатда ава, чаз чидач ада а муддатда вуч ийидатIа». Ада лагьана: «Абурукай сад кьванни кьулухъ элкъуьн хъийизвани, адан Диндал нарази хьана (хъел атана), ам аниз гьахьайдалай кьулухъ?» За лагьана: «Ваъ!». Ада лагьана: «Куьне адак тапарарунин тахсир кутунани ада и лагьай гафар лугьудалди вилик?» За лагьана: «Ваъ!». Ада лагьана: «Ада хаинвал ийизвани?». За лагьана: «Ваъ! Бес чун адахъ галаз (икьрар хьанвай) муддатда ава, чаз чидач ада а муддатда вуч ийидатIа». Ада (Абу Суфьяна) лагьана: «Мад мумкинвал хьанач заз маса келима лугьуз, адак гафар кутадайвал, гьа и гафарилай гъейри». Ада лагьана: «Куьне адан аксина женг тухванани?» За лагьана: «Эхь!». Ада лагьана: «Гьихьтинди хьана куь женг тухун адахъ галаз?» За лагьана: «Дяве чини адан арада дегиш жезвай: гагь ада чал гъалибвал къачузвай, гагь чна гьадал гъалибвал къачузвай». Ада лагьана: «Ада квез вуч эмирзава?». За лагьана: «Ада (яни Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салват ва салам хьуй вичиз)) лугьузва: «Тек са Аллагьдиз ибадат ая (куьне) ва са шейни Адаз шерик яз ийимир, тур (гадара) (куьне) куь бубайри ибадат авур затIар»; ада чаз эмирзава капI авун, керчеквалун, хъсанвалун (эдебдин жигьетдай михьивалун) ва мукьва-кьиливилин алакъаяр хуьн!». Бес ада (Гьиракълиди) таржумачидиз лагьана: лагь адаз (Абу Суфьяназ): «Дугъриданни, за вавай жузуна адан тухумдикай — бес вуна лагьана ам куь арада истеклу тухум авайбурукай я — гьакI я расуларни, абур чпин халкьдин истеклу тухумрикай ракъурда. За вавай жузунай: сада кьванни квекай лагьанани и гафар адалай вилик? — бес, вуна лагьана «ваъ» — бес, за лугьузва: эгер сада лагьанвайтIа а гафар адалай вилик, за лугьудай: и итимди чешне къачузва вичелай вилик лагьанвай гафарилай! За вавай жузунай: адан бубайрикай сад кьванни пачагь хьайиди яни? Вуна лагьана «ваъ». За лугьузва: эгер адан бубайрикай сад пачагь хьанвайди тиртIа, за лугьудай: а итимди вичин бубадин пачагьвал тIалаб хъийизва! Ва за вавай жузунай: «Куьне адак тапарарунин тахсир кутурди яни ада и (пайгъамбарвилин) лагьай гафар лугьудалди вилик?» — бес, вуна лагьана: «Ваъ». Заз, дугъриданни, чизва: инсанрин патахъай тапарар тийизвай касди Аллагьдин гьакъиндай тапарар гьич тийидайди! За вавай жузунай: «Адаз инсанрикай ханадарар (чIехи ксар) табий хьанвани, тахьайтIа, абурукай — зайифбур?» Вуна лагьана: «Абурун зайифбур адаз табий хьанва», — дугъриданни, гьабур я расулрин терефдарар! За вавай жузунай: «Абурун кьадар артух жезвани, тахьайтIа, тIимил жезвани?» Вуна лагьана: «Абур артух жезва». Дугъриданни, гьакI я имандин кар та ам тамам жедайвал. За вавай жузунай: «Абурукай сад кьванни кьулухъ элкъуьн хъийизвани, адан Диндал нарази хьана, ам аниз гьахьайдалай кьулухъ? Вуна лагьана: «Ваъ». Дугъриданни, гьакI я Имандин кар адан ширинвал (хушвал) рикIерик какахьай чIавуз! За вавай жузунай: «Ада хаинвал ийизвани?». Вуна лагьана: «Ваъ». Дугъриданни, гьакI расулрини хаинвалдач! За вавай жузунай: «Ада квез вуч эмирзава?». Вуна лагьана ада квез эмирзавайди куьне тек са Аллагьдиз ибадатун ва куьне Адаз са шейни шерик яз тавун ва къадагъа ийизвайди ада квез бутариз ибадатун, эмирзавайди ада (квез) капI авун, керчеквалун, хъсанвалун (эдебдин жигьетдай михьивалун). Дугъриданни, эгер вуна лугьузвай гафар гьахъбур ятIа, гьакъикъатда, ада (яни Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз)) къачуда зи и кьве кIвач алай чкани (ам адан иеси жеда)! Дугъриданни, заз чизвай ам экъечIдайди, амма за фикирзавачир ам квекай жеда лагьана. Бес, эгер заз чизваз хьанайтIа зун адан патав агакьдайди, за рекьин четинвилерни эхи ийидай адахъ галаз гуьруьшмиш хьун патал, эгер зун адан патав гвайтIа, за адан кIвачер чуьхуьдай (гьуьрметун яз). Ахпа ада (Гьиракълиди) эмир гана Аллагьдин расулдин (Аллагьдин патай салават ва салам хьуй вичиз) кагъаз гъун патал, Дигьйагь (ибн Калбий) асгьабдив гваз Бусра́ уьлкведин чIехидаз (башчидиз) ракъурнавай ва а кагъаз ада Гьиракълидив вахкана. Бес, ада ам кIелна ва ана кхьенвай: «Бисмиллягьи ррагьмани ррагьим (Мергьяматлу, Регьимлу Аллагьдин тIварцIелди). Им Абдуллагьан хва ва Аллагьдин расул Мугьаммадан патай я Гьиракълидиз — румвийрин чIехидаз: Салам хьуй Дуьз рекьиз табийбуруз! Идалай гуьгъуьниз: дугъриданни, за эвер гузва ваз Исламдин эвер гуналди: Ислам кьабула — ваз саламатвал жеда! Аллагьди ваз ви суваб кьве сефер гуда! Эгер вун кьулухъ элкъвейтIа, дугъриданни, вал «аль-ари́сийи́н»-рин (ви халкьдин лежберрин, фялейрин, терефдаррин вирибурун) гунагьар жеда. Ва «Эй Ктабэгьлияр! Ша чун чини куь арада сад тир (адалатлу) келимадал къвен — «чна, Аллагьдилай гъейри, (мад садазни) ибадат ийидач ва чна Адаз са затIни шерик яз кьадач, чна чи (чакай) садбуру муькуьбур агъаяр яз кьадач, Аллагьдилай гъейри» — лагьай! Эгер абур кьулухъ элкъвейтIа (а кардикай), куьне лагь (абуруз): «Шагьидвал ая (куьне) чун мусурманар (Аллагьдиз муьтIуьгъ хьанвайбур) тирди». (3-сура,64-аят, мана).
(КьатI ама)
Таржумачи — диндин алим
Ямин Мегьамедов
