Месэлайрин яцIа

27-февралдиз Дагъустандин Кьил Сер­гей Меликова ТАСС-да пресс-кон­ференция кьиле тухвана. РД-дин Кьилин Администрациядин телеграм-ка­налди хабар гузвайвал, мярекатда 50-далай артух СМИ-рин векилри иштиракна.

Пресс-конференциядал Сергей Ме­ли­ков республикадин яшайишдин жуь­реба-жуьре хилера авай гьаларикай­, ре­­гион экономикадин жигьетдай вилик тухун патал гьялна кIанзавай месэлайрикай рахана, агалкьунарни авай кимивилер къейдна, журналистрин суалриз жавабар гана. Агъадихъ чна абурукай кар алайбур газет кIелзавайбуруз тек­лифзава.

Энергетикадин къурулушдикай

С.Меликован фикирдалди, Дагъус­танда коммунальный къуллугърай пулар гунин дережа агъузди хьунин себеб чкадин агьалияр туш. «Адет яз, и карда тахсир агьалийрик кутазва. Амма и жигьетдай абуру къанундал амалзава ва и мес­эладив жавабдарвилелди эгечIзава», — къейдна ада.

С.Меликова гъавурда турвал, гзаф дуьшуьшра пул тагузвайбур яргъал йисара кьилдин ксарин хсусиятда аваз хьайи идараяр я. «Асул гьисабдай абур я буржар себеб яз, михьиз агалдай гьалда авай, я и гьалдай са жуьреда экъечI­на, къецепатай идара ийизвайбурун таъ­сирдик ква. Абуру, гуя са гьихьтин ятIани къуллугърай я лугьуз, агьалийривай пулар кIватIзава, амма таъминарзавай теш­килатрал а такьатар агакьзавач. Якъин­, карханайрихъ сетар къайдадик кваз хуьдай такьатарни авач. Республикада хейлин йисара гьа ихьтин идарайри кIвалахзавай», — къейдна ада.

Региондин Кьилин гафаралди, и мес­эла гьялун патал республикади пуд рехъ тайинарна: энергетикадин къурулушдин­ хсусият, кIватIна, сад авун, республика­дин хсусиятдиз вахкун патал кьилдин ксаривай энергообъектар вахчун, 2027-йисалди энергетикадин къурулушдин дурумлувал артухардай программа кьилиз акъудун.

«Кьилинди мукьвал-мукьвал эквер­ хкатунал гъизвай дуьшуьшар арадай акъу­дун ва винидихъ тIвар кьур прог­рамма кьилиз акъудунив эгечIун я. И кIвалахдик кьил кутун патал алай вахтунда бес кьадар пулдин такьатарни ава», — алава хъувуна ада.

«Чна вилик ихьтин месэла эцигнавай — гьар са иштиракчидин хизандив куьмек агакьарун. Махсус серенжемдин (СВО) гьар са иштиракчиди аниз, мобилизация­дин сергьятра аваз, гуьгьуьллудаказ фенвай гьар са аскерди государстводин патай куьмек агакьзавайди гьиссна кIанда», — лагьана Сергей Меликова, алай вахтунда Украинада кьиле физвай махсус серенжемда иштиракзавай да­гъустанвийрин хизанриз гузвай куьмекдикай рахадайла.

Сергей Меликован гафаралди, абурун жигьетдай федеральный дережада аваз куьмекдин са жерге серенжемар кьабулнава ва Дагъустанда абур тайинарнавай гьар са касдив агакьзава. «Кар алайди, — алава хъувуна региондин Кьили, — кьве терефдин арадани (государстводинни хизанрин) сих алакъа хьун я».

Къейд ийин хьи, Дагъустанда  2022- йисалай мергьяматлувилин «Вири санал» фонд кардик кутунва, мукьвал-мукь­вал серенжемдин иштиракчийрин мукьва-кьилийрихъ галаз республикадин кьилевайбуру гуьруьшар тешкилзава.

ГьакIни С.Меликова хабар гайивал, СВО-дин иштиракчийрин гьакъиндай цIийи мад са къарар кьабулнава. Кьилди­ къачуртIа, кIвалахдайбурун са шумуд дес­те арадал гъанва: абурукай сада залан хирер хьанвай иштиракчийриз куьмекда, муькуьди гел галачиз квахьнавайбур жагъурунал машгъул жеда.

Интернатар эцигуникай

Сергей Меликова гьисабзавайвал­, дагълух районра интернатар эцигунихъ­ еке метлеб ава. И карди аялриз хъсан еридин образование гудай рекьер ачухда. Чешне яз, региондин Кьили СтIал Сулейманан районда авай школа-интер­натдин тIвар кьуна.

С.Меликова Дагъустанда гзаф кьа­дар­ аялар хазвайди ва, аялрин бахчайрин, мектебрин жигьетдай авай игьтияжар фикирда кьуна, шегьерра, районрин центрайра образованидин хейлин идараяр эцигнавайди къейдна. Гьа са вахтунда дагълух хуьрера цIийикIа туькIуьр хъувуна кIанзавай мектебарни амукь­зава.

«Эгер и месэла гьялун патал интернатар эцигдай къарар кьабулайтIа, абур герек тир вири шартIаралди, къулайвилералди таъминарун чарасуз я», — алава хъувуна ада.

Агьмед  Магьмудов