Дагъустанда “Россетар” компанияди тешкилнавай ученияр куьтягь хьана. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин  ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.

Россиядин энергетикада виридалайни чIехибур хьайи и ученияр акьалтIа­ру­нин мярекатда алатай гьяд юкъуз саки 1,5 агъзур касди, гьа гьисабдай Кеферпатан Кавказдин Федеральный округда РФ-дин Президентдин патай тамам ихтиярар ганвай Векил Александр Матовникова, Кеферпатан Кавказдин крарин рекьяй РФ-дин министр Сергей Чеботарева, Дагъустандин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Владимир Васильева ва “Россети” ПАО-дин кьил Павел Ливин­скийди иш­тиракна.

П.Ливинскийди къейд авурвал, Да­гъустанда сифте яз федеральный дережадаваз электросетрин къурулушар санал гуьнгуьна хутадай чIавуз къуватар ва такьатар желб авунин къайдаяр ахтармишна. Адан гафаралди, и кIвалахдин нетижаяр гуьзлемишзавайбурулай хейлин винизбур хьана.

“Квез маса филиалрай тир юлдашрихъ галаз гьакъикъатда санал кIвалах кьиле тухудай алава мумкинвилер хьана, куьне сада-сад жуван тежрибадихъ галаз танишарна, сада-садавай чирвилер къачуна, и кардикай гележегдин кIвалахда менфят хкатда. Кьилинди лагьайтIа, куьне ученийрин план артухни алаз ацIурна. Гьа идалди Дагъустандин са миллиондилай виниз агьалияр электроэнергиядалди таъминарунин ери ва умудлувал хкаж хьун къазанмишна. Им Дагъустанда электросетрин алай аямдин комплекс арадал гъунин карда анжах сифте кам къачун я”, — лагьана П.Ливинскийди, ученияр акьал­тIа­руниз талукь мярекатдал.

“Россети” ПАО-дин делилралди, энергетикри ученияр кьиле тухвай са вацран муддатда чкадин филиалдин инвестиционный программадин цIуд йисан кIвалах тамамарна. 20-июлдилай инихъ Махачкъалада, Буйнакскда, Каспийскда, абурун патарив гвай районра, гьакIни Къа­рабудахкент, Сергокъала районра электропередачайрин линийрин 8 агъзур даях деги­шарна, 623 километрдин мензилдиз электропередачайрин линияр чIугуна, трансформаторрин  саки 400 подстанция ремонтна, электроэнергиядин гьисаб кьадай махсус саки 21,3 агъзур  прибор эцигна. Тухвай кIвалахрин нетижада электросетра аварияр хьунин ва  тадаракар куьгьне хьунин дережа 10 процентдин  агъузарунин гьисабдай электроэнергиядалди таъминарунин умудлувал  хейлин хкажна.­

Кеферпатан Кавказдин федеральный округда РФ-дин Президентдин патай тамам ихтиярар ганвай Векил Александр Матовникова электросетрин холдингди са куьруь девирда тухвай кIвалахдиз виниз тир къимет гана. Ада къейд авурвал, уче­ни­яр кьиле тухунин нетижада гьелелиг ви­ри месэлаяр гьялиз хьанвач, амма  электропередачайрин линийра аварияр хьунин дережа агъузарунин, муьштерияр электроэнергиядалди таъминарунин ери хкажунин месэлаяр гьялунин рекьер тайинарнава. Инсанрин уьмуьрдин ери хъсанарунин мураддалди регионда кьиле тухванвай тешпигь авачир хьтин кIва­лах­дай ада “Россети” компаниядин ва гьакIни Да­гъустан Республикадин руководстводиз ва хушвилелди кьабулунай, гъавурда гьатунай, энергетикриз вири жуьрейрин куьмекар гунай жергедин дагъустанвийриз сагърай лагьана.

“Зун инанмиш тирвал, кьилиз акъуднавай крарикай халкьдиз, республикадиз, вири уьлкведиз менфят хкатда”, — алава хъу­вуна Кеферпатан Кавказдин крарин ре­кьяй РФ-дин министр С.Чеботарева. Ада гьакI­ни энергетикриз ученияр агалкьунралди акьалтIарун мубаракна ва а ученияр кьи­ле тухунай  “Россетрин”, региондин ва округдин руководстводиз сагърай лагьана.

Кьиле тухвай кIвалахрихъ Дагъустан патал гьихьтин метлеб аватIа, гьадакай Владимир Васильевани лагьана: “Дагъустандин парламентдин вилик за республикадиз зун ваъ,  Россия вич атанвайдакай лагьайдалай инихъ са йис алатнава. Дагъустандиз уьлкведин 78 региондай пешекарар атана. И кардай куьн сагърай. Четин макъамда инсанар, чпин крар ва хизанарни туна, чаз куьмек гуз иниз атана. Гьа идалди Россия зурбани я, магълуб тежердини”.

Региондин Кьилин гафаралди, алатнавай вацра, са патахъай, лап гзаф крар авунва — яргъал йисара республикадин энергомайишатда ихьтин кIвалах тух­ван­вачир, муькуь патахъай лагьайтIа, вири Да­­гъустанди  электроэнергиядалди таъминарун нормативрихъ галаз кьаз­вайди гьисс ийиз жедай дережадин кIва­лах гьелелиг тухуз хьанвач. “Амма кьилиз­ акъудиз алакьнавай кIвалахрини са жерге районра сетра къайдасузвилер ва аварияр арадал атун тIимиларун заминламишда. Имни важиблу кар я. Да­гъус­тан­диз куьмек­ гун патал миллиардни 300 миллион­ ма­нат­дин такьатар харжнава. И кIвалах­ дава­мар­дайдакай ван хьун хуш жедай кар я. 5 йисан программа ава, ам кьилиз акъудуни Дагъустанда асант тушир, гьа гьисабдай дагълух шар­­тIара электроэнергиядалди лазим тирвал дурумлудаказ ва ери аваз таъминардай мумкинвал гуда”, — малумарна Владимир Васильева.

Региондин руководителди къейд авурвал, кьиле фейи ученияр маса себебар авазни къиметлубур яз гьисабиз жеда. “Мадни вуч лап къи­метлу я лагьайтIа, инсанрихъ галаз алагъ-салагъда гьатайла заз малум хьайивал,  “Россети” ПАО-дин пешекарринни дагъустанвийрин арада лап аламатдин алакъаяр тайин хьана. Гзафбуру чпихъ галаз хуш рафтарвилер хьайидакай, чеб мугьманпересвилелди кьабулайдакай суьгьбетзава. Чав дурумлуда­каз экв агакьарунилай гъейри, куьне, играми мугьманар, Россиядин жуьреба-жуьре пипIе­риз квехъ галаз санал Дагъустандин гуьзел халкьдикай — дуствилин алакъаяр хуьз ва бажарагъдалди, руьгьдин ерийралди лап девлетлу тир халкьдикай лап хуш майилвилер ху­тахда”, — лагьана Владимир Васильева. Ада мугьманрив къайгъударвилелди эгечIунай ва абуруз кIвалахдин къулай шартIар яратмишунай муниципалитетриз, руководителриз, къанун-къайда хуьдай органриз, хуьрерин жемятриз,  вири дагъустанвийриз сагърай лагьана.

Республикадин маса районрин сетрани абур технический жигьетдай авай гьал тайинарун къарардиз къачунва. Технический ахтармишунар 20-сентябрдалди давам же­да. Адалай гуьгъуьниз региондин электросетрин майишат цIийи хъувунин барадай ге­ле­жегдин кIвалахрин план туькIуьрда. Тех­нический­ ахтармишунар кьиле тухун па­тал Дагъустанда Россиядин жуьреба-жуьре регионрай атанвай саки 500 электроэнергетик амукьда.

“Чна 20-сентябрдалди 38 райондин электросетрихъ гелкъвезвай мулкара Дагъустандин электросетрин вири комплексдин технический аудит кьиле тухуда. Чун электросетрин къурулушар Вирироссиядин стандартдин дережадив агакьариз чалишмиш жеда. Са шумуд йисан муддатда чна электросетрин вири комплекс галай-галайвал гуьнгуьна хутада. Гъиле-гъилди вири кIвалахар кьилиз акъудиз жедайди туш, амма 5 йисан муддатда чна и кардал тIем гъида”, — лагьана П.Ливинскийди.

Ученийрин нетижаяр кьуналди, региондин регьбер Владимир Васильева РД-дин электросетрин комплекс вилик тухуник еке пай кутунай  ва муьштерияр элеткроэнергиядалди дурумлудаказ таъминарунай “Россети” ПАО-дин коллективдиз ва кьилин инженер Дмитрий Гвоздеваз, гьакIни хейлин энергетикриз РД-дин государстводин наградаяр гана.

«Лезги газет»