ЧIехи Гъалибвилин — 79 йис

Каспийск

Гъалибвилин сувар. Россиядин халкьар патал адан метлеб зурбади я. Иллаки — алай вахтунда, Байденар хьтинбуру «дуьньядин кьвед лагьай дяведа чун гъалиб хьана» лугьуз малумардайла. Миллионралди инсанар  къирмишай, вири алем Германиядин гъилик лукIариз элкъуьриз кIан хьайи Гитлеран кьушунар барбатIай, Европа фашизмдикай азад авур Советрин халкьдин, Яру Армиядин Гъалибвал къакъудиз, тарихдин чинар чпиз кIани патахъ элкъуьриз алахънавай иблисар, шейтIанар пайда хьанвайла. Коллективный запад Россия метIерал акъвазариз алахънавайла. Чи уьлкведин Президент Владимир Путина лагьайвал, и югъ абуруз садрани аквадач. Гъалибвилин суварни Россиядин вири регионра гегьеншдиз къейдна. Гьа гьисабдай яз, — Дагъустандани.

Гъалибвилин суварин вилик квай йи­къар­ гар квайбур хьанатIани, 9-Майдин югъ пара сересди, чIагайди, сувариз кутугайди хьана. Вири республика сувар тешкиллувилелди, шаддиз, гзаф инсанрин иштираквал аваз тухуз гьазур хьанвай. Зегьметдин баркалладин, жуьрэтлувилин шегьер тир Кас­пийскни. Чун экуьнин сятдин кIуьдаз шегьерда ава. Чка-чкадилай дараматрин къаварал хкажнавай пайдахар, цларилай ветеранрин шикилар, плакатар аквазва. Инсанри са терефдихъ гьерекатзава.  Шегьердин Ленинан тIварцIихъ галай майдандал. Полицейскийрин постари кьуд терефдани кIвалахзава. Хатасузвал хуьнин месэла кар алайди я. Агьалияр и кардин гъавурда хъсандиз ава.

Шегьердин кьилин майдан пара иердиз безетмишнава. Кьве трибунадин чкаярни инсанри кьунва. Радиодай дяведин йисарин манияр, маршар язава. Яргъалай Ватандин дяведин орден аквазва. Майдан тирвал параддин парталар алай, Яру Пайдах авай Каспийскдин флотилиядин, гвардиядин мотострелковый 136 лагьай, Суворован, Кутузован, Богдан Хмельницкийдин орденар авай Усмано-Берлинский бригадайрин, региондин МЧС-дин, пограничникрин управленидин аскерар, офицерар, матросар, дишегьлийрин рота, Юнармиядин жаванар, кадетар, военный оркестр акъвазнава.

Ингье хуруйрал Георгийдин лентер алай Дагъустан Республикадин Гьукуматдин Пре­д­седатель Абдулмуслим Абдулмуслимов кьиле аваз трибунадихъ депутатар, гьукуматдин членар, Ватандин ЧIехи дяведин ва далу патан фронтдин ветеранар, жегьил несилдин векилар къвезва. Абурун арадай дяведин ветеран, Россиядин Игит, 100 йис тамам хьанвай Ибрагьим-Паша Садикьов, 99 йиса авай ветеран Муса Багьадинов аквазва. Майдан элкъвена суварин къайдада партал алукIнавай шегьерэгьлийрин, мугьманрин юкьва ава.

Майдандал набатдин сес чкIана, инсанрик юзун  акатна. Дикторди майдандал кьиле физвай гьар са гьерекатдикай малумарзава, Ватандин ЧIехи дяведа Гъалибвилик дагъустанвийри кутур пай гьикьван метлеб­луди ятIа, лугьузва.

Яру Пайдах авай Каспийскдин флотилиядин старший лейтенант Марк Холодован регьбервилик, маршдин сесерик кваз старший лейтенант Александр Шишкина, лейтенантар тир Филипп Зайцева ва Роман Къурбанова майдандал Россиядин государстводин ва Гъалибвилин пайдахар гъизва. Каспийскдин флотилиядин штабдин начальник, конт-адмирал Олег Криворога 1-дережадин капитан Андрей Канищевавай парад кьабулзава ва абуру жергейра тIарамдиз акъвазнавай матросриз, аскерриз, офицерриз, дишегьлийрин ротадиз, кадетриз, жаван армейцийриз Гъалибвилин сувар теб­рикзава. Майдандилай шегьер тирвал гьур-р-р-а-а-дин гурлу ванер чкIизва.

Дикторди уьлкведин меркез Москвадани параддив гатIуннавайдакай ва Россиядин Федерациядин Президент рахадайдакай малумарзава. ЧIехи экрандал Президент Владимир Путин пайда жезва.

Лугьун лазим я хьи, чи уьлкведин Президентдин гьар са гафуна Россиядиз дяве малумарнавай США-дин ва РагъакIидай патан гъилибанрин винел гъалиб жедайвилин мана ава.  Россиядин вири агьалияр, ветеранар, армияда къуллугъзавайбур тебрик авунихъ галаз сад хьиз В. Путина лагьана: «Чна чи бубайриз, чIехи ва улу-бубайриз рикIин сидкьидай гьуьрметзава. Абуру хайи ватан хвена, фашизм тергна, Европадин халкьар азадна, зегьметда лугьуз тежедай хьтин агалкьунар къазанмишна.

Къе, чаз аквазвайвал, Дуьньядин кьвед лагьай дяведин нетижаяр инкарзава, нацизмдихъ галаз женг чIугур къагьриманрин мемориалар барбатIзава, Гитлераз къул­лугъ авурбуруз памятникар эцигзава­. Мадни дявейрик цIай кутун патал нацизмдин идеядин алай аямдин терефдарар Рагъ­акIидай патан политикри гьахъдиз акъуд­зава. ИкI тахьун патал Россияди вичелай алакьдай вири крар ийида.

РагъакIидай патаз Дуьньядин кьвед лагьай дяведин тарсар рикIелай ракъуриз кIанзава, амма абур чи рикIел хъсандиз алама. Инсаниятдин кьисмет Москвадин ва Ленинграддин, Ржевдин, Сталинграддин, Курскдин, Харьковдин, Минскдин, Смоленскдин, Киевдин, Мурманскдин, Кавказдин, Крымдин къваларив кьиле фейи лап къизгъин ва зурба женгера гьялна.

Къени чун дяведин гьалара тунва. Уьл­кведин кьисмет Россиядин гьар са агьалидилай аслу я. И кар чна Гъалибвилин сувариз мадни хъсандиз гьиссзава. ЦIи чна Гъалибвилин сувар махсус серенжем кьиле тухузвай гьалара къейдзава. Ана иштиракзавай гьар сад игит я. Агьалийри абурун викIегьвилел, дирибашвилел, гьайиф татана, чанар къурбанд авунал дамахзава, абуруз, юкь агъузна, икрамзава.

Гъалибвилин сувари вири несилар сад ийизва. Асиррин адетрал амал авуналди, чун виликди физва. Зун инанмиш я, саналди чна Россиядин азад, хатасуз гележег ва халкьдин садвал таъминарда. Жуьрэтлу Яракьлу Къуватриз баркалла! Россия патал! Гъалибвал патал! Гьурра!» Гьа ихьтин гафаралди куьтягьна Президентди вичин рахунар.

Каспийскдин параддин иштиракчийрини майдан гьур-р-а-а-дин сесерив ацIурна.

Параддин иштиракчияр, мугьманар, агьалияр Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликован, республикадин руководстводин патай тебрик авурдалай гуьгъуьниз РД-дин Гьукуматдин Председатель Абдулмуслим Абдулмуслимова лагьана: «9-Май чи государстводин тарихда ва гьар са агьалидин уьмуьрдани пак югъ я. Йисар­ фида, несилар дегиш жеда, Гъалибвал ас­кервилин баркаллувилин, инсандин жуьрэтлувилин ярж, лишан яз амукьда.

Ватандин ЧIехи дяведа 200 агъзурдав агакьна дагъустанвийри къагьриманвилелди иштиракна. 90 агъзур кьегьал къизгъин женгера телеф хьана. Дагъустанвийри танкарин колоннаяр, бронепоездар, авиаэс­кад­рилияр патал пулар кIватIна, фронтдиз 300 вагондилай виниз недай-хъвадай суьрсет, алукIдай парталар рекье туна. Респуб­ликадин госпиталра хирер хьанвай више­ралди аскерар сагъар хъувуна. Дагъустанвийри ЧIехи Гъалибвилик аквадай хьтин пай кутуна. Баркалла чи ватан­эгьлийриз! Чна къе  къизгъин женгера телеф хьайибурун, душмандин концлагерра кьейибу­рун, далу пата югъди-йифди зегьмет чIугурбурун руьгьериз, юкь агъузна, икрамзава, абурухъ яс чIугвазва. Эхь, абуру Ватан хвена, несилриз бахтлудаказ, ислягь уьлкведа яшамиш жедай мумкинвал яратмишна.

Гьуьрметлу юлдашар! Къе республикада Ватандин ЧIехи дяведин 10 иштиракчи ама. Чна абуруз рикIин сидкьидай сагърай лугьузва. Гьа са вахтунда чна акьалтзавай несил ватанпересвилин руьгьдаллаз тербияламишун, тарихар цIийикIа кхьиз тагун патал вири крар ийида. Залум дяве куьтягь хьайидалай инихъ 79 йис алатайла, чи халкь мад Ватан хуьз, фашизмдихъ галаз женг чIугваз къарагънава. Россияди Украинада военный махсус серенжем кьиле тухузва. За ана иштиракзавай Дагъларин уьлкведин жуьрэтлу рухвайрал дамахзава. 11 кьегьалдиз Россиядин Игитвилин тIвар ганва. ЦIудралди чи аскерар, офицерар орден­ризни медалриз лайихлу хьанва. Жуьрэтлувал, къагьриманвал къалуруналди, чи ас­керри уьлкведин хатасузвал хуьзва.

Чун гьамиша дуьз, гьахълу рекье ава. Гьавиляй гъалибвални чи пата жеда. Гьур-р-р-а-а!»

Республикадин премьер-министр рахайдалай гуьгъуьниз майдандилай шадвилин маршарин сесерик Яру Пайдах авай Каспийскдин флотилиядин параддин расчетар, цин винелай фидай гимийрин 106-бригададин, церин майданар хуьдай гимийрин Белграддин 73-бригададин, мотострелковый 136-составдин, Россиядин ФСБ-дин пограничный управленидин ротаяр, ФСИН-дин расчет, флотилиядин дишегьлийрин отделение, Дагъустандин таможнядин рота, кадетрин, жаван армейцийрин дестеяр, ахпа военный техникани фена.

Нянихъ республикадин филармониядин гатун залда сувариз талукьарнавай чIехи концерт хьана.

Махачкъала

Дагъларин уьлкведин меркезда Гъалибвилин 79-йисаз талукь шад мярекатар кьиле фена. Ленинан тIварунихъ галай­ майдандал цIуд агъзурдалай виниз ­дяведин, зегьметдин ветеранар, шегьердин идарайрин, организацийрин къуллугъчияр, жегьилар, волонтерар, школьникар кIватI хьанвай. Жегьилри Гъалибвилин Пайдахдин копия саки вири майдан тирвал ачухна.

КIватI хьанвайбуруз сувар шегьердин администрациядин кьил Юсуп Умавова, Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи Юрий Пет­рухина  ва масабуру тебрикна.

«Чаз дявеяр акуна. Мад абур чаз, иллаки къенин несилриз, герек авач. Амма уьл­кве хаталувилик акатай вахтунда ам хуьн гьар са агьалидин буржи я. Заз квехъ виридахъ мягькем сагъламвал, бахтлувал хьана кIанзава»,- лагьана ветеранди.

Нариман  Ибрагьимов

Дербент

9-Май. Дербент шегьердин кьилин куьчеяр Гъалибвилин 79 йисан суварин либасда ава. Ина чпин ата-бубайрин ва СВО-дин игитрин шикилар гваз яшлу инсанар ва жаванар, чпин аялар гваз диде-бубаяр кIватI хьанвай.

Шадвилин митингда шегьердин кьил Рус­тамбег Пирмегьамедова, Россиядин ФСБ-дин Дагъустанда авай Дербент шегьердин погран- къуллугъдин управленидин­ начальник Жуковский Владимира, шегьердин соб­ранидин депутатри, ветеранри, да­лу патан зегьметчийри, динрин ва об­ще­ст­венный тешкилатрин векилри иштиракна.

Россиядинни Дагъустандин гимнар тамамарайдалай кьулухъ митинг Р. Пир­ме­гьа­медова ачухна. «Гьуьрметлу дербентвияр ва мугьманар! 79 йис идалай вилик чи бубайри ва ата-бубайри неинки чи багъри Ватан, гьакI вири алемни фашизмдин тIегъуьндикай азадна. Къе чна чи аскердин­ кьегьалвилел леке гъиз кIанзавайбуруз ахьтин мумкинвал гудач. Абур эбеди яз чи рикIера ава ва амукьда».

Кьилин мярекатрилай гуьгъуьниз Россиядин ФСБ-дин Дагъустанда авай Дербент шегьердин погранкъуллугъдин управлениди чуьлдин кухня кардик кутуна.  Хуш авай гьар сада гречкадинни перловкадин ашни чай дадмишна.

Белиж

Пак сувар, адет хьанвайвал, малум тушир аскердин памятникдин вилик шад гьалара къейдна. Анал поселокдин школайрин муаллимринни аялрин, «Отег» ООО-дин дестеяр гъилера Ватандин ЧIехи дяведин, гимназиядин аялар СВО-дин Игитрин суьретар алай шикилар, цуьквер, шарар, гъвечIи пайдахар гваз кIватI хьана.

Ана Белиж поселокдин кьил Рамиз Гьабибулаева, депутатрин собранидин предсе­датель Несредин Ахундова, Россиядин ФСБ-дин Белижда авай погранкъуллугъдин векил, Афгъанистанда кьиле фейи вакъиайрин ветеран Кьасум Салигьова, СВО-да телеф хьайи Игитрин багърийри, райондин ва поселокдин собранийрин депутатри, школайрин коллективри, агьалийри иштиракна.

Митингдал Р. Гьабибулаев, Н. Ахундов, Кь. Салигьов ва масабур рахана.

Мярекатда школайрин художественный самодеятельностдин жаван артистри къалурай концертдин нумрайрилай вири рази яз амукьна.

Къагьриман  Ибрагьимов