Лезги намус виневай хва

Са сеферда зун Астраханда мугьманда авайла, зи патав суфрадихъ ацукьнавай са аварвиди и шегьерда вичин вири дустар  лезгияр тирдакай ва мад са дуст вичихъ Каспийскда авайдакай лагьана завай а Къазимет тIвар алай дустуникай са макъала кхьин тIалабна.

И йикъара зи рикIел Астраханда авай  хунзахви Мегьамед хтана. За зенг авуна Къазиметаз, жузун-качузун авуна. Ада заз вичин ери-бине гьинай ятIа лагьана ва вичин кIвализ Каспийск шегьердиз мугьманвилиз эверна.

Къазимет Къуьчхуьррин хуьряй  я. Адан имидин гада, кларнет язавай Къазибег, зи дуст я. Зи вахан кьелитI Къазиметан имидин руш яз хьана. Къазибеган бубадин кIва­ле чун, шаирар, гьамиша  илифарзавай Шукурбег халуни рикIел хтана.

Яваш-яваш чун суьгьбетрик акатна. Кьуьчхуьррин хуьре сифте магьле арадал гъана, сифте хуьр кутурбурун тухум Гьажияр тир. Абур  — Къазиметан чIехи бубаяр тирди хуьруьнбуруз виридаз чизва.

Къурбанов Къазимет Нарудинович 1964-йисан 18-февралдиз Кьуьчхуьр­рин хуьре дидедиз хьана. Адан диде-бубадин хизанда вад рушни пуд гада хьана. Бубади вичин малар хуьзвай. Саимат дидедин къайгъуяр аялрихъ гелкъуьн тир. Гадайри фад зегьмет чIугваз башламишна. Малар хуьн, хипер гваз дагълариз фин, алаф кIватIун — ибур хиве авай буржияр тир. Диде-бубади чпин аялриз туьмбуьгь ийидачир. Тарсарни хьсандиз  кIелзавай, мектебда абур дидедин стха  Нажмудин муаллимдин гуьзчивилик квай. Аял вахтар фад алатна. Вахт атайла, Къазимет аскеррин жерегейриз Дальний Востокдиз акъатна.

Армиядай хтайла, адет тирвал, мехъерарна, хпюкьжуван руш  Инаятал эвленмиш хьана. Ахпа Каспийск шегьердиз хтана­. Ада и береда «Дагдизель» заводда машиндал кIвалахзавай. Цмуррин хуьре битмишарзавай майваяр ва емишар заводдиз гъиз, рекьера пара хьана.

Советрин уьлкве чкIайла, Къазимет кIва­лахиз патарихъ фена. Хизанда са гадани са руш авай, абурун яшайишдикай фикирна кIан­завай. Ам Челябинскда, Къазахстанда ва маса шегьерра хьана. Ахпа­ ватандиз  хтана. Хва экономист я, руш — психо­лог. Абур чпин хзанар хьана, кьилди яшамиш жезва. Хтулри Къазиметанни кайванидин  рикI аладарзава. Адан хтул Хади­жадин рикI шикилар чIугунал ала. Адан яратмишунар пешекар художникризни хуш хьана­. Алай вахтунда Хадижа Жамалан тIва­ру­нихъ галай колледждиз физ гьазур хьанва.

За гьисс авурвал, хайи хуьр рикIел хтайла Къазимет пара дарих яз амукьзава. Хуьр Бугъдатепедиз куьч хьана, амма хуьряй  эхирдай эвичIайбур адан халуни диде-бубаяр хьана. Нажмудин халуди хуьре вичин такьатралди дяведай тахтай хуьруьнвийриз еке стела эцигна, 70 касдин тIварар кхьена. Хуьре амайди а стелани бубайрин сурар я.

Стеладин кукIвал алай гъед сада тапанчидай яна гадарна. Чубанри, жугъун алудна, аниз хипер хъиязава, юкъуз хипер  сурара ава, сурун къванер  винел акьалтзава кIур гудай кьван. Хуьре амай кIвалерин къаварикай пенжерар, рак-дакIар хкудиз­, чубанри цIаяр хъийизва, чарабурун кIвалерин тарихар кузва… Ихьтин шикилар акурла, Къазиметан рикI дар жезва. И йикъара, пул кIватIна бязи ксар галаз хуьруьз хъфидай рехъ дуьзар хъувунва. Адан фикир халуди зегьмет чIугур стеладал ала, ам гьикI гуьнгуьниз хкидатIа лугьуз.

Къурбанов Къазиметан мукьва ксар Бакуда ва КцIар райондин Къаягент хуьрени яшамиш жезва. Абурун хизанар  Бакуда яшамиш жезвайди тир. Бубайри хуьруьз хъша лагьайла, гаф чIур тавуна, хтанай. Адан имиди дяведа иштиракна. Хтайла, адаз  игитвилин  Къизилдин гъед медаль ганай. Адан хизанар а хуьре ама. Четинвал ам я хьи, рехъ агална, а патаз физ жезвач, багърийрал кьил чIугваз.

Алай вахтунда­ Къурба­нов­­­ Къа­зи­ме­­­­та­ Гьа­­­­жие­ван тIва­­­­ру­­нихъ га­­лай за­­вод­да­ кIва­­лах­зава (Уй­ташда­ цIийиз эцигза­вай объ­ект). Азад вахтунда  вичин кIва­лин кра­­рал машгъул я.

Заз хуш хьайи  кар ам я хьи, адан кIва­­ле Кьуьчхуьр Саидан яратмишунриз бахшнавай ктабар ава. Адаз шаирдин уьмуьр­дин делиларни хъсандиз чида.

Хунзах Мегьамеда Казиметакай лагьай гафар дуьзбур хьана. Къазимет вири патарихъай дуьз рекье авай кас я.

Бикеханум  Алибегова