Алай йисан 23-июндиз Дербентда ва Махачкъалада террористри авур терактри гзаф инсанрин рикIер тIарна. Амма зулуматдин и вакъиайриз маса къиметар гудайбурни майдандиз акъатна. Идан гьакъиндай республика хурук кутуникай Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликова вичин телеграм-каналда кхьена.
«Махачкъалада, Дербентда зулуматдин терактар авурдалай гуьгъуьниз дуьм-дуьз са гьафте алатна. И вакъиайри чун, дертлу авурди хьиз, тупламишни авуна. Гьа са вахтунда чун веревирдер авуниз мажбурна ва чахъ гьикьван дустар ва дустар туширбур аватIа къалурна.
Алатай ирид юкъуз чна къурбандрихъ яс чIугуна ва халис игитриз тайин къимет гана. Абуру мадни гзаф инсанар телеф хьунин вилик пад кьуна. Дагъустандин жемиятди гилани, 1999-йисуз хьиз, ватанэгьлияр хуьн патал авур гьерекатри зун тажубарнач. Ихьтин кьегьалвилер чаз тIимил акунач.
Дагъустанвийри масабурув гекъигиз тежер хьтин тамамвал, ислягьвилин, къенивилин ерийриз мягькем вафалувал къалурна. Инсафсуз имтигьандай чун вири мад сеферда лайихлувилелди экъечIна. Арадал атай гьаларин кьилин нетижа ихьтинди я: республикадин гражданвилин общество сагъламди, чун садрани тахьай хьиз сад я. Чна инсаниятдин лап хъсан ерийрал амалзава. Гьа ина чи зурба къуватни ава! Къерехдилай чи крар гуьзетзавайбуруз зун масакIа килигзава. Республикадал элкъвезвай чайгъун, гьа виликдай хьиз, акьалтIзавач. Гьафтедин вахтунда республикадин тIварцIихъ намусдик хкIадай гафар эзберзава. Чак, радикалар я лугьуз, тахсирар кутазва. Чи вири динэгьлийрикай тахсиркарар ийизва. Никаб алукIзавайбурай террористар аквазва. Хьайи вакъиайриз лап хаталу баянар гузва.
Идаз анжах хурук кутун, геле къекъуьн лугьуз жеда. На лугьуди, бандитрин патахъай жавабдарвал хиве авайбур вири Дагъустан, зун кьиле аваз, гражданвилин гьукум я. Бандитрикай чаз гьакIани еке зиянар хьана ва чакай гьар сад абурухъ галаз эхиримжи патрум амай кьван женгни чIугваз гьазур я.
Гьелбетда, ихьтин крари чун секинвилел, умунвилел гъидач. Амма гьалар мадни къизгъинариз кIанзавай зурба спикерар ава. Вуч паталди республикадал социальный эксперимент илитIиз кIанзава? Вучиз чун кIан квачир дериндиз чIугваз алахъзава?
Россиядин МВД-дин къенепатан кьушунар Кеферпатан Кавказдин округдиз ахкъудай 1994-йисалай за Дагъустандин Конституциядин итижар хуьзва. Заз республика хъсандиз чизва ва ам кIан я. Гьавиляй, региондикай писдаказ рахадайла, заз хъелни къвезва.
Чи гуьзел макандин тарихдай чизвайвал, чун гьамиша чапхунчийрин аксина акъвазна. Дустариз лагьайтIа, чи рикIер ачух я. Вири «экспертриз» Дагъустандин тарих чирун меслятзава. Белки, ахпа куь вилер ачух жеда.
Теракт аэропортуна арадал атай вакъиадихъ галаз алакъалу авунини тажубарзава. А кардал жавабдар къурулушар машгъул жезва. Тахсиркаррив лазим жазани агакьда. Къайдасуз гьерекатрин иштиракчийрин уголовный делояр Краснодардин крайдиз хутахнава. Госдумадин бязи депутатри абур Дагъустандиз элкъуьр хъувун герек я лугьудай эвер гунарни тажубардайбур я. Зун и кардизни, махсус къурулушрин кIвалахдик масадбур къаришмиш хьунизни акси я.
Вири тупламиш хьанвай береда кьил акъат тийидай биография авай къалп общественникди Хасавюртдин духтурдал туьгьметар вегьин халис провокация хьиз аквазва. Адаз вуч ихтияр ава субъективный делилрин бинедаллаз вичин кеспидин везифа тамамарзавай дишегьли алчахардай? Мусурманриз акси тушир инсандиз къурхуяр гудай ихтияр адаз ни гана? Духтурдихъ галаз зун рейсад я ва адан терефни хуьда. Чи садвал чIуриз, жемиятдал чпин алчах фикирар илитIиз кIанзавай къалп башчияр хабардарзава: куьн патал нетижаяр хъсанбур жедач.
Гьуьрметлу дустар! Чун къе камаллу хьана кIанда. Гьакъикъи ва адетдин ивирар, ерияр вилик тухуналди, чна тарихни рикIел хуьн лазим я. И карда зун вичин халкьдин адетрал амалзавай Чечен Республикадин кьил Рамзан Агьмадович Къадыровахъ галаз рейсад я.
Дагъустан багьа тир са касни адакай чIурукIа рахадач. Чи арада шулугъ тваз кIанзавайбур умудсуз ийиз кIанзава: са шумудра авурди хьиз, гилани чун кIеверай экъечIда, бедбахтвал алудда. Чалай вири алакьда. Зун ва республикадин вири агьалияр идахъ агъунва. ГьакI — чи Президентни!»
Хийир Эмиров
