Эхиримжи вахтара Ахцегьар эцигунрин чIехи майдандиз тешпигь жезва. Мурад-метлеб ам дагъдавай надир шегьердиз элкъуьрун ва хайи гъвечIи ватанда жегьилар акъваздайвал авун яз, ина рекьер-хуьлер, ял ядай багълар туькIуьрзава, хъвадай михьи цин турба гъизва. 5-6 мертебадин мугьманхана эцигзава, куьчеяр аваданламишзава, тарихдин куьгьне магьлейрал абур хкизва, багълар кухтазва, лайихлу инсанриз гуьмбетар хкажзава ва икI мад. Гьелбетда, ибур «Ахцегь район» муниципалитетдин кьил Абдул-Керим Палчаеван регьбервилик кваз райондин активдин ва ватанперес, жумарт карчийрин-меценатрин гьакъисагъ зегьметдин нетижа я.  

Райондин кьилин къуллугъдал къведайла, халкьдин вилик хиве кьур вири крар Абдул-Керим Нажмудиновича са куьруь вахтунда кьилиз акъудна. Гьавиляй «Пара кьадар сагърай! Баркалла! Машаллагь!» лугьуз, — разивалзава районэгьлийри ва паталай къвезвай мугьманри.

Ингье июлдин и йикъара Ахцегьа кьилинди тир Ленинан тIварунихъ галай куьче бинедилай ремонтна (чиликай хъвадай цин ва ахвахьдай ятарин цIийи турбаяр тухвана, мумкин тир кьван чкаяр гьяркьуь хъувуна. Тротуарар туь­кIуьрна, йифен эквер цIийи хъувуна), ана къир цазва. Гьа ихьтин кIвалахар Гуьне пата Байрамован тIварунихъ галай куьчедани давамарзава. Кьве куьчедин умуми яргъивал — 3,9 километр, кIвалахрин къимет  69 610 776 манат я. Рутулрин Лалаан дередай гъизвай хъвадай цин турбадин кIвалахар Къизилюртдин OOO «Капитал» фирмади (гендиректор — Гьамзат Мегьамедов) ерилудаказ тамамарзава.

«РД-дин хуьруьн мулкар вири патарихъай вилик тухун» программадай и кIвалах «Елена» OOO карханади кьиле тухузва. Гьадахъ галаз санал региондин «Зи Дагъустан — зи рекьер» программадай, заказчик район­дин МБУ УСЕЗ яз, «Специализирован­ное строительно-монтажное управление» ООО-ди Къадир Пирсаидован тIва­рунихъ галай куьчени бинедилай ремонтна, ана къир цазва.

ЦIи Ахцегьа гьакI Ленинан куьчедин 2, 3 ва 6 лагьай магьлеяр (переулок), Шагьабас Исмаилован, Магьмуд Ибрагьимован, Герейхан Палчаеван, Руслан Ашуралиеван, Агьед Агъа­еван, Эльза Ибрагьимовадин, Нагъметуллагь Нурмегьамедован, Пирали ва Видади Эмироврин тIварарихъ галай куьчейрани цин трубаяр дегишарна, йифен эквер туна, къир цазва. Райцентрада Къуза патан сурар жугъунра твазва. Зирзибилрин контейнерар патал цIийи майданар туькIуьрзава. Смугъулрин куьчейра эквер твазва. Рес­публикадин, чкадин администрациядин бюджет­рин ва меценатрин куьмекдалди кьилиз­ акъудзавай и пуд проектдин саналди тир къиметди 13 миллионни 355 агъзур манат тешкилзава. Пудратчи — OOO «Дагремстрой». Гьукуматдин «Чкайрилай теклифар» программадин сергьят­ра аваз фикирдик цIи гьакI Хуьруьгрин школа, Сму­гъулрин хуьруьн админист­рациядин дараматар бинедилай ремонтун ква.

РД-дин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХдин минис­терстводин рекьяй ФКГС прог­раммадин сергьятра аваз алай вахтунда Ахцегьа Гьажи Давудан тIварунихъ галай культурадин ва ял ядай цIийи кьве багъ туькIуьрна бегьемарзава. Кьве проектдин кIвалахрин къиметди 17 945 170 манат тешкилзава. Адакай федеральный бюджетдай – 10 518 420, республикадин бюджетдай — 106 246 ва чкадин бюджетдай  7 320 504 манат чара авунва.

«Чкайрилай теклифар» програм­мадай чкайрал туризм ва милли се­няткарвилер вилик тухунин рекьяй ­конкурсда иштиракуналди, Ахцегь рай­му­ниципалитет конкурсдин гъалибчий­­рик акатна. Нетижада Ахцегьрин­ тарих­­дин­ пата А. Алискерован, Н. Агъа­е­­ван, М. Ай­­дунбегован куьчеяр­, Къ. Агъа­си­еван­ куь­­чедин 2-переулок­ ва Джи­ор­санни­ Де­­бернардидин муькъуьн­ майдан ­ава­данламишун патал респуб­­ли­кадин­ бюджетдай 10 млн манат­ пул гана. Гьа­­кьван пул райондин бюд­жет­дайни чара­ авуна и мукьвара­ кIва­лах­рив эгечI­дайвал я. Хайи  ватан­ чна хуьн тавуртIа, аваданламиш тавуртIа, паталай атана, садани ийидач.

Эхирдай мад са месэладикай лугьуз кIанзава.  Районда ихьтин абурлу кIвалахар кьиле физвайла, бязи инсанар къайгъусуз амукьуни гуьгьуьлар­ чIурзава. Рекьер гегьеншардайла, цин хуьлер-къаналар туькIуьрдайла, устIар­риз жувалай алакьдай куьмек тек­лиф­дай чкадал, гьайиф хьи, чархара лашар твадайбурни гьалтзава. Месела, са чIиб чил патал гьахъсуз гьуьжетра гьатзава. Рехъ-хвал туькIуьруник пай кутун еке суваб тирди абуру кьатIузвач.

Гьуьрметлу районэгьлияр, ша чна жуван хайи хуьр, район аваданламишуник къуьн кутан. Духтурриз «не вреди» лугьудай камаллу са ихтилат ава. Эхь, куьмек жезвачтIа, кардиз кьецI хьайитIани гумир.

Дашдемир Шерифалиев