Физкультурадал, спортдал машгъул хьунихъ, инсан гьи яшара аваз хьайитIани, еке метлеб ава. Спорт (sport), ингилис чIалай таржума авурла, — къугъун, рикI аладарун, машгъуларун. Спортдин гзаф жуьреяр ава, абурукайни сад волейбол я. Агалкьунар хьун патал зирингвилихъ, мукьвал-мукьвал вердишарунихъ, таптагъарунихъ ва тренеррин кIвалахдихъ еке метлеб ава. Тренер (ингилис чIалал triner, — treln — тербияламишун, чирун) спортдин са рекьяй пешекар, физкультурадин педагог лагьай чIал я. Адахъ физвоспитанидай, педагогикадай, биологиядай ва маса рекьерайни чирвилер хьана кIанда. И мукьвара зун вичихъ неинки гьа ихьтин чирвилер, гьакI яргъал йисарин кIвалахда еке агалкьунарни авай волейболдин рекьяй тренердихъ — Азим Абдурагьимович Азизовахъ — галаз гуьруьшмиш хьана.
Азим 1948-йисан 21-июндиз Мегьарамдхуьруьн райондин Вини Ярагъдал муаллимар тир Абдурагьиманни Бикехануман хизанда дидедиз хьана. Азим абурун кьвед лагьай велед я (вири вад стхани кьве вах). 1965-йисуз Ярагъ-Къазмайрал куьч хьана. 6-класс — Вини Ярагъдал, 8, 9-классар — Тагьирхуьруьн-Къазмайрал, 7, 10-классар Мегьарамдхуьре куьтягьна. Ахпа Мегьарамдхуьре «Межколхозстройда» зегьмет чIугуна.
1968-йисан сентябрдиз жегьил армиядин жергейриз фена, кьве йисуз Германияда къуллугъна. Старший сержант яз, ам взводдин командирвиле тайинарна. Чешнелудаказ къуллугъзавайвиляй аскер частунин Пайдахдин патав шикил ягъуниз лайихлу хьана, партиядин жергейризни кьабулна. Армиядай хтана, 1969-йисан январдалди Махачкъаладин гьуьлуьн алишверишдин портуна кIвалахна. 39-нумрадин мектебда ачухнавай физкультурадин муаллимар гьазурдай курсара кIелай жегьилди 1971-йисан сентябрдилай Мегьарамдхуьруьн райондин Кучун-Къазмайрин ва КьепIир-Къазмайрин мектебра физруквиле кIвалахна, гьа са вахтунда КьепIирдал НВП-дай (начальная военная подготовка) руководителни яз хьана. Тарсарилай кьулухъ и кьве хуьрени жегьил-жаванар спортдал желб авун патал еке кIвалах тухвана. ИкI, КьепIир-Къазмайрин юкьван мектебда кIелзавай аялрикай волейболдин команда туькIуьрна. И команда галаз-галаз кьве йисуз (1974-1975) райондин школьникрин арада чемпион хьана. 1975-йисуз гьа командади районда чIехибурун командайрин арадани чемпионвилин тIвар къазанмишна.
1973-йисуз Азим, кIвалахдивай къерех тахьана, Ставрополдин пединститутдин спортфакдик экечIна. 1975-йисуз уьлкведин нефтяникрин машгьур центр Небит-Дагъдиз фена, ана аялринни жаванрин спортшколада волейболдай рушарин командадин тренер хьана. Ина 10 йисуз зегьмет чIугуна, хъсан нетижаярни къазанмишна. ИкI, гьа и командади школьникрин областной спартакиадада са шумуд сеферда, республикадин хкягъай командайрин арада сад лагьай чка кьуна.
— 1979-йисан 27-декабрдилай 1980-йисан мартдалди, — суьгьбетзава Азим Абдурагьимовича зун Марыдин областда хьана. Чна Афгъанистандиз сифте дивизия рекье туна. Адан гуьгъуьналлаз чи нубат тир, гьазурлухвални акунвай. Машинрин колонна гваз (машиндин шофердин патав старший яз) зун Афгъанистандин Герат вилаятдиз фена. Пуд вацралай (мартдин эхирра) чун Союздиз хтана. 1980-йисан апрелдиз зун Небит-Дагъда спорткомитетдин председателвиле тайинарна.
1990-йисан сентябрдилай 1996- йисан мартдалди ана нафтIадин рекьяй техникумда физвоспитанидин преподавателвиле кIвалахна. А. Азизова волейболдай гадайрин команда вердишарзавай. Тежрибалу тренердин зегьметдин нетижада 1983-йисуз а командадикай уьлкведин техникумра кIелзавайбурун арада чемпион хьана, 1990-йисуз лагьайтIа, — СССР-дин. 1993-йисуз УССР-дин Дрогобыч шегьерда и командади СССР-дин чемпионвилин тIвар пуд лагьай сеферда къазанмишна. Гуьгъуьнин йисуз областдин хкягъай команда, адан кьилин тренер А.Азизов яз, Туьркменистандин чемпион хьана. 1994-1996-йисара ам и республикадин хкягъай командадин кьилин тренер тир. Еке агалкьунрай Азимаз Туьркменистандин лайихлу тренер лагьай тIвар гана, гьакI ам милли категориядин судьяни хьана. 1994-йисуз А. Азизован регьбервилик квай командадиз Туьркмениядин гьукуматдин патай къизилдин медаль гана. 2007-йисан 2-9-сентябрдиз Астраханда Каспий гьуьлуьн къерехра авай уьлквейрин вузрин студентрин спортдин международный IV лагьай къугъунар кьиле фена. Аниз Къазахстандин, Ирандин, Туьркмениядин, Азербайжандин командаяр атанвай. Волейболдай судья А.Азизов тир. Туьркмениядин команда ада Хорасан шегьердизни (Иран) тухвана, ана дуствилин гуьруьшар, къугъунар тешкилна.
1996-йисан мартдиз А.Азизов хайи ерийри чпелди ял хъувуна ва Мегьарамдхуьре спортшколада волейболдай рушарин командадин тренер хьана та — 2016-йисалди. И командади Каспийскда тухвай акъажунра республикадин командайрин арада 4-чка кьуна.
Азим Абдурагьимовичаз вичин пешеди тIям гузвайди адан яргъал йисарин намуслу зегьметди къалурзава. «Зегьмет алакьунрин бинени я, агалкьунринни» гьавайда лугьузвач. Агалкьунар лагьайтIа, Азим Азизовахъ гзаф ава. ИкI, яргъал йисара виниз тир разрядрин спортсменар гьазурунин, жегьил-жаванар физкультурадални спортдал желб авунин, судья яз, акъажунриз дуьз къимет гунин (ва икI мад) гьакъисагъ зегьметдай адаз шегьеррин, областрин спорткомитетрин, Туьркменистандин госкомспортдин, СССР-дин нафтIадин промышленностдин министерстводин ва са жерге маса тешкилатрин патай яхцIурралди кубокар, дипломар, гьуьрметдин грамотаяр, медалар ганва. Къейд ийин хьи, абурай тежрибалу тренердин кIвале са еке шкаф (пуд хилен, шикилда) ацIанва. «Вири хкиз хьанач, гьа икьванбур Туьркмениядани туна хтайди я», — хъуьрез-хъуьрез, лугьузва Азима.
Гзаф чкайра волейболдай ихьтин бажарагълу тренерар жагъин тийиз авайди я. Тереф хвена, куьмекарни гуз, ашкъиламишиз, кIвалахиз туна кIандай чкадал, Азима къейдзавайвал, 2016-йисуз спортшкола агална (сокращенидик кутуна). Еке агалкьунар, шабагьер аваз-аваз, зегьметдин ветеран я лагьай тIварни ганвач.
Гьуьрметлу хизанда Азим Абдурагьимовича, Мегьарамдхуьре аялрин поликлиникада гьакъисагъвилелди зегьмет чIугвазвай уьмуьрдин юлдаш Раизатахъ галаз санал ирид велед (вад стхани кьве вах) тербияламишнава. Абуру вирида кьилин ва юкьван образование къачунва, гьар сана намуслудаказ кIвалахзава.
Азим муаллим фадлай «Лезги газетдин» дуст, даях я. Ада иллаки спортдиз талукь макъалайриз гзаф итиж ийизва. Абурни, ада къейдзавайвал, гьар са нумрада авазва.
— Аялар, жегьил-жаванар физкультурадал, спортдал гьикьван гзаф желб авуртIа, гьакьван хъсан я, — давамарзава Азим Абдурагьимовича. — Сагъни жеда, кIубанни. Сагълам руьгь сагълам беденда жедайди я. Вичин вахтунда К. Е. Ворошилова гьавайда къейдначир: «Кто не занимается регулярно физической тренировкой, тот уподобляется человеку, сознательно решившему состариться к сорока пяти годам и форсировать свое одряхление». И гафар мектебра, идарайра, вузра, техникумра — виринра аквадай чкайрал кхьена кIанзавайди я. Инсан гьикьван гьерекатда хьайитIа, адан сагъламвални гьакьван мягькем жеда. Къуй вири сагъ ва кIубан хьурай!
Ш. Шихмурадов