Невейриз — багьа савкьат

Гъалибвилин 80 йисан юбилейдин вилик «Мавел» издательст­вода, дяведа ­телеф хьайи район­эгьлияр рикIел хуьнин лишан яз, «ПОМНИМ ПОИМЕННО» ктаб чапдай акъуднава. Ам туькIуьрайди райондин культурадин уп­равле­нидин начальник, Дагъустандин халкьдин ­шаир Бабаханов Майрудин Бабахано­вич я.

Ктаб тарихчи алим Али-Ме­гьамед Бабаева кхьенвай «Су­лей­ман-Стальский район в годы Великой Отечественой войны» кьил ганвай чIехи макъаладилай башламиш жезва. Алимди дяведин йисара райондай фронтдиз фейи инсанрикай, абуру женгера къалурай игитвилерикай, колхозри тамамарай­ кIва­лах­рикай, фронтдиз гайи куьмекрикай, далу патан фронтдин зарба­чий­рикай, райондин гьакимриз ва колхозризни кьилдин ксариз И.В. Сталиналай хтай телеграммайрикай, фронтовикрин хизанрин гьакъиндай чкайрал авур къайгъударвиликай… гегьеншдиз суьгьбетзава, тайин мисалар ва делилар гъанва.

Ктабдин «Строки памяти» паюна 1941-1945-йисара Ватандин ЧIехи дяведа иштиракай районэгьлийрикай Россиядин Федерациядин оборонадин министерстводин ачух архиврай къачунвай делилар (хуьр, фамилия, тIвар, армиядиз эвер гайи РВК, телеф хьайи ва я гел галачиз квахьай, дяведилай гуьгъуьниз кьейи вахт, шабагьар) къалурнава. И сиягьдай малум жезвайвал, дяведин йисара райондай фронтдиз 5527 кас фена, абурукай 2998 кас телеф хьана ва я гел галачиз квахьна. Дяведин иштиракчияр хьайи райондин агьалийрикай 3-дахъ полковникдин, 2-дахъ подполковникдин, 12-дахъ майордин, 30-дахъ капитандин, 157-дахъ лейтенантдин чинар авай. Абурулай гъейри, 31 кас старшинаяр, 215 кас сержантар тир.

Ктабдай малум жезвайвал, гзаф районэгьлийри дяведин йисара фронтда кьегьалвилер къалурна. И кар ктабда ганвай агъадихъ галай рекъемри ачухдиз къалурзава: 4 кас Александр Невскийдин, 76 кас Баркалладин, 13 кас Яру Пайдахдин, 1158 кас Яру Гъетрен, 2448 кас Ватандин дяведин, 1 кас Ушакован, 1 кас Нахимован орденриз, 223 кас «Жуьрэтлувиляй», 279 кас «Женгера лайихлувилерай», 371 кас «Германиядал гъалиб хьунай» медалриз лайихлу хьана.

Ктабда РФ-дин оборонадин ми­нистерст­водин архиврай къачунвай дяведин иштиракчийрин — районэгьлийрин 153 шикилни ганва.

Ктаб райондин талукь идарайриз, биб­лиотекайриз, музейриз ва дяведин иштиракчийрин хизанриз пулсуздаказ ганва.

Чаз мадни малум хьайивал, райондай фронтда иштиракайбурукай ихьтин кьилдин ктаб акъуднавай маса муниципалитет рес­публикада авач.

Са рахунни алачиз, Майрудин Бабаханова гьазурна акъуднавай ктаб Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчийрин невейриз багьа савкьат хьана.

Хазран  Кьасумов