Инсандин уьмуьрдин муьгьлет кьве рекъемдин арада ава. Сад лагьайди, экуь дуьньядиз атай чIав. Кьвед лагьайдини — агъа дуьньядиз фейи чIав. Важиблуди рекъемрин арада авай муьгьлет тIимил-пара хьун туш, ам менфятлудаказ, маналудаказ тухун я. Гьар са инсандин везифа уьмуьрда жуван килфет артмишун, адан къайгъу чIугун, бубайрин адетар, халкьдин ацукьун-къарагъун, тарих, ирс, ивирар, чIал хуьн ва икI мад я.
Жуван куьруь уьмуьр хайи халкьдин, Ватандин экуь рекьиз бахшна, тарихда нурлу гел таз алахъна кIанда. Им халис кьегьалвал я. Ахьтин ксарин тIварар эбеди яз амукьда, абурун уьмуьрар кьейидалай кьулухъни давам жеда. Абурун къени крар несилрилай несилрив агакьарунни чи буржи я.
Ихьтин рухвайрикай сад Мегьамедов Халикь Абдурагьиман хва я лугьуз жеда. Ам 1967-йисан 1-декабрдиз Кьурагьрин хуьре дидедиз хьана. 1974-йисуз хизан Мегьарамдхуьруьн райондин Бут-Къазмайрин хуьруьз куьч хьана. 1983-йисуз Халикь, Бут-Къазмайрин школада 9-класс акьалтIарна, Дербентдин хуьруьн майишатдин техникумдик экечIна. Анаг ада 1987-йисуз акьалтIарна. Гьа и йисан октябрдиз Халикьаз Советрин Армиядин жергейра къуллугъиз эвер гана. Узбекистандин Фергана шегьерда зур йисуз аскервилин вердишвилер къачур Халикь Афгъанистандиз рекье туна. Ана моджахедрихъ галаз женгер тухунин карда Мегьамедов Халикьа викIегьвал, уьтквемвал къалурна.
Гордез вилаятда муьгъ минайрикай михьдай макъамда идара ийидай мина хъиткьинна, 8 касдикай вад аскер телеф хьана. Сагъ яз амукьай пудакай сад Мегьамедов Халикь тир. Адални залан хирер хьанвай. Са вацра Кабул шегьердин госпиталда сагъар хъувурдалай гуьгъуьниз ада вичин женгинин рехъ Афгъанистандай Советрин кьушунар ахкъуддай эхиримжи йикъалди давамарна. Ада Афгъанистандин чилел сапер яз къуллугъна. КIвализ ам II дережадин инвалид яз хтана. Командирди вилик эцигай тапшуругъар намуслувилелди тамамарунай Халикь «Дирибашвиляй», «Женгера тафаватлувиляй», «Минайрикай азад авунай» медалриз лайихлу хьана.
Аскервиляй хтай «афгъанви» Халикьа вичин кьадар-кьисмет ЦIийи-хуьряй тир Саидханова Светланадихъ галаз сад авуна. Хизанда сифте пайда хьайи веледдал Малик тIвар эцигна. Адан гуьгъуьналлаз хизанда мад кьве велед пайда хьана (Рафикни Туьквезбан).
2008-йисуз Бут-Къазмайрин юкьван мектеб акьалтIарай Малик Благовещенск шегьердин военный институтдик экечIна. 2012-йисуз ада институт лап хъсан къиметар аваз акьалтIарна. 2022-йисан мартдин сифте йикъарилай гатIунна, Малика, капитандин чинда аваз, батальондиз регьбервал гузвай. 9-Майдиз Донецк шегьердин къваларив кьиле физвай къати женгера адал залан хер хьана. Женгинин юлдашри ам Донецк шегьердин госпиталдиз агакьарна, амма духтуррин куьмек агакьдалди Малик куьтягь хьана. Кьейидалай гуьгъуьниз адаз «Жуьрэтлувиляй» орден гана. Адаз ганвай вири шабагьрин сан цIудав агакьнава.
Рагьметлудан хизанда хвани руш ава. Абур чпин дидедихъ галаз Дербент шегьерда яшамиш жезва. Афгъанистандин дяведин цIаяра хьайи аскер Мегьамедов Халикьа Украинада кьиле тухузвай дяведин махсус серенжемда авайбуру гьихьтин четин шартIара женгера иштиракзаватIа, гьелбетда, кьатIузва. Гьавиляй уьлкведин итижар хуьзвай кьегьалриз куьмекдин гъил яргъи авуна, ихьтин шейэр рекье туна: 120 аскердиз тIуьн, 8 жуьт ксудай шешел, 50 шапка, кIаникай алукIдай чими 30 партал, 50 жуьт чекмеяр, 50 жуьт бегьлеяр, чими гуьлуьтар, якIун консервияр, къенфетар, шекер…
Аниз фидай рекье Халикьа вичихъ галаз Бугъда-Тепедиз диде-бубадал кьил чIугваз отпускдиз хтанвай майор ухулви Сулейманов Сулфидинни хутахна. Сифте абур Херсондин областдин Старый Покровскдиз фена. Хейлин метягьар ана складдиз ичIирна, аскеррив агакьарна. Гуьгъуьнлай Халикь Запорожьедин, Донецкдин областриз фена, аскерар руьгьламишна, абурун гуьгьуьл къачуна. Бут-Къазмайрилай тир хуьруьнвийрин патавни фена, Алиметов Тофикахъ, Урдуханов Акифахъ, Мегьдиев Робертахъ, Саидханов Рафикахъ галаз гуьруьшмиш хьана. ЦIийихуьре яшамиш жезвай, алай вахтунда майордин чинда авай ухулви Хуршидов Фридинахъ галаз таниш хьана. Халикь вичин гада телеф хьайи Донецкдиз фена, адахъ галаз къуллугъ авур аскеррихъ галаз гуьруьшмиш хьана. Лагьана кIанда, Халикьа вичин гъилин захавал са и карда къалурнавач. Ада вичин харжийрихъ хуьруьн сурар къайдадиз хкана, зирзибилрикай михьна, сурарин вилик патаз хирхем вегьена, ашукь Ширинан куьчеда газ твадайла, 50 агъзур манат пул харжна.
Мергьяматлувилин куьмекдик районэгьлияр тир Гьажиев Эльмана, Гьабибов Тамерлана, Ризаханов Нуралиди, Якьубов Славика, Абдурагьманов Эмирагъади, Гьажимурадов Вагифа чпин къуьнни кутуна. Баркалла, аферин!
Мукаил Агьмедов, муаллим
