Са макъаладин гелеваз

«Лезги газетдиз» Руслан Керимханова Гилийрин хуьруьн та­рихдикай Мансур Куьревидиз жаваб яз кхьенвай еке макъала акъатнай. Идалай кьулухъ Мансур Куьревиди Руслан Керимханован макъаладин гьакъиндай, вичин фикирар санал кIватIна, газетдиз мад са макъала акъуд­ хъувуна. И макъалада авторди­ Руслан Керимхановаз гуя за рей гана лугьуз къейднавай. Мансур Куьревидин фикирдалди, я Руслан Керимхановаз, я заз чи хайи ерийрин тарих чизвач, маса гафаралди лагьайтIа, ада чун къурабайрай кьазва.

Сад лагъайди, Гилийрин хуьре, Мегьарамдхуьруьн районда, санлай Дагъустанда машгьур муаллимар тир Жамалдин ва Асният Керимхановрин хва, Мамей Эфендидин птул Руслан Керимханов еке гьуьрмет авай кас я. Ада хуьре кьиле тухузвай крарикай зун хабардар я, амма­ Руслан Керимханов заз такуна­ 30 йис кьван я жеди. Винидихъ­ за къейд авур Руслан Керимханован макъаладиз Мансур Куьревиди жаваб яз кхьенвай ма­къа­ладай заз акурвал, Руслан Керимханован зигьин, акьул, чирвилер алцумдай терез Мансур Куьревидиз базардавай са тахтунал алайди хьиз хьана, анжах гирванкаяр (гиря, терездин къванер) заз акунач…

…Зун гьеле Р.Керимханован Москвада Г.В.Плеханован тIвар­цIихъ галай университет куь­тя­гьай вах Фаинадикай, муькуь ва­­хакай — Дагьустандин лайихлу­ муаллим Тамила Небиевади­кай­, адан стхайрикай рахазвач. Гьабурузни чпин хайи хуьруьн, ерийрин тарих лап хъсандиз чизва.

…2020-йисан 30-январдиз «Лезги газетдиз» акъатай «Ги­ливи Мисрихан» макъалада­, рагьметдиз фенвайбурукай дуьз тушир делилар раиж авуналди, Мансур Куьревиди вичиз еке гунагь къачуна. Кьилди къачуртIа, ада макъалада къейднава:

«…Мисриханаз авай са руш — Шагьназ 1886-йисуз гиливи Магь­мудан гада Абдурагьманак ­гъуьлуьк квай. Чна тIвар кьун­вай­ сиягьда къалурнавайвал, 1828-йисуз ди­дедиз хьайи Магь­мудан бубадин тIвар Фетали тир ва гьа Магьмуда Гилийрин суддин, вичин къази (пред­седатель) Абдул-ЛетIиф тир, жергедин судьяйрикай сад яз кIвалахзавай. А суддин амай жерге­дин судьяйрин тIварар ихьтинбур тир: Неби (Къафланан гада, кавха), Абу-Саид (Ме­гьамед-Небидин гада) ва Абас-Къули (Къадидин гада). Эхиримжи кьве кас, аквадай гьаларай, Гилийрилай тушир…».

Авторди «аквадай гьаларай­, Ги­лийрилай тушир» лугьуз къейд­навайбурукай садан — Абу Саидан — буба Мегьамед-Не­би зи чIехи бубайрикай (пра­дед) я ва адан тIвар хуьруьн тарих чиз­вайбурузни таниш я. Зи фикирдалди, тарихдин чинар ачу­харзавай гьар са месэ­ладив па­ра­ дикъетдивди, мукьуфдивди­ эгечI­­­на кIанда. Та­­хьайтIа, вуж гьи хуьряй тиртIа тайинариз ­те­жезвайбуру (ихтилат физвай­ дуь­­шуьшда — им са акьван четин­ месэла тушир, гиливийривай хабар кьунайтIа, дуьз жаваб жагъи­дай) чи тарих чалпачухдиз, къундармайриз эл­къуьрда…

Бикеханум  Алибегова