27-февралдиз Дагъустандин Кьил Сергей Меликова ТАСС-да пресс-конференция кьиле тухвана. РД-дин Кьилин Администрациядин телеграм-каналди хабар гузвайвал, мярекатда 50-далай артух СМИ-рин векилри иштиракна.
Пресс-конференциядал Сергей Меликов республикадин яшайишдин жуьреба-жуьре хилера авай гьаларикай, регион экономикадин жигьетдай вилик тухун патал гьялна кIанзавай месэлайрикай рахана, агалкьунарни авай кимивилер къейдна, журналистрин суалриз жавабар гана. Агъадихъ чна абурукай кар алайбур газет кIелзавайбуруз теклифзава.
Энергетикадин къурулушдикай
С.Меликован фикирдалди, Дагъустанда коммунальный къуллугърай пулар гунин дережа агъузди хьунин себеб чкадин агьалияр туш. «Адет яз, и карда тахсир агьалийрик кутазва. Амма и жигьетдай абуру къанундал амалзава ва и месэладив жавабдарвилелди эгечIзава», — къейдна ада.
С.Меликова гъавурда турвал, гзаф дуьшуьшра пул тагузвайбур яргъал йисара кьилдин ксарин хсусиятда аваз хьайи идараяр я. «Асул гьисабдай абур я буржар себеб яз, михьиз агалдай гьалда авай, я и гьалдай са жуьреда экъечIна, къецепатай идара ийизвайбурун таъсирдик ква. Абуру, гуя са гьихьтин ятIани къуллугърай я лугьуз, агьалийривай пулар кIватIзава, амма таъминарзавай тешкилатрал а такьатар агакьзавач. Якъин, карханайрихъ сетар къайдадик кваз хуьдай такьатарни авач. Республикада хейлин йисара гьа ихьтин идарайри кIвалахзавай», — къейдна ада.
Региондин Кьилин гафаралди, и месэла гьялун патал республикади пуд рехъ тайинарна: энергетикадин къурулушдин хсусият, кIватIна, сад авун, республикадин хсусиятдиз вахкун патал кьилдин ксаривай энергообъектар вахчун, 2027-йисалди энергетикадин къурулушдин дурумлувал артухардай программа кьилиз акъудун.
«Кьилинди мукьвал-мукьвал эквер хкатунал гъизвай дуьшуьшар арадай акъудун ва винидихъ тIвар кьур программа кьилиз акъудунив эгечIун я. И кIвалахдик кьил кутун патал алай вахтунда бес кьадар пулдин такьатарни ава», — алава хъувуна ада.
«Чна вилик ихьтин месэла эцигнавай — гьар са иштиракчидин хизандив куьмек агакьарун. Махсус серенжемдин (СВО) гьар са иштиракчиди аниз, мобилизациядин сергьятра аваз, гуьгьуьллудаказ фенвай гьар са аскерди государстводин патай куьмек агакьзавайди гьиссна кIанда», — лагьана Сергей Меликова, алай вахтунда Украинада кьиле физвай махсус серенжемда иштиракзавай дагъустанвийрин хизанриз гузвай куьмекдикай рахадайла.
Сергей Меликован гафаралди, абурун жигьетдай федеральный дережада аваз куьмекдин са жерге серенжемар кьабулнава ва Дагъустанда абур тайинарнавай гьар са касдив агакьзава. «Кар алайди, — алава хъувуна региондин Кьили, — кьве терефдин арадани (государстводинни хизанрин) сих алакъа хьун я».
Къейд ийин хьи, Дагъустанда 2022- йисалай мергьяматлувилин «Вири санал» фонд кардик кутунва, мукьвал-мукьвал серенжемдин иштиракчийрин мукьва-кьилийрихъ галаз республикадин кьилевайбуру гуьруьшар тешкилзава.
ГьакIни С.Меликова хабар гайивал, СВО-дин иштиракчийрин гьакъиндай цIийи мад са къарар кьабулнава. Кьилди къачуртIа, кIвалахдайбурун са шумуд десте арадал гъанва: абурукай сада залан хирер хьанвай иштиракчийриз куьмекда, муькуьди гел галачиз квахьнавайбур жагъурунал машгъул жеда.
Интернатар эцигуникай
Сергей Меликова гьисабзавайвал, дагълух районра интернатар эцигунихъ еке метлеб ава. И карди аялриз хъсан еридин образование гудай рекьер ачухда. Чешне яз, региондин Кьили СтIал Сулейманан районда авай школа-интернатдин тIвар кьуна.
С.Меликова Дагъустанда гзаф кьадар аялар хазвайди ва, аялрин бахчайрин, мектебрин жигьетдай авай игьтияжар фикирда кьуна, шегьерра, районрин центрайра образованидин хейлин идараяр эцигнавайди къейдна. Гьа са вахтунда дагълух хуьрера цIийикIа туькIуьр хъувуна кIанзавай мектебарни амукьзава.
«Эгер и месэла гьялун патал интернатар эцигдай къарар кьабулайтIа, абур герек тир вири шартIаралди, къулайвилералди таъминарун чарасуз я», — алава хъувуна ада.
Агьмед Магьмудов