Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликова 9-январдиз йикъан месэлайрай совещание кьиле тухвана. Мярекатдал гьукумдин региондин ва муниципалитетрин органри агьалийрин тавакъуйриз фикир гунин, 2023-йисуз Дагъустанда милли проектар уьмуьрдиз кечирмишунин, Дагъустандиз Палестинадай катнавай инсанар кьабулунин, абуруз яшайишдин ва мергьяматлувилин куьмек гунин месэлаяр веревирдна.
Эвелни-эвел региондин Кьили къейдна хьи, Дагъустанда цIийи йисан сад лагьай гьафте секиндиз кьиле фена. Пландик кутунвай вири мярекатар тухвана, энергетикри ва коммунальный къуллугъри лазим тирвал кIвалахна. РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрацияда дежурствояр тешкилнава.
Агьалийрин тавакъуйриз гьукумдин органри фикир гузвай гьалдикай РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин регьбер Алексей Гьасанова суьгьбетна.
Региондин ЦУР-дин делилралди, агьалийрин тавакъуйрин 70 процент ЖКХ-дин кIвалахдихъ галаз алакъалу я. Инсанри иллаки кIвалер электроэнергиядикай хкудуникай ва къайи яд тахьуникай арзаяр авуна. Гьа са вахтунда инсанрик ерисуз рекьери, светофорри гьамиша кIвалах, жемиятдин майданар аваданламиш, аялрин майданар туькIуьр, бязи чкайрай зирзибил тухун тавуни ва иесисуз гьайванри секинсузвал кутазва.
Агьалийрин тавакъуйрал гьалтайла, сад лагьай чка Махачкъалади (175 тавакъу) кьуна. Адан гуьгъуьна Дербент, Къизилюрт ва Каспийск шегьерар ава.
Алексей Гьасанова къейд авурвал, агьалийрин вири арзаяр, серенжемар кьабулун патал гьукумдин талукь органриз ва организацийриз рекье тунва.
«Чна ихьтин къайдада кIвалахна кIанда: тайин месэла гьялунихъ галаз сад хьиз кьилиз акъуднавай кIвалахдин гьакъиндай агьалиярни хабардар авун лазим я. И кардиз жемиятдин ва депутатрин гуьзчивилини куьмек гуда. Агьалийрин гьар са арзадин патахъай гьакъикъи къарарар кьабулун герек я. Абур жувалай алудун патал чарар кхьин лазим туш», — лагьана Сергей Меликова.
РД-дин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Руслан Алиева милли проектар уьмуьрдиз кечирмишунин нетижайрикай малумат гана.
Уьмуьрдиз кечирмишиз гъиле кьур милли 13 проектдикай 10 проект финансралди таъминарна. Умуми кьадар 28,8 миллиард манатдиз барабар тир. Идакай йисан эхирдалди 96 процент такьатар ишлемишна.
«2022-йисан нетижайрив гекъигайла, кIвалахар хейлин хъсанвилихъ элкъвенва. Милли проектар уьмуьрдиз кечирмишун патал тайинарнавай такьатриз талукь яз нетижа 18,2 процентдин хъсанарна», — къейдна Руслан Алиева.
Талукь такьатар чара авунмазди, ада гьукумдин органрин руководителриз милли проектар уьмуьрдиз кечирмишунив эгечIуниз эвер гана, гьа са вахтунда эхиримжи нетижадин патахъай абурун хиве жавабдарвал авайдини рикIел хкана.
«Милли проектриз федеральный, республикадин ва муниципальный бюджетрай пулар чара ийизва. Чи агьалийрик секинсузвал кутазвай гзаф месэлаяр гьялун и такьатар менфятлувилелди ишлемишунилай аслу я. Милли проектар вахтунда ва еридивди кьилиз акъудуни инсанрилай къвезвай гзаф кьадар арзаяр ва тавакъуярни тIимиларда», — лагьана Сергей Меликова.
РД-дин зегьметдин ва яшайишдин рекьяй министр Мурад Къазиева малумарайвал, къенин юкъуз Дагъустандин ял ядай базайра 156 палестинви, абурукай 81 аялар я, яшамиш жезва.
Россиядин паспортар 62 касди къачунва. Дагъустандиз атанвай муькуь катнавайбурун месэлани и жигьетдай гьялиз алахънава. Республикадиз атанвайбуруз СНИЛС-дин ва ИНН-дин счетар ачухнава. Абурни и йикъара гудайвал я. Гележегда аялар хайибуруз ва аялар авайбуруз гьар вацран пособиярни гудай мумкинвал жеда.
Республикадиз катнавай палестинвияр чими парталралди ва маса шейэралди таъминарнава. Махачкъалада ва Новолак районда абур патал куьмек кIватIдай штабар кардик ква. Катдай чкадал атанвайбуруз медицинадин, психологиядин рекьяйни куьмек гузва.
Мергьяматлувилин «Умуд» фондуни катнавайбур патал 15 миллион манат кIватIнава. Мурад Къазиеван гафаралди, кIвалахдин патахъай гьар са палестинвидихъ галаз кьилдини рахунар ийизва.
Эхирдай региондин Кьили цIийи йисуз бюджетдин такьатар менфятлувилелди ишлемишна кIанзавайди рикIел хкана.
Хийир Эмиров
