Мегьарамдхуьруьн райондин Филерин хуьре механизаторвиле кIвалахай Рагьимханов Мовланан хизан чIехиди тир: кьуд стхани кьве вах. ГъвечIизмаз дуьз тербия гайи аялар, сада-садаз куьмек гуз,  арада кIанивал, гьуьрмет аваз, чIе­хи хьана. Пешекар образование къачунвай абур чпин хизанрин ва пешейрин иесияр я. Къенин суьгьбет абурукай сад, «РЖД» ОАО-дин Кеферпатан Кавказдин региондин ракьун рекьерин дирекциядин Дербент шегьердин вокзалдин начальник Аслан Мовланович Рагьимхановакай я.

Дербентдин ракьун рекьерин­ вокзал гуьрчегди ва къулайди­ я. И дарамат 1898-1900-йисара,­ Вла­­дикавказдин ракьун рекьерин­ Пет­ровск-Баку хел тухудайла, эцигна. Анин къенепад пара иердиз туькIуьрнава. Ина гъилик квай шейэр хуьдай камераяр, билетар къачудай касса, кофе, къайи яд патал аппаратар ава. Пассажирриз билетар электричкадин къене гузва.

А. Рагьимханов 1973-йисуз­  Фи­лерин хуьре дидедиз хьана. 11-класс акьалтIарна, Махачк­ъа­ла­­дин гидромелиоративный тех­ни­­­кум­дик экечIна. КIелун акьал­тIар­ тавунмаз, 1991-йисуз адаз ар­миядин жергейриз эверна. Кьве йисалай адакай Махачкъалада поездра аваз физ-хквезвайбуруз билетар гудай кассир хьана. КIва­лах­дивай къерех тахьана, кIе­лун­ни давамарна.

Аслана лугьузвайвал, адаз ракьун рекьерал кIвалахдай фикир авайди тушир. Гьеле гъвечIизмаз адаз ракьун рекьерикай чизвайди мугьмандиз атай халу Энвер Нуьгьова (ам ракьун рекьерин ветеран, Махачкъаладин станциядин даяхдин центрадин, гуьгъуьнлай пассажирриз къуллугъзавай дирекциядин начальник хьана) авур суьгьбетрай чIукар тир.

21 йисуз ада билетар гудай кассирвиле кIвалахна — гьуьрмет, сабур хуьз чидай, суалриз хушдиз тайин жаваб гудай ам коллективдиз регьятдиз гьахьна.

— Заз жуван кIвалах пара кIан хьана, — рикIел хкизва ада. — Заз пассажиррихъ галаз рахаз хуш я. Пассажирар гьар жуьрединбур хьуниз килигна, чи кIвалахда кьилинди жу­ван патай хуш майилвал къалурун, туьнт пассажир секиндиз гъавурда тун, сабурлу хьун я. Секин ванцелди рахун, гьар сад гъавурда тун важиблу я.

Билетар гузвай кассир гьами­ша пассажирриз куьмекзавай кас я. Алай вахтундани, гзафбуру­ элек­тронный билетар къачузва­тIа­­ни, абур кассадихъ физва­. Кассирди маршрутдикай, рекьикай­ галай-галайвал ихтилат авун, чин тийизвайдан гъавурда тун хъсан яз гьисабзава. 2015-йисуз­ ам СК ДПО-дин бригадирвиле ра­къур­зава. 2016-йисуз Аслан Мовланович «Дербент» станциядин вокзалдин начальниквиле тайинарна.

— «РЖД» ОАО-дин ракьун рекьерин вокзалрин дирекциядин начальник Виталий Леонидовича заз вокзалдин начальниквиле акъвазунин теклиф гана. За яргъалди фикирарна, гьикI лагьайтIа, им еке жавабдарвал я. Кар неинки са жуван гъилик квайбурал, гьакIни сифте нубатда ери аваз къуллу­гъар авунал, пассажирриз къулай ва хатасуз шартIар тешкилунал, вокзалдин кIвалахдал ала, — лугьузва А. Рагьимханова.

Аслан Мовлановичавай за адан везифайрикай суьгьбетун тIа­­­лабна.

— Вокзалдин начальникдин кIва­­лах четинди я. Адахъ гзаф везифаяр ава. Вокзалдин винел патан­ акунрин патахъайни жаваб гана кIанзава, ам къадим Дербент шегьердин «визитный карточка» я эхир. Вокзалдин вири кIвалер дуьздаказ хуьн важиблу я. Неинки­ къенепатан, гьакIни къецепатан ва вокзалдин майдандин михьивилел,­ перронар авай гьалдал, гъилик квай къуллугъчийри чпин везифаяр кьилиз акъудунал гуьзчивална, пассажирриз къуллугъ авуниз талукь яз къарагъзавай вири месэлаяр чкадал гьялна кIанзава. Сагъламвал зайиф инсанриз, аялрин дестейриз акьахиз — эвичIиз, пассажир поезддиз геж хьайила, адан месэла гьялуниз фикир гун ва икI мад вири кIвалахар чи хиве ава.

Пассажирдиз вичиз итиж авун, гъавурда гьатун важиблу я. Адаз куьмек гуз хьайила, жуван гуь­гьуьл­ни ачух жеда. Зи рикIел ахьтин гьялиз тахьай хьтин месэлаяр аламач. Коллектив гъвечIиди ятIани (ирид кас), чи арада дуст­вал, гьуьрмет ава. Виридаз чпин везифаяр чизва, сада-садан кIва­лахдик къуьн кутазва, куьмекзава.

– Куь кIвалахдин югъ гьикI гатIун жезва?

— Муьжуьдаз 20 декьикьа кIва­лахайла, чкадал къвезва. Муьжуь­дан зураз кьиляй-кьилиз къе­къвез­ва ва вири месэлаяр ахтармишзава. Ахпа, дежурный куьмекчидин патав фена, журналриз килигзава. Планерка тухузва. Идалай кьулухъ пассажирар кьабулзава. Куьрелди, йикъан къене жуван къуллугъдин вири везифаяр тамамарзава.

– Алай вахтунда Россиядин регионрай Дербентдиз къвезвай туристрин кьадар артух жезва. Абурухъ галаз санал чкадин инсанрин фин- хтунни гзаф хьанва. Квевай вири пассажирриз къулай шартIар яратмишиз жезвани?

— Физ-хквезвай пассажирриз­ ва туристриз къулай шартIар арадал гъун патал чна и йикъара цIийиз туькIуьр хъувунвай перрон­ ачухна. Пар чIугвадай поездар ерли амач. Гьаниз килигна, чна пассажирар тухудай 13 электропоезд кардик кутунва. Абурукай цIуд Махачкъаладиз физва. ЦIудакай муьжуьд электропоезд зарбдиз физвайбур ва кондиционерар авайбур я. Пуд электропоезд «Дербент-Сергьят»  маршрутда ава. Дербент­дай Махачкъаладиз физвай кьве электропоезд Хасавюртдизни физ­ва. Эгер виликдай суткада тухуз­вай пассажиррин кьадар 400-450 кас тиртIа, гила вад агъзурдалай алатзава.

–  Вокзалдин гуьзлемишдай­ залда пара чимизва. Конди­цио­не­рар эциг тавунин себеб вуч я?

— Залда кондиционерар эцигунин патахъай чIехибуруз чна арзаяр са шумудра рекье тунай.  Эцигиз гатIундайла, вокзал культурадин ирсинин объект тирди малум хьана. Ина са шейни дегишардай ихтияр гузвач. Месэла гьялдай рехъ чаз жагъанва. Чна, холодильникриз ухшар авай, чилел эцигдай кондиционерар къачунин патахъай къайгъу чIугвазва.

Чна ватанэгьлиди 9 йисан къене вокзалдин начальниквиле чIу­гур­ зегьметдиз­ лайихлу къимет­ни ганва. ИкI, 2019-йисан нетижай­риз килигна, Дербентдин вокзалдиз Кеферпатан Кавказдин ракьун рекьерин начальникдин къул алаз, «Чешнелу къурулушдин подразде­ление» лагьай шагьадатнама гана.

2022, 2023-йисара ракьун рекьерал чIугур гьакъисагъ зегьмет­дай, вини дережадин пешекарвиляй, пассажирар тухун тешки­луник­ еке пай кутунай А. Рагьимханов «РЖД» ОАО-дин ген­ди­рек­тордин­ за­местителдин ва Кеферпатан Кавказдин ракьун рекьерин начальник­дин ра­зивилин чарариз лайихлу­­ хьана. Къуллугъдин вези­фа­яр­ чешнелудаказ тамамарунай «РЖД» ОАО ра­кьун рекьерин вокзалрин дирекциядин начальникди­ Гьуьр­метдин грамота ганва. Алатай йисан февралдиз РД-дин улакь­рин­ ва рекьерин майишатдин ми­нис­тер­стводин­ патай «Яргъал йисара­ чIугур гьакъисагъ зегьметдай ва ви­ни дережадин пешекарвиляй» Гьуьрметдин грамотадиз лайихлу хьана.

Аслан Мовланович гьуьрметлу хизандин кьилни я. Адан ва уьмуьрдин юлдаш Ольга Зейна­ловнадин хизанда кьве велед ава. ЧIехи гада Тимура, Дондал алай Ростовда  Россиядин халкьдин майишатдин академияда кIел­на, Избербашда ЖКХ-дин хиле кIвалахзава. ГъвечIи гада Исламни гьа академиядик экечIнава.

Къагьриман  Ибрагьимов